|
Lubelsko-puławskie Centra Doskonałości (Centres of Excellence) utworzone w 2002 r. w ramach 5 Programu Ramowego Unii Europejskie
Spośród ostatnich konkursów ogłoszonych przez Komisję Europejską w ramach 5 Programu Ramowego na szczególną uwagę zasługuje konkurs na tzw. Centra Doskonałości. Konkurs ten skierowany był do krajów przedakcesyjnych i miał na celu wyłonienie wiodących placówek lub zespołów naukowych prowadzących badania w priorytetowych dziedzinach na poziomie europejskim. Wnioski można było składać w czterech Programach Tematycznych 5 PR: QoL, GROWTH, ENVIRONMENT i ENERGY (w programie IST obowiązywały inne reguły). Centra Doskonałości mają aktywnie włączyć się w tworzenie Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA - European Research Area) oraz uczestniczyć w tzw. sieciach doskonałości, projektach zintegrowanych i innych instrumentach polityki naukowej Unii Europejskiej. Fundusze uzyskane w wyniku konkursu przez poszczególne centra mają służyć: nawiązaniu i wzmocnieniu kontaktów z innymi jednostkami europejskimi, rozszerzeniu zakresu działań na przykład o działania potrzebne w regionie, zwiększeniu efektywności pracy poprzez pozyskiwanie młodych badaczy; zwiększeniu uczestnictwa centrów w 6 Programie Ramowym, promocji centrów.
Konkurs NAS 2, Centra Doskonałości - projekty finansowane
Na konkurs wpłynęło ogółem 351 wniosków, z czego 244 pochodziły z Polski (69%). Wnioski oceniane były przez niezależnych recenzentów powołanych przez Komisję Europejską. Ostatecznie zaakceptowano 173 projekty w tym aż 117 projektów polskich (67%). Największa konkurencja była w pierwszym programie QoL, a współczynnik sukcesu w tym programie wyniósł 36%. Przeciętny budżet przyznany przez ekspertów wahał się w granicach od 200 tys do 360 tys euro w zależności od programu i wielkości centrum.
Jeżeli chodzi o udział poszczególnych rodzajów jednostek naukowych to sukces rozłożył się równomiernie pomiędzy: uczelnie (38,5% projektów),
JBR-y (35,9%) i instytuty PAN (25,6%), przy czym wartości te były różne w poszczególnych programach.
Warte odnotowania jest też duże zróżnicowanie w ilości powołanych centrów w różnych regionach Polski. Najwięcej, bo 40,2% centrów znajduje się w Warszawie, następnie ponad 10% w Trójmieście, na Górnym Śląsku 9,4%, a w dalszej kolejności można wymienić Poznań, Kraków, Łódź, Wrocław, Olsztyn i Lublin.
W regionie lubelskim powołane zostały trzy centra: dwa w Lublinie i jedno w Puławach. Wynik ten nie odzwierciedla potencjału naukowego regionu i jego aspiracji, jednak świadczy o aktywności środowiska naukowego i gotowości sprostania wymaganiom stawianym przez Programy Ramowe UE. Należy mieć nadzieję, że za przykładem zespołów, które osiągnęły sukces pójdą inni i uczestnictwo środowiska naukowego Lubelszczyzny w 6 Programie Ramowym będzie znaczne.
1. Applied Physics in Sustainable Agriculture - AGROPHYSICS (Instytut Agrofizyki im. B.Dobrzańskiego PAN w Lublinie)
Kierownictwo: prof. Jan Gliński, prof. Ryszard Walczak
Dziedzina: rolnictwo, ochrona środowiska, produkcja żywności
Słowa kluczowe: zrównoważone rolnictwo, gleba, żywność, jakość, fizyka stosowana, agrofizyka
Tematyka badawcza
Instytut Agrofizyki PAN koncentruje swe badania na możliwych zastosowaniach fizyki w naukach rolniczych i środowiskowych. Wiodące przedmioty badań to: fizyczne i chemiczne procesy wymiany masy i energii w systemie gleba-roślina-atmosfera, fizyczne właściwości materiałów rolniczych, procesy związane z produkcją roślinną, jak również zbiorem, transportem, i przechowywaniem produktów.
Bieżące projekty
Ponad 20 krajowych i 3 granty europejskie (programy FP5 i COST).
Kadra
Ponad 60 pracowników badawczych, w tym: 21 prof. i dr. hab., 28 dr., o różnych specjalizacjach, reprezentujących różne dziedziny nauki.
Edukacja
Studenci zagraniczni mogą odbyć część lub całość swoich studiów magisterskich i doktoranckich w Polsce.
Współpraca naukowa
17 umów dwustronnych, 17 umów wymiany międzynarodowej PAN i cztery umowy KBN, wszystkie z wiodącymi ośrodkami zagranicznymi.
Współpraca z przemysłem
Centrum jest otwarte na współpracę z przedsiębiorstwami, szczególnie z sektora agro-spożywczego. Easy Test Ltd. produkuje na licencji Centrum aparaturę pomiarową TDR używaną na całym świecie.
2. Agriculture Product (Food and Feedstuffs) Quality and Safety - AGRIPSAFE (IUNG w Puławach)
Kierownictwo: prof. Wiesław Oleszek
Dziedzina: fitochemia, jakość żywności i pasz
Słowa kluczowe: metabolizm wtórny, żywność lecznicza, mykotoksyny, żywność modyfikowana genetycznie (GMO)
Tematyka badawcza
Jakość żywności i pasz, jako zależna od wielu czynników - metabolitów, składników naturalnych, skażeń biologicznych i chemicznych, oraz czynników genetycznych (GMO).
Bieżące projekty
30 projektów KBN, 4 projekty w ramach 4 Programu Ramowego UE, 14 innych międzynarodowych projektów, 21 projektów zgłoszonych do 5 Programu Ramowego.
Kadra
111 pracowników badawczych, w tym: 23 prof., 82 dr.
Edukacja
Własne Centrum Szkoleniowo-Kongresowe.
Współpraca naukowa
34 umowy z 15 krajami zawarte w latach 1994-2000, 25 umów dwustronnych z ośrodkami zagranicznymi z 12 krajów.
Współpraca z przemysłem
Współpraca z przedsiębiorstwami, szczególnie z sektora producentów żywności i pasz, bioweterynarii, i in.
3. Application of Superconducting and Plasma Technologies in Power Engineering - ASPPECT (Politechnika Lubelska)
Kierownictwo: prof. Tadeusz Janowski, prof. Henryka Danuta Stryczewska
Dziedzina: urządzenia nadprzewodzące, procesy plazmowe, reaktory, teoria pola elektromagnetycznego, elektrotechnologia
Słowa kluczowe: nadprzewodnictwo, plazma, inżynieria energetyczna
Tematyka badawcza
Zastosowania technologii nadprzewodnictwa i plazmy w inżynierii energetycznej.
Kadra
Wysoko wyszkolona kadra, zespoły eksperckie pracujące nad konkretnymi zadaniami.
Edukacja
Organizacja specjalnych kursów nt. urządzeń nadprzewodzących i technologii plazmy.
Współpraca naukowa
Współpraca z wieloma zagranicznymi ośrodkami naukowymi. Koordynacja 3 programów TEMPUS w latach 1990-1999.
Współpraca z przemysłem
Wieloletnia tradycja współpracy z przedsiębiorstwami, która zaowocowała wieloma wprowadzonymi rozwiązaniami, licznymi projektami badawczymi, oraz szkoleniami, o dużym znaczeniu finansowym.
Andrzej Stępniewski
Dr inż. Andrzej Stępniewski kieruje Regionalnym Punktem Kontaktowym przy Instytucie Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego PAN w Lublinie.
powrót do wydawnictwa 
|
