|
|
|
| |
|
TEKA
Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych XII_2_/2016.
Commission of Architecture, Urban Planning and Landscape Studies
Czwórka tytułowa pełny artykuł (full article) - plik PDF
Halina Landecka
e-mail: h.landecka@pollub.pl
Wydział Budownictwa i Architektury, Katedra Architektury,
Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Politechnika Lubelska
Problemy konstrukcyjno-konserwatorskie w obiektach zabytkowych wybrane przykłady z terenu Lublina i Lubelszczyzny- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: Remont i adaptacja zabytku architektury do nowych funkcji wymaga współdziałania specjalistów z zakresu konserwacji,
architektury i konstrukcji. Istotne jest rzetelne rozpoznanie historii budynku, stanu zachowania zabytkowej struktury,
przewidywanego sposobu dalszego użytkowania. Przy opracowaniu oceny stanu zabytku oraz projektowaniu rozwišzań powinny
brać udział osoby posiadajšce nie tylko właciwe wykształcenie zawodowe, ale także dowiadczenie w pracy przy zabytkach.
Tylko tacy specjalici potrafiš podjšć właciwe decyzje dotyczšce remontu, zabezpieczenia czy w skrajnych przypadkach
rozbiórki budynku. Wskazuje na to wiele przykładów postępowania z zabytkami architektury z terenu Lublina i Lubelszczyzny
Słowa kluczowe: adaptacja zabytku, zabezpieczenie, konserwacja
Constructure and conservation problems at old monuments of architecture selected examples- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract: The process of adaptation old listed buildings requires participation and cooperation the specialists in conservation,
constrution and architecture sience. The main goal is to recognice the history and old structure to protect most value
parts of the building . Only this knowledge suppotred deep experience of experts can guarantee suitable decisions about
sphere of interference with the monument and its safety. The scale of problems we can view in examples from Lublin and
Lubelszczyzna region.
Key words: adaptation, preservation, conservation of old monuments
Kamila Lucyna Boguszewska
kamila_boguszewska@interia.eu
Samodzielna Pracownia Architektoniczna
Dostępnoć historycznych parków-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: Nowoprojektowane budynki powinny być dostosowane do potrzeb wszystkich użytkowników, podobnie jak
przestrzenie publiczne.
Problem pojawia się, kiedy mamy do czynienia z substancjš zabytkowš. Niektóre budynki lub przestrzenie ze względu
na swojš specyfikę (uwarunkowania prawne, kontekst historyczny) sš tego pozbawione, a ich dostosowanie jest po prostu
bardzo trudne. Podobnie ma się rzecz w odniesieniu do przestrzeni historycznych parków towarzyszšcym założeniom rezydencjonalnym.
Obecnie ta sytuacja ulega zmianie. Znaczšce w tej materii okazujš się rodki unijne na rewaloryzację historycznych założeń,
a możliwoć ich pozyskania determinuje próby maksymalnego dostosowania tego typu parków do potrzeb wszystkich
użytkowników.
W artykule przedstawione zostanš główne nurty i zasady stosowane w tego typu założeniach. Autor podejmie także
próbę okrelenia granic tego typu działań. Szczegółowo przedstawione zostanš wybrane procesy zachodzšce w przestrzeni
historycznych parków (zarówno in plus jak i in minus) na przykładzie rozwišzań europejskich ze szczególnym uwzględnieniem
takich krajów jak Francja oraz Polska.
Słowa kluczowe: dostępnoć, projektowanie uniwersalne, historyczne założenie ogrodowe
Availability of historic parks-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Summary: Newly designed buildings must be adapted to the needs of all users, as well as public spaces. The problem arises
when we are dealing with historic material. Some buildings or spaces due to its specificity (such as legal conditions -, the
historical context) are deprived of this. Sometimes their adaptation is very difficult.. The same is true with regard to the historic
parks accompanying residence. Currently, this situation is changing. Possibility of obtaining EU funds, determine the
maximum adjustment of historic parks to meet the needs of all users. The article presents the main trends and rules applicable
to this type of assumptions. Author also makes an attempt to define the limits of this type of action. The article, in detail
way, presents selected processes in the historic parks (both in plus and in minus) on the example of European solutions with
special emphasis on countries such as France and Poland.
Keywords: accessibility, universal design, historical assumption
Krystyna Pudelska, Kamila Rojek
e-mail: krystyna.pudelska@up.lublin.pl
Department of Ornamental Plants and Landscape Architecture, University of Life Sciences in Lublin
Glęboka 28, 20-612 Lublin, Poland
Functional and spatial transformations and contemporary role of educational garden on the example of school garden in Sobieszyn pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract: An important task for present and future generations is the protection of the national cultural resources. The most
attractive architectural objects of historic value include palaces, manors, castles and monasteries. Less attention is paid to
educational areas, which apart from the main educational and didactic goal (positive influence on the young persons mind,
shaping his personality, social integration) have a great influence on his health, the quality of his life and the shape of his
environment. The example of this is the park next to the school complex in Sobieszyn, located in Lublin Voivodeship, Ułęż
County. The school complex with its surrounding park established at the end of the 19 th century was given by a will of the
Count Kajetan Kanty Kicki, Gozdawa coat of arms, a philantropist and a contemporary owner of Sobieszyn. Localisation of the
school, far away from the centre of the village, on the slope of one of the right side tributaries of the Wieprz River winka,
makes it an extraordinary place, emphasising the nature values that surround it. Nowadays, the building is still a school- Kajetan
Kicki Agriculture School in Sobieszyn.
Key words: historic school garden, analysis of spatial composition, dendroflora, Sobieszyn
Przemiany funkcjonalno-przestrzenne i współczesna rola ogrodu edukacyjnego na przykładzie ogrodu szkolnego w Sobieszynie pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: Ważnym zadaniem dla obecnych i przyszłych pokoleń jest ochrona wszelkich zasobów kultury rodzimej. Wród
najatrakcyjniejszych obiektów architektonicznych o wartoci historycznej sš rezydencje pałacowe, dworskie, zamkowe, klasztorne.
Mniej uwagi powięca się terenom edukacyjnym, które oprócz głównej funkcji wychowawczo-dydaktycznej korzystne
oddziaływanie na psychikę młodego człowieka, kształtowanie jego osobowoci, integrację społecznš majš dobroczynny
wpływ na zdrowie, jakoć życia człowieka, kształtujš jego otoczenie. Takim przykładem jest park przy zespole szkolnym w
Sobieszynie położony w województwie lubelskim, gminie Ułęż. Zespół szkolny z otaczajšcym parkiem został założony w
końcu XIX wieku na mocy testamentu hrabiego Kajetana Jana Kantego Kickiego, herbu Gozdawa, filantropa i ówczesnego
właciciela wsi Sobieszyn. Lokalizacja placówki, z dala od centrum wsi, na zboczu jednego z prawobrzeżnych dopływów rzeki
Wieprz winki sprawia, że do chwili obecnej jest miejscem wyjštkowym, podkrelajšcym walory otaczajšcego krajobrazu.
Obiekt nadal pełni funkcję edukacyjnš, jego użytkownikiem jest Zespół Szkół Rolniczych.
Słowa kluczowe: szkolny ogród zabytkowy, analiza kompozycji przestrzennej, dendroflora, Sobieszyn
dr inż. arch. Joanna Gil-Mastalerczyk
e-mail: jmastalerczyk@tu.kielce.pl
Zakład Architektury Użytecznoci Publicznej i Urbanistyki, Katedra Architektury
i Urbanistyki, Wydział Architektury i Budownictwa, Politechnika więtokrzyska
dr inż. Regina Gil
e-mail: regina.gil@op.pl
Krakowska Akademia im. A. Frycza-Modrzewskiego w Krakowie Libraria Interior In The Collegium Maius Present And Past-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: Zabytkowe założenie architektoniczno-ogrodowe w Cianowicach pod Krakowem, jako wielkie dobro przekazane
przez poprzednie pokolenia, stało się potwierdzeniem, że niezależnie od stopnia zachowania zabytku, poprzez właciwš
ingerencję z użyciem rodków współczesnych i wprowadzeniem nowej substancji, możliwe jest przywrócenie ważnego
znaczenia obiektowi i miejscu. Pozwoliło to na nowo odkryć cenne dziedzictwo historyczne. Przywrócona na nowo funkcja,
stała się narzędziem do tego, by zabytek mógł funkcjonować i efektywnie oddziaływać na otoczenie, społecznoć w dobie
postępujšcego na wiecie szybkiego rozwoju cywilizacyjnego, niosšcego za sobš zagrożenia prowadzšce do degradacji
krajobrazu kulturowego, w tym zabytkowych założeń dworsko-parkowych.
Słowa kluczowe: modernizacja zabytku, pałac, dwór, Cianowice
Modernization of historical palace in Cianowice-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Summary: The historic foundation of architectural and garden in Cianowice near Krakow, a great good transmitted by previous
generations, it was confirmation that regardless of the degree of preservation of the monument, through appropriate
interference with the use of the modern and the introduction of a new substance, it was possible to restore the important
significance of the object and place. This made it possible to rediscover the precious historical heritage. Restored again feature
has become a tool to ensure that monument to function and effectively interact with the environment, the community
- in the era of progressive world rapid development of civilizational Conferences, carrying behind threats leading to degradation
of the cultural landscape, including the historic of park.
Keywords: modernization of the monument, palace, mansion, Cianowice
Tomasz Dudek
email: tdudek80@ur.edu.pl
Katedra Agroekologii, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski
Walory krajobrazowe lasów podmiejskich Rzeszowa w aspekcie tworzenia przestrzeni wypoczynkowej-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie. Celem pracy jest ocena walorów krajobrazowych lasów podmiejskich Rzeszowa dla celów rekreacyjnego użytkowania.
Waloryzacji krajobrazu lenego dokonano z perspektywy wnętrz drzewostanowych. W zastosowanej metodzie ocenie
poddaje się następujšce cechy drzewostanów: wiek, wilgotnoć siedliska, nachylenie terenu, bonitacja, skład gatunkowy
warstwy drzew, budowa piętrowa drzewostanu, pokrycie gleby, barwa, mozaikowatoć utożsamiana głównie z formš zmieszania
gatunków oraz stopniem zadrzewienia. W pracy dokonano waloryzacji krajobrazu lasów podmiejskich Rzeszowa dla
potrzeb rekreacji, położonych w odległoci do 10 km od granic administracyjnych miasta i będšcych w zarzšdzie Państwowego
Gospodarstwa Lenego Lasy Państwowe. Łšcznie dokonano oceny 379 oddziałów lenych o sumarycznej powierzchni
9261 ha administrowanych przez 4 nadlenictwa: Strzyżów, Kańczuga, Głogów i Leżajsk. Otrzymane wyniki wskazujš, że lasy
podmiejskie Rzeszowa posiadajš duże (57 %) bšd rednie (41 %) walory krajobrazowe. Większoć lasów cechujšcych się najwyższymi
walorami krajobrazowymi możemy znaleć na południe od Rzeszowa w terenie o urozmaiconej rzebie co dodatkowo
podnosi walory krajobrazowe jak również zachęca do aktywnego wypoczynku. Duży udział drzewostanów starszych klas
wieku, bogaty skład gatunkowy, zielna pokrywa runa, dobra przejrzystoć wnętrza lasu, to cechy drzewostanów zachęcajšce
do odwiedzin i kontemplacji z przyrodš we wnętrzach krajobrazu lenego. Dodatkowo cechy te wpływajš korzystnie na przydatnoć
drzewostanów do popularnych form rekreacyjnego użytkowania lasu, takich jak: spacery, nordic walking, bieganie.
Słowa kluczowe: krajobraz leny, rekreacja lena, czas wolny, lasy podmiejskie
Scenic qualities of suburban forests of Rzeszów from the viewpoint of designing areas for leisure-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. The study focuses on assessing scenic qualities of the suburban forests of Rzeszów for the needs of use for recreation.
Valorisation of the forest landscape has been performed from the perspective of inner tree stands. The applied method
involves assessment of such features of tree stands as: age, moisture of habitat, terrain inclination, quality classification,
species composition of the tree layer, floor structure of the stands, soil cover, colour, heterogeneity, identified mainly as the
type of mixture of species and level of stand density. The study was designed to valorise the landscape of suburban forests
of Rzeszów, for the needs of recreation, located at a distance up to 10 km from the administrative borders of the city, and
administered by the State Forests National Forest Holding. The assessment was performed for the total of 379 forest units,
jointly comprising an area of 9261 ha, and administered by four forest districts: Strzyżów, Kańczuga, Głogów and Leżajsk. The
suburban forests of Rzeszów are found with high (57%) or moderate (41%) scenic qualities. Majority of the forests with the
highest scenic qualities are located south of Rzeszów, in areas with varied terrain, which additionally enhances these scenic
qualities and encourages for active leisure. Large proportion of stands representing older age classes, diverse species composition,
herbaceous ground cover, and good visibility inside the forest, these are qualities which attract visitors and inspire
them to contemplate the nature within the forest landscapes. Additionally, these features contribute to the usefulness of the
forests for popular recreation activities, such as: hiking, Nordic walking, running.
Key words: forest landscape, forest recreation, leisure time, suburban forests
dr inż. arch. Maciej Kłopotowski
Wydział Budownictwa i Inżynierii rodowiska
Katedra Ochrony i Kształtowania rodowiska, Zespół Dydaktyczny Architektury Krajobrazu
Systematyka obiektów architektury krajobrazu we współczesnym miecie-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: Od kilkudziesięciu lat trwajš prace majšce na celu systematyzowanie obiektów architektury krajobrazu oraz
prowadzenie ich klasyfikacji. Autor w swych badaniach również podejmuje tę problematykę. Prowadzi swe prace na tle uwarunkowań
historycznych, w tym wiedzy i praktyki projektowej. Za podstawę (punkt wyjcia) prac systematyzujšcych zagadnienia
teorii, odmiennie od działań dotychczasowych, przyjmuje obszar planowania przestrzennego. Wprowadzone kolejne
(dwustopniowe) podziały terenów zieleni kończy przyporzšdkowaniem im konkretnych obiektów architektury krajobrazu.
W dalszej kolejnoci zestawia je z uwarunkowaniami lokalizacyjnymi, okrelajšc ich położenie w okrelonej strefie miasta.
Słowa kluczowe: architektura krajobrazu, planowanie przestrzenne, tereny zieleni w miecie, zieleń miejska, obiekt architektury
krajobrazu
Systematics of landscape architecture objects in the modern city-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract: For decades there has been an ongoing work aimed at systematizing landscape architecture objects and keeping
their classification. The author in his research also takes up this subject and conducts his work on the background of historical
circumstances, including knowledge and practice of design. Unlike with the previous measures, the author here adopts
area planning as the base (starting point) of works systematizing problems of theory. The subsequent (two-stage) greenery
divisions are completed by the assignment of specific objects of landscape architecture. Subsequently they are juxtaposed
with the determinants of localization, specifying their location in a particular town zone.
Keywords: landscape architecture, area planning, green areas, town green zones, objects of landscape architecture
dr inż. arch Małgorzata Doroz-Turek
mdoroz@tu.kielce.pl
Politechnika więtokrzyska, Wydział Budownictwa i Architektury, Katedra Architektury i Urbanistyki
Rehabilitacja zabytków architektonicznych, na przykładzie adaptowanych obiektów folwarcznych do celów kulturalnych i socjalnych w Brzegu Dolnym-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: Tematem artykułu jest rehabilitacja zabytków przeznaczonych do adaptacji na nowš funkcję, odmiennš od
pierwotnego użytkowania. W przypadku adaptacji starych budynków, zabytków architektury, jest ona dokonywana przeważnie
w ramach kompleksowych działań konserwatorsko-restauracyjnych, a rehabilitacja zwišzana jest z gruntownym remontem
zazwyczaj tymczasowo użytkowanych, albo opuszczonych i zaniedbanych obiektów, w dostatecznym lub bardzo
złym stanie technicznym.
Autorka ukazuje rehabilitację i adaptację, jako działania konserwatorskie, w których ogromnš rolę, oprócz projektowych,
odgrywajš działania inżynierskie majšce na celu poprawę stanu obiektu zabytkowego, ale z zachowaniem głównych zasad
konserwatorskich.
Artykuł o rehabilitacji powięcono głównie budynkowi Gołębnik z wieżš, składajšcemu się na dawny Folwark założenia pałacowego
w Brzegu Dolnym, przy projekcie którego udział brała autorka.
Słowa kluczowe: architektura, rehabilitacja, zabytek, rewaloryzacja, adaptacja
Abstract: The theme of the article is the rehabilitation of monuments dedicated to adapt to the new feature, different from
the first use. In the case of adaptation of old buildings, monuments of architecture, it is carried out mainly within the framework
of a comprehensive conservation and restoration activities, and rehabilitation is associated with a thorough renovation
usually temporarily operated or abandoned and neglected buildings, a sufficient or very poor technical condition.
The author shows the rehabilitation and adaptation, as conservation activities, which play an important role engineering activities
aimed at improving the state of the historic building, but maintaining the main principles of conservation.
An article about the rehabilitation of the building is devoted mainly Dovecote with tower, which consists on a former farm
yard of the palace complex in the Brzeg Dolny, which the project the author took part.
Key words: rehabilitation of monuments, architecture, monument, restoration, adaptation
Dr inż. arch. Dorota Gawryluk
d.gawryluk@pb.edu.pl
Politechnika Białostocka, Wydział Budownictwa i Inżynierii rodowiska, Katedra Ochrony
i Kształtowania rodowiska, Zespół Dydaktyczny Architektury Krajobrazu
Miasteczka Tyzenhauzowskie wiadectwo kultury przestrzennej końca XVIII w. we współczesnym krajobrazie miejscowoci
(Krynki, Dšbrowa Białostocka, Sokółka)1-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: Działalnoć Antoniego Tyzenhauza (podskarbiego litewskiego z czasów Stanisława Augusta oraz starosty grodzieńskiego)
pod koniec XVIII w. miała na celu aktywizację gospodarczš płn-wsch. częci Rzeczpospolitej. Z jego inicjatywy
powstało około 50 manufatur w różnych miejscowociach w regionie Grodna. W stosunku do wybranych miasteczek (m. in.
Krynek, Dšbrowy Białostockiej i Sokółki) efektem działalnoci Tyzenhauza była także zmiana ich formy przestrzennej. Miasteczka
zyskały regularne plany o geometrycznej kompozycji urbanistycznej. Dominanty architektoniczne, wpisane w ich
strukturę potwierdzały klasycznš kompozycję przestrzennš. Kultura przestrzenna planów końca XVIII w., pomimo burzliwych
losów miasteczek, przetrwała i stanowi istotnš cechę ich współczesnej tożsamoci. Artykuł jest powięcony zachowaniu
czytelnoci kompozycji architektoniczno-urbanistycznej końca XVIII w. we współczesnym krajobrazie Krynek, Dšbrowy
Białostockiej i Sokółki.
Słowa kluczowe: miasteczka tyzenhauzowskie, Krynki, Dšbrowa Białostocka, Sokółka, krajobraz miasteczka
Tyzenhauzs towns - certificate of 18th townss spatial culture in their contemporary townscape (Krynki, dšbrowa białostocka, sokółka)-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Summary: Antoni Tyzenhauzs (Lithuanian treasurer from times of Stanisław Augusta and the Hrodna district administrator)
activity at the end of the 18th century was aimed on economic activation of north-eastern part of Rzeczpospolita. About 50
manufactories were made near Hrodna from his initiative. Important effect of Tyzenhauzs activity was also change of spatial
form of choosen towns (among others Krynki, Dšbrowa Białostocka, Sokółka). Small towns had regular plans with geometrical
urban planning composition. Elements of spatial culture from the end of 18th century survived apart of their dificult
history. They are important features of townses contemporary identity now. The article is devoted to legibility of the historical
composition from the end of the 18th century in the contemporary townscape of Krynki, Dšbrowa Białostocka i Sokółka.
Key words: Tyzenhauzs towns, Krynki, Dšbrowa Białostocka, Sokółka, townscape
Krzysztof Janus
k.janus@pollub.pl
Katedra Architektury Urbanistyki i Planowania Przestrzennego
Wydział Budownictwa i Architektury Politechnika Lubelska
Kociół w. Mikołaja na Czwartku w wietle ródeł historycznych-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: W pracy opisano historię budynku kocioła w. Mikołaja na Czwartku przy ul. ks. Michała Słowikowskiego 1
w Lublinie. Opracowanie to nie uwzględnia przypuszczeń, analiz, hipotez co do powstania kocioła ale odnosi się do dostępnych
danych historycznych, planów, map, itp. W połšczeniu z danymi badawczymi, które zostanš przedstawione w kolejnej
częci artykułu stało się możliwe uporzšdkowanie i usystematyzowanie wiedzy na temat kocioła, okresu jego powstania,
faz przekształceń, czy okrelenie stopnia zachowania substancji zabytkowej.
Słowa kluczowe: Kociół w. Mikołaja na Czwartku, badania historyczne, Piotr Traversii, Walenty Turobojski
Summary: The paper encompasses the history of the Saint Nicholas Church at Michała Słowikowskiego 1 St. located at the
Czwartek district (the Czwartek Hill) in Lublin.The purpose of the article is not so much to pinpoint the exact prerequisites,
analysis or hypothesis of the time the Church was erected as to provide some plans, maps and historical data available together
with the author’s research outcomes as stated in the following parts of the thesis. The aforementioned research
materials facilitated the organization and systematization of knowledge regarding the Nicholas Church namely the
time of its foundation, consecutive careful alterations or the preservation of the historical building substance.
Natalia Przesmycka
Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego.
Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej
Rola dzieci i młodzieży w procesach partycypacji społecznej-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: Partycypacja społeczna jest obecnie nieodłšcznym elementem procesów rewitalizacji, a te z kolei stanowiš jeden
z nurtów projektowania urbanistycznego. W kształtowaniu współczesnych przestrzeni publicznych i półpublicznych, nie
tylko w rodowiskach zabudowy mieszkaniowej, ważnš rolę pełniš szeroko rozumiane place zabaw i przestrzenie rekreacyjne.
Powoduje to, że dzieci i młodzież stajš się coraz częciej równouprawnionymi uczestnikami procesu zarzšdzania i planowania
miastem, jako współuczestniczšcy w planowaniu, projektowaniu, a czasem nawet budowaniu dedykowanych im przestrzeni.
Słowa kluczowe: przestrzeń publiczna, place zabaw, partycypacja społeczna, dzieci w przestrzeni publicznej, partycypacja
dzieci i młodzieży.
|
|
|
Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych O.L. PAN |
|
|
|
|
|
