|
|
|
| |
|
TEKA
Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych VI/2010.
Commission of Architecture, Urban Planning and Landscape Studies
Spis treści- plik PDF
Przystosowanie ogrodu dla niewidomego użytkownika na przykładzie ogrodów sensorycznych w Bolestraszycach, Bucharzewie i Powsinie - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Marek Dąbski, Margot Dudkiewicz
Instytut Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Institute of Ornamental Plants and Landscape Architecture, University of Life Sciences in Lublin
e-mail: marek.dabski@up.lublin.pl
Streszczenie. Idea ogrodu sensorycznego została stworzona na początku XX w. przez niemieckiego uczonego Hugo Kukelhausa. Kompozycja ogrodu sensorycznego jest tak zaprojektowana, że bodźce pozawzrokowe są użyte w większym natężeniu niż w zwykłym ogrodzie, a jest to szczególnie ważne zwłaszcza w odniesieniu do użytkowników niewidomych. Trzy najbardziej znane ogrody sensoryczne w Polsce znajdują się w Bolestraszycach, Bucharzewie i Powsinie. Ogród dla osoby niewidzącej lub niedowidzącej musi być przede wszystkim bezpieczny. System komunikacji ogrodowej powinien być wygodny. Rośliny umieszcza się na rabatach wyniesionych 50-90 cm nad poziom terenu. Dla zmysłu słuchu szczególnie atrakcyjny jest szum płynącej wody w strumyku lub wodotrysku.
Słowa kluczowe: ogród sensoryczny, Bolestraszyce, Bucharzewo, Powsin
Adapting the garden to the example of user blind sensory gardens in Bolestraszyce, Bucharzewo and Powsin - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. The idea of a sensoric garden was created at the beginning of the 20th c. by a German scientist Hugo Kukelhaus. A sensoric garden is designed in such a way that non-visual stimuli are used more than in a regular garden and it is especially important in case of blind people. The three most famous sensoric gardens in Poland are in Bolestraszyce, Bucharzewo and Powsin. A garden for a person who is blind or has some eye deficiency must be most of all very safe. The system of garden organisation should be convenient. The plants are placed on flower beds about 50-90 cm above the ground. For your ears the most attractive is the hum of flowing water in a stream or in a fountain.
Key words: fountain, cascade, history of garden art
Studnie w krajobrazie Lubelszczyzny- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Tadeusz Głuski, Agata Kryjak
Katedra Melioracji i Budownictwa Rolniczego, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Department of Land Melioration and Agricultural Construction, University of Life Sciences in Lublin
e-mail: tadeusz.gluski@up.lublin.pl
Streszczenie. Na terenie województwa lubelskiego istnieją obecnie studnie spełniające rolę dekoracyjną. Studnie wraz z rozwojem techniki zostały zastąpione wodociągami i obecnie często stanowią jedynie alternatywne źródło poboru wody. Istnieją jeszcze miejscowości, w których używa się żurawi studziennych, spotkać je można w miejscowości Banachy w województwie lubelskim. Teren województwa jest bardzo zróżnicowany pod względem głębokości zalegania wód podziemnych, dlatego urządzenia poboru wody są różnorodne. Gdy woda zalega płytko pod ziemią, do poboru wykorzystuje się żurawie lub tzw. kluczkę. W przypadku zalegania wody głęboko, buduje się studnie wiercone, zaopatrzone w pompę. Spotyka się również studnie artezyjskie, w których woda wypływa pod ciśnieniem z głęboko położonych warstw wodnych, natomiast studnie abisyńskie buduje się w przypadku małych głębokości. Wiele studni zostało odrestaurowanych i obecnie stanowią zdobniczy element miejscowości. Studnie zazwyczaj mają bardzo podobną obudowę składającą się z typowych urządzeń służących do poboru wody, są to najczęściej kołowroty z korbą lub kołem. Studnia niegdyś była jednym z najważniejszych punktów miasta. Stanowiła ona miejsce spotkań towarzyskich oraz pełniła rolę miejscowej gazety. Obecnie studnie zanikają z krajobrazu Lubelszczyzny. W miejscach, gdzie możliwość podłączenia się do wodociągu staje się realna, rezygnuje się z używania studni, która z czasem niszczeje i w końcowym etapie zostaje zasypana.
Słowa kluczowe: Lubelszczyzna, krajobraz, studnie
Wells of Lublin region - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. In the Lublin province, there are currently fulfilling the role of decorative wells. Wells with the development of techniques for water supply have been replaced and is now often the only alternative source of water. There are still places where wells are used cranes, they can be found in Banachy in Lublin province. The area of the region is very diverse in terms of depth of groundwater, so water abstraction are diverse. When the water level buried is in arrears, for the collection of used cranes, or so. kluczka. In the case of deep-water retention, builds wells drilled, fitted with a pump. There are also used artesian wells where the water flows under pressure from the deep water layers, and the Abyssinian wells are constructed with small depth. Many wells have been restored and is now a decorative part of the village. Wells typically have a very similar case consisting of the typical devices used to collect water, they are most windlasses with hand crank or a wheel. The well was once one of the main points of the city. It provided a meeting place for party and served as a local newspaper. Currently, wells are disappearing from the landscape of the Lublin region. In places where the possibility of connecting to the water supply becomes a real dispensed with the use of wells which degrades over time and in the final stage will be swamped.
Key words: Lubelskie side, landscape, the well
Barwa i faktura - środki plastyczne w architekturze krajobrazu - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Paulina Hortyńska, Margot Dudkiewicz
Instytut Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Institute of Ornamental Plants and Landscape Architecture, University of Life Sciences in Lublin
e-mail: margotdudkiewicz@o2.pl
Streszczenie. W architekturze krajobrazu kolor i faktura odgrywają bardzo ważną rolę w percepcji przestrzeni. Kolor wpływa na nastrój - może uspokajać, pobudzać lub relaksować. Innowacje w inżynierii materiałowej umożliwiają ciekawe rozwiązania architektoniczne - zdjęcia grawerowane w betonie, szklane rzeźby.
Słowa kluczowe: barwa, faktura, inżynieria materiałowa, architektura krajobrazu
Color and texture - the means of art in landscape architecture - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. In architecture, landscape color and texture play an important role in the perception of space. Color affects mood - it can soothe, stimulate or relax. Innovations in materials science enable interesting architecture - pictures engraved in concrete, glass sculpture.
Key words: color, texture, materials engineering, landscape architecture
Geneza lokalizacji dworca kolejowego w Lublinie jako czynnika kształtującego jego układ urbanistyczny- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Natalia Przesmycka
Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Politechnika Lubelska
Department of Architecture, Urban and Spatial Planning, Technical University of Lublin
ul. Nadbystrzycka 40, 20-618 Lublin, e-mail: natalia.przesmycka@gmail.com
Streszczenie. Artykuł przedstawia genezę lokalizacji dworca kolejowego w Lublinie, która miała zasadniczy wpływ na jego dalszy rozwój przestrzenny. Od końca XIX w. miasto zaczęło rozwijać się w kierunku południowym oraz wzdłuż linii kolejowej, dając podstawy dla wytworzenia się w jego strukturze obszarów monofunkcyjnych.
Słowa kluczowe: Lublin, kolej, przeobrażenia urbanistyczne
The history of localization of the railway station in Lublin as an element forming its urban structure - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. The article presents the genesis of the location of the train station in Lublin, which had a significant impact on its further spatial development. Since the late nineteenth century the town began to develop in a southern direction, and along the railway, which gave rise to the formation of monofunctional areas.
Key words: Lublin, railway, urban transformation
Stan zachowania przestrzeni publicznych osiedli mieszkaniowych z lat 50. XX w. na przykładzie Lublin - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Elżbieta Przesmycka, Małgorzata Sosnowska
Zakład Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Department of Landscape Architecture, University of Life Sciences in Lublin
Streszczenie. Osiedle ZOR Tatary w Lublinie było pierwszym wybudowanym po wojnie osiedlem mieszkaniowym. Od początków największy wpływ na kształt i funkcjonowanie osiedla miało sąsiedztwo dużych zakładów przemysłowych, powstałych jeszcze w okresie międzywojennym. Po II wojnie światowej osiedle Tatary stanowiło zaplecze mieszkaniowe dla pracowników położonej nieopodal Fabryki Samochodów Ciężarowych. Likwidacja FSC w latach 90. XX w., późniejsza upadłość firmy Daewoo Motor Polska Sp. z o.o. oraz likwidacja wielu innych zakładów przemysłowych w okolicy wpłynęła na wzrost bezrobocia wśród mieszkańców osiedla oraz wywołała wiele negatywnych zjawisk społecznych i gospodarczych. Obecnie miasto podejmuje próby rewitalizacji osiedla. W czerwcu i lipcu 2010 r. w ramach współpracy Instytutu Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego z Urzędem Miasta Lublin wykonano inwentaryzację zieleni osiedla oraz ocenę stanu zachowania przestrzeni publicznych osiedla Tatary.
Słowa kluczowe: osiedla mieszkaniowe, przestrzenie publiczne, Lublin
Conservation status of housing estates public spaces of the 50th on the example of Lublin - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. ZOR Tatary estate was the first built after the war housing estate in Lublin. Since the beginning of the settlements the greatest influence on the shape and functioning of the housing estate had a large industrial plants, mainly generated in the 50's Truck Factory, for which the Tatary was the main settlement housing facilities for workers. Removal of the FSC in the 90's, later bankrupt Daewoo Motor Company Poland Sp. z o. o. and elimination of other industrial plants in the area affected by the drastic increase in unemployment among residents of housing estates and triggered a wave of negative economic and social developments in the area of the district Tatary. Currently, the city is trying to revitalize the Tatary housing estate. In June and July 2010 on behalf of the City of Lublin employees of the Institute of Ornamental Plants and Landscape Architecture at the University of Life Sciences, together with the direction of Landscape Architecture students have done an inventory of green housing and assessed the condition of public area over the Tatary.
Key words: housing estate, public spaces, Lublin
Ogrody zimowe na przykładzie oranżerii dworskich w Milanowie w powiecie parczewskim - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Krystyna Pudelska 1, Emilia Rudnicka 2
1. Instytut Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
1. Institute of Ornamental Plants and Architecture Landscape, University of Life Sciences, Lublin
2. Studio Krajobrazu w Turowie - Landscape Studio in Turów
e-mail: kpudelska@autograf.pl
Streszczenie. Najpopularniejszą budowlą w ogrodach XIX w. były cieplarnie - obiekty zwykle wolno stojące, parterowe, oświetlone z jednej strony szeregiem dużych okien, przeznaczone do uprawy, ekspozycji różnych gatunków, zwłaszcza roślin pochodzących z innych regionów świata. W ogrodach dworskich Lubelszczyzny istniało wiele tego typu budowli, m.in. w Milanowie, Samoklęskach, Witulinie, Klemensowie, Żyrzynie czy w Olbięcinie. Oprócz oranżerii, jak je nazywano, przy niektórych dworach pojawiały się, zgodnie z duchem panującej mody, ogrody zimowe. Wznoszono je najczęściej przy ścianie południowej budowli mieszkalnej. Pełniły rolę dodatkowego salonu, atrakcyjnego miejsca spędzania czasu, jednocześnie były świadectwem zamożności właścicieli. Takie rozwiązania miały miejsce przy dworze w Milanowie (południowe skrzydło) i Jabłoniu (dobudowany do wschodniej ściany pałacu). Założenie milanowskie, jest prawdopodobnie jedynym zachowanym na Lubelszczyźnie prezentującym jednocześnie budowlę szklarniową i ogród zimowy.
Słowa kluczowe: oranżeria, ogród zimowy, XIX-wieczne założenia dworskie
Winter gardens based on example of manorial orangeries in Milanów, Parczew district - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. Orangeries and winter gardens are the most common buildings in 19th century palace and manorial gardens. They are either freestanding or attached to the inhabited part of the building. They were used for cultivation and storage of exotic plants as well as relaxation site for its owners. There are many buildings of this type in the manorial gardens of Lublin region, but park in Milanów is one of two where both hothouse and winter gardens attached to manor house are still preserved.
Key words: orangerie, winter garden, 19th-century manor house and park
Stan zachowania oranżerii dworskich towarzyszących rezydencjom wiejskim na Lubelszczyźnie - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Krystyna Pudelska 1, Emilia Rudnicka 2
1 Instytut Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
1 Institute of Ornamental Plants and Architecture Landscape, University of Life Sciences, Lublin
2 Studio Krajobrazu w Radzyniu Podlaskim - Landscape Studio in Radzyń Podlaski
e-mail: kpudelska@autograf.pl
Streszczenie. Stan zachowania rezydencji wiejskich na Lubelszczyźnie jest dość zróżnicowany. Tylko nieliczne zespoły przetrwały w całości, w których obok parku towarzyszącego siedzibie mieszkalnej zachowały się zespoły gospodarcze wraz z wydzielonymi terenami upraw oraz alejami dojazdowymi. Z analizy historycznej 85 wiejskich założeń dworskich z terenu 14 wybranych powiatów województwa lubelskiego wynika, że największa ich dewastacja dotyczyła okresu po II wojnie światowej oraz lat 80. XX w. Te w większości nieodwracalne zmiany, dotyczyły najczęściej przesunięcia granic, zmian struktury parku, zniszczeń lub przebudowy obiektów mieszkalnych, ogrodowych, folwarcznych. Najbardziej ucierpiały obiekty ogrodowe - kaplice, oranżerie, pawilony czy piwnice. Wiele z nich z powodu braku opieki uległo zniszczeniu i dewastacji, inne ze względu na zmianę dotychczasowego sposobu użytkowania zostały przebudowane, często tracąc swe wyjątkowe wartości.
Słowa kluczowe: XIX-wieczne założenia dworskie, stan zachowania oranżerii, Lubelszczyzna
Present condition of manorial orangeries in manor house in Lublin region - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. Among 85 farm residence complexes on the territory of 14 districts of Lublin voivodeship, there are only 2 winter gardens and 8 hothouses preserved. Some of them have been remodeled and have lost their historical value. Others need reconstruction and protection from further damage. The most common causes of such changes were the decline of farms, stopped agricultural production and absence of owners who would look after garden buildings on the premises of taken over parks.
Key words: 19th century manor house and park, orangerie, Lublin region
Perspektywy rozwoju tradycyjnego budownictwa drewnianego- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Marek Piróg, Andrzej Chądzyński
Zakład Konstrukcji i Budownictwa Ogólnego, Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej
Faculty of Architecture, Wrocław University of Technology
e-mail: marek.pirog@pwr.wroc.pl
Streszczenie. Górny Śląsk odegrał i odgrywa istotną rolę w rozwoju architektury MoMo w Europie Środkowej, na każdym etapie: od protomodernizmu i wczesnego modernizmu (jugend stil, secesja, nowa estetyka fabryczna, ekspresjonizm) przez dojrzały modernizm (Neues Bauen, funkcjonalizm), jego późną fazę (socmodernizm) aż po najnowszy nurt tzw. nowego modernizmu. W obszarach ochrony obiektów modernistycznych można zaobser-wować tu 4 podstawowe modele relacji i odniesień, jak np.: 1. arogancja - negacja, likwidacja, zniszczenie, eks-terminacja, wymazywanie z pamięci; 2. bierna tolerancja - obojętność, akceptacja egzystencji z pominięciem zabiegów ochronnych, ignorancja, skazywanie obiektu na powolną śmierć techniczną; 3. akceptacja - dostrzega-nie wartości obiektu w środowisku arch.-urb., ochrona prawna, modernizacja, konserwacja, utrzymywanie właściwego stanu technicznego; 4. kontynuacja - dostrzeganie wybitnych wartości obiektu w środowisku arch.-urb., ochrona prawna, modernizacja, konserwacja, twórcze kultywowanie wartości kulturowych w nowych obiektach. Geneza negatywnych zachowań związana jest z wszechobecnym syndromem zrywania ciągłości historycznej. To nie tylko choroba o zasięgu regionalnym, ale wręcz narodowa epidemia.
Słowa kluczowe: architektura MoMo, modernizm, arogancja, bierna tolerancja, akceptacja, kontynuacja, syn-drom zrywania ciągłości kulturowej
Perspective of development of traditional wooden building - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. Wooden construction played once a dominant role in building. During ages it was replaced by new methods and new building materials. Nevertheless traditional wooden building didn't disappear, but the application of this method is nowadays reduced. Today we can also observe new buildings carried out in the traditional wooden construction.
Key words: wooden architecture, construction, building
Możliwości rewitalizacji i integracji urbanistycznej centrum nowego miasta w Międzyrzecu Podlaskim
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Łukasz K. Netczuk
Zakład Rysunku, Malarstwa i Rzeźby, Wydział Architektury, Politechnika Wrocławska
Department of Drawing, Painting and Sculpture, Faculty of Architecture, Wroclaw University of Technology
e-mail: lukasz@netczuk.org
Streszczenie. Historia najstarszej części Międzyrzeca - Piszczanki - sięga X-XII w. Struktura przestrzenna, ukształtowana do XVIII/XIX w. i zachowana do dziś praktycznie bez większych zmian, stanowi odzwierciedlenie historycznej, kulturowej i społecznej mozaiki miasta. Ścierały się tu wpływy kultur, narodów i religii Wschodu i Zachodu. Między 1434 a 1438 r. lokowano na prawie niemieckim Stare Miasto, a ok. 1520 r. Nowe Miasto. Potem Międzyrzec rozwijał się aż do XIX w., kiedy był największym ośrodkiem miejskim w tej części obecnej Lubelszczyzny. Wielokrotnie niszczony klęskami i wojnami, za każdym razem był jednak odbudowywany. Zachowało się wiele obiektów i terenów o istotnych dla subregionu wartościach kulturowych. Największym problem jest niedostateczne wykorzystanie tych wartości oraz potencjału turystyczno-rekreacyjnego okolicy w budowaniu tożsamości mieszkańców, wizerunku oraz promocji miasta. Kolejnym ważnym problemem jest funkcjonalne, komunikacyjne i przestrzenne scalenie Nowego Miasta z pozostałą częścią Międzyrzeca, niedostateczna ochrona wartościowych obiektów architektonicznych i historycznych lokacji XVI-wiecznej i założenia pałacowo-parkowego. Kierunki rewitalizacji oraz integracji przestrzennej Nowego i Starego Miasta zostały opracowane na podstawie wniosków wynikających z przeprowadzonych autorskich analiz. Postuluje się m.in. uporządkowanie istniejącej zabudowy, jej integrację z proponowaną nową zabudową, usprawnienie układu komunikacyjnego poprzez powiązanie obu lokacji nowymi mostami, restytucję rynku nowomiejskiego zlikwidowanego w XX w. z zachowaniem wiekowej zieleni parkowej, a także tematyczną rewaloryzację zespołu pałacowo-parkowego. Proponuje się wprowadzenia nowych usług w obrębie parku nad kanałem Zna i wokół rynku. Określono warunki ochrony poszczególnych obiektów oraz wytyczne do kształtowania nowej zabudowy.
Słowa kluczowe: rewaloryzacja, rewitalizacja, integracja przestrzenna, Międzyrzec Podlaski
Possibilities of revitalisation and urban integration of the new town centre in Międzyrzec Podlaski
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. History of Międzyrzec Podlaski's oldest part - Piszczanka - starts in X-XII century. Spacial structure finally shaped in XVIII/XIX century and preserved up to present day without bigger changes, presents reflection and influence of historical, cultural and social mosaic of the city. Once there was Międzyrzec the city of many cultures and religions. Further the city grown up and in the beginning of XIX century it was one of the biggest cities in its part of modern Lublin region. Many times destroyed by wars and other historical conflicts but always rebuilt. Also many buildings and urban quarters which have high historical and cultural values has survived here. The biggest problem in the city is not enough usage of natural, cultural, landscape and touristic supplies of the region in order to renew local identity, city's reception and promotion. Next important problem is functional, communiational and spacial association of New Town and the rest of Międzyrzec, also insufficient protection of cultural and historical values of XVI century foundation and palace-garden complex. Conceptual directives for spatial reintegration of New and Old Town were worked over according to conclusions of many selfmade analyses. It is considered to order existing housing parcelation and to reintegrate it with the planned one. It is necessary to make the transport system more efficient by new cross-river connections. New Town's Market Square with the old trees needs to be restored, palace and garden complex revitalised. New services of culture, education, entertainment, sport and recreation are proposed in palace park near to Zna channel. There were also specified conditions of preservation historical and cultural values, and methods of shaping new buildings.
Key words: revitalisation, urban renewal, spatial integration, Międzyrzec Podlaski
Projekt rewitalizacji urbanistycznej zespołu pielgrzymkowo-klasztornego w Trzebnicy - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Marta Rusnak
Instytut Historii Architektury, Sztuki i Techniki, Politechnika Wrocławska
Institute of Architecture, Art and Technology, Wrocław University of Technology
e-mail: martajaszcz@wp.pl
Streszczenie: Artykuł przedstawia projekt rewitalizacji zespołu pielgrzymkowo-klasztornego w Trzebnicy. Studium historyczne, analiza urbanistyczna, analiza obowiązującego planu zagospodarowania i propozycja nowego zagospodarowania terenu zostały zrealizowane jako część pracy magisterskiej wykonanej na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, pod kierunkiem dr. inż. arch. Romana Czajki.
Słowa kluczowe: Trzebnica, rewitalizacja, klasztor, pielgrzymka
The revitalization of the pilgrimage monastery complex in Trzebnica - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract: The paper describes a project aiming at the revitalisation of the pilgrimage-monastery complex in Trzebnica. The historical study, the analysis of the urban planning, the analysis of the current development plan as well as the proposal of a new development plan have all been carried out as an element of an MA thesis written under the supervision of assistant professor Roman Czajka at the Department of Architecture at the University of Technology in Wrocław.
Key words: Trzebnica, revitalisation, monastery, pilgrimage
Wykorzystanie roślin w projektowaniu architektonicznym (pnącza, ogrody wertykalne)
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Ewa Trzaskowska
Katedra Kształtowania Krajobrazu, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Department of Landscape Architecture, The John Paul II Catholic University of Lublin
email: etrzaskowska@kul.pl
Streszczenie. Gdy myślimy o projektowaniu architektonicznym, mamy na myśli budynki, mosty itp., gdy wspominamy o roślinach i ich wykorzystaniu, wyobrażamy sobie parki i ogrody. To pozornie dwa odrębne światy. To także przedmiot zainteresowań różnych dziedzin: architektury w pierwszym przypadku, architektury krajobrazu i ogrodnictwa w drugim. W skrajnych przypadkach istnieje także pogląd, że rośliny niszczą budynki i tu stają nam przed oczami drzewa wyrastające w rynnach, na balkonach i gzymsach, które z czasem się rozsypują. Rośliny na budynkach lub tuż przy nich obwiniamy także za wilgoć i grzyb. I jest trochę w tym prawdy, nieremontowane budynki, niechlujnie wykonane tynki z zastosowaniem słabej jakości materiałów, niedrożne rynny, mogą potwierdzać powszechne poglądy. Zamiast je powtarzać, warto zapoznać się z technicznie korzystnymi dla budownictwa aspektami oddziaływania roślinności zastosowanej w nowoczesnych projektach. Nie bez znaczenia jest także wykorzystanie roślinności dla podnoszenia jakości architektury oraz komfortu fizycznego i psychicznego jej użytkowników. W miastach relacje własnościowe i względy finansowe rzadko pozwalają na tworzenie nowych i większych założeń roślinnych. Pomimo korzystnych aspektów oddziaływania roślinności, jakie są powszechnie znane, brakuje rozwiązania, jak przybliżyć człowieka do natury i jak nasycić sztuczne środowisko naturalnymi elementami. Rozwiązaniem może być wykorzystanie powierzchni budynków poprzez obsadzenie ich roślinnością. W pracy przedstawione zostaną możliwości wykorzystania roślin w projektowaniu architektonicznym, zaprezentowane zostaną często nieznane lub niedoceniane aspekty techniczne zastosowania roślin, ale również problemy konstrukcyjne i wady.
Słowa kluczowe: architektura, projektowanie, zieleń, pnącza, ogrody wertykalne
Using plants in architecture designing
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. Vertical structures with climbers and "living walls" are one of the most attractive features of much modern architecture. They are obligatory in the big developing town for example in Germany. Greening the walls of building has potentially more effective. It constitute a compensation for losses open areas, make environmental quality climate. In spite of climbers are accused of damage the plaster, making dry-rot fungus and dampness, they have very important technical function. Climbers can radically reduce the temperature in a building. They can help to protect the surface of the building against damage from rainfall. Interesting visual effects are important part of vertical gardening. Plant selection is key to a successful living wall technology is peheps even more fundamental. In article we present different plants which we can using in vertical structures. We present general problems, potential building's damages and climbers support system.
Key words: Architecture, design, greenery, vines, vertical gardens
Rola roślinności w kształtowaniu panoram i widoków miasta - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Ewa Trzaskowska, Paweł Adamiec
Katedra Kształtowania Krajobrazu, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Department of Landscape Architecture, The John Paul II Catholic University of Lublin
e-mail: paweladamiec@kul.pl
Streszczenie. Panoramy i widoki w poszczególnych miastach mają ogromne znaczenie dla ekspozycji specyficznych cech przestrzenno-architektonicznych oraz wartości kulturowych. Często warunkują wizerunek aglomeracji, stając się jej wizytówką. Niestety współczesne metody gospodarowania przestrzenią miejską prowadzą do szeregu niekorzystnych zjawisk, wpływając w znacznym stopniu na zakłócenie równowagi zarówno w strefie biologicznej, jak i przestrzenno-krajobrazowo-estetycznej. Jednym z najlepiej sprawdzających się narzędzi służących kształtowaniu tych przestrzeni jest zieleń. Niestety w wyniku złych zastosowań i nieodpowiedniej pielęgnacji jej rola w kształtowaniu sylwety i wyglądu miasta została zredukowana do minimum.
Słowa kluczowe: panorama, widok, zieleń, kształtowanie krajobrazu, miasto
Role of the vegetation in shaping panoramas and vistas of the city - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. Panoramas and views in particural cities have a significant meaning not only to the promotion of specific spacial-architecrural features, but also cultural values. It is widely believed that they can even determine public image of its agglomeration and become a showcase itself. Alas, contemporary methods of the management of an urban area tend to lead to the number of disadvantageous phenomenas - having a major impact to the disequilibrium in either estestic-spacial-architectural or biological zone. One of a most useful implement in developing and shaping of those zones is the vegetation. Nonetheless, in the wake of poor implementation and inadequate upkeep, its role in shaping representative profile and looks of the town has been reduced to the minimum.
Key words: panorama, view, greenery, landscaping, city, vegetation
Lokalizacja i przeobrażenia architektury klasztornej na przykładzie wrocławskiego opactwa Zakonu Kanoników Regularnych św. Augustyna - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Małgorzata Doroz-Turek
Katedra Gospodarki Przestrzennej, Wyższa Szkoła Administracji i Przedsiębiorczości w Lublinie
Department of Land Management, College of Enterprise and Administration in Lublin
ul. Bursaki 12, 20-150 Lublin, e-mail: trinity75@tlen.pl
Streszczenie. Artykuł oparty na pracy doktorskiej pt. "Średniowieczna architektura klasztorna kanoników regularnych św. Augustyna na Śląsku", napisanej na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Dotyczy lokalizacji i wyników badań architektonicznych śląskiego założenia klasztornego kanoników regularnych św. Augustyna na Piasku we Wrocławiu. Na podstawie prowadzonych przez autorkę badań historycznych i architektonicznych nad zespołem klasztornym opactwa kanoników regularnych św. Augustyna na Piasku w sezonie 2003/2004 i 2004/2005 udało się wydzielić trzy średniowieczne fazy budowlane, z czego jedna (pierwsza) jest romańska, druga wczesnogotycka, następna gotycka. Nowe wyznaczenie poszczególnych faz, z uszczegółowieniem ich zasięgu, umożliwiło podsumowanie wyników badań Olgierda Czernera, Edmunda Małachowicza, Jerzego Romanowa oraz zgromadzone własne informacje.
Słowa kluczowe: zakon, kanonicy regularni św. Augustyna, architektura klasztorna, klasztor, opactwo, Śląsk
Localization and transformation of monastic architecture on Wroclaw example of Abbey of Order of Regular Clerics Saint Augustine - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. This article was written based on a doctoral dissertation The Medieval Monastic Architecture of Regular Clerics Saint Augustine's Monks in Silesia, written at the Faculty of Architecture, University of Technology. The article discusses the issues of the location and the results of architectural researches of St. Augustine monastery of Canons Regular on the Sand in Wroclaw. Based on author's historical and architectural research of the monastery of the Abbey of the Canons Regular of St. Augustine on the Sand in the season 2003/2004 and 2004/2005, it was possible to identify three phases of medieval building: the first Romanesque, an early Gothic, and another Gothic. The new designation of phases, with a clarification of their range, has allowed to summary the results of Olgierd Czerner, Edmund Małachowicza and Jerzy Romanow researches as well as collecting their own information.
Key words: monastery, Clerics Saint Augustine, monastic architecture, cloister, abbey, Silesia
Analiza i ocena przyrodniczego funkcjonowania szaty roślinnej obszarów zurbanizowanych (w wybranych dzielnicach Warszawy). Ustalenie porządku typologicznego na potrzeby planowania przestrzennego - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Mirosława Sieroszewska
Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Faculty of Horticulture and Landscape Architecture, University of Life Sciences in Lublin
13 Akademicka Str., 20-950 Lublin, Poland, tel. (+48) 81 524 71 01, e-mail: msieroszewska@wp.pl
Streszczenie. W związku z rozwijającą się w sposób niezwykle dynamiczny gospodarką rynkową, nastawioną na doraźne korzyści przy braku znajomości i zrozumienia zasad zrównoważonego rozwoju, coraz ważniejszy staje się problem ochrony terenów otwartych pokrytych szatą roślinną przed zamianą w tzw. tereny inwestycyjne. W systemie miejskim ważne jest funkcjonowanie przyrodnicze szaty roślinnej i sposób jego oceny mającej na celu wyodrębnienie takich struktur i wzajemnych relacji między nimi, która umożliwi tworzenie układów terenów o szczególnym, pozytywnym wpływie na jakość życia w mieście. Ustalenie metody oceny szaty roślinnej - łatwej do wykorzystania w procesie planowania przestrzennego jest ważne, ponieważ obecnie stosowane metody są zbyt szczegółowe, bądź trudne do zastosowania w przekształconym środowisku miejskim. Istotne jest także, aby w dążeniu do uproszczeń nie zgubić idei tworzenia Systemu Przyrodniczego Miasta i jednej z zasad zrównoważonego rozwoju dotyczącego miast w myśl, której należy szanować zasoby przyrody, ponieważ są one nieograniczone. Artykuł poniższy jest prezentacją projektu metody opracowanej przez autorkę w 2005 r. w ramach pracy doktorskiej.
Słowa kluczowe: System Przyrodniczy Miasta, szata roślinna, planowanie przestrzenne
Analysis and assessment of natural functioning of vegetation in urban areas (an example of selected districts in Warsaw). Typology of vegetation cover necessary in the process of spatial planning - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. In recent years the issue of green open space protection in Warsaw before changing them into building grounds has become a major concern. Green areas are marginal in the new developers projects due to rapidly growing open market economy and disrespecting of sustainable development conditions by governments and investors. As vegetation has an great impact on living conditions in cities a standard method of assessment of natural functioning of vegetation is essential in the process of spatial planning (town planning) This article presents a project of such a method which is easier to implement than the existing, often too detailed or too complicated ones.
Key words: urban natural system, vegatation cover, spatial planning
Sztuka a eksperymenty technologiczne - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Maria J. Żychowska
Wydział Architektury, Politechnika Krakowska,
Faculty of Architecture, Technical University of Krakow,
ul. Podchorążych 1, 30-084 Kraków, e-mail: pazychow@cyf-kr.edu.pl
Streszczenie. Zagadnienie poszukiwania nowatorskich form wyrazu dla wypowiedzi artystycznej poprzez zastosowanie najnowszych technologii jest w sztuce zjawiskiem częstym. Rezygnacja z rozwiązań tradycyjnych na rzecz rozwiązań eksperymentalnych pojawia się w dorobku licznych malarzy. Technika i technologia są bardzo istotnym elementem, na przykład, w sztuce witrażowej.
Słowa kluczowe: sztuka, witraż, technika, innowacja
Art and technological experiments - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. The issue of searching for innovative forms of expression for artistic realizations through the use of latest technology in the arts is a common occurrence. Resignation from the traditional solutions for the experimental solutions appear in the output of numerous artists. Technique and technology are very important element, for example, in the art of stained glass.
Key words: art, stained glass, technology, innovation
Tożsamość przestrzenna miasta w odbiorze społecznym - propozycja metody badań - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Marzena Siestrzewitowska
Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie
College of Interprise and Administration in Lublin
Streszczenie: Metoda badań polegała na przeprowadzeniu z mieszkańcami wywiadów, za pomocą których analizowano poczucie przywiązania społeczności lokalnej do miejsca jej życia i do własnej odrębności kulturowej oraz jej opinię o działalności i aktywności władz samorządowych. Przeprowadzono sondę społeczną z elitami miast - mieszkańcami, którzy mają odmienne od przeciętnego spojrzenie na przestrzeń z racji swojego zawodu lub zainteresowań (na przykład z autorami książek o tych miastach).
Słowa kluczowe: poczucie tożsamości przestrzennej miasta przez mieszkańców, identyfikacja, pamięć, świadomość
Space identity of town in social reception - proposition of research method - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract: The research method involved carrying out the interviews with inhabitants by means of which a sense of attachment of local community to the place they live in, their cultural identity, and the opinions of that community about the actions and activites of a town council were studied. Sociological surveys were conducted with the elite class of these towns - the inhabitants who have a different, in comparison to a common one, outlook on space, by virtue of their profession or interests (e.g. with book authors about these towns).
Key words: inhabitant's sense of space identity of town, identification, memory, consciousness
Alpinarium. Cz. 1. - istota ogrodu skalnego - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Krystyna Pudelska, Kamila Rojek
Instytut Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Institute of Ornamental Plants and Architecture Landscape, University of Life Sciences, Lublin
e-mail: kpudelska@autograf.pl
Streszczenie. "Alpinarium" definiuje się jako ogród typu rodzajowego o niewielkiej skali kompozycji, w którym wykorzystywane są rośliny piętra alpejskiego oraz innych miejsc skalistych. Współczesne ogrody alpejskie to obiekty specjalne, miejsce prezentacji szaty roślinnej gór urządzone dla celów naukowych przy różnych ośrodkach badawczych, naukowych czy kulturalno-oświatowych, to obiekty o dużym znaczeniu estetycznym i dydaktycznym, w których naturalne lub sztucznie tworzone skaliska są tłem dla roślin. W Europie pierwsze ogrody skalne pojawiły się pod koniec XVII w., ale największy ich rozkwit przypada na wiek XIX, wtedy bowiem wzrasta fascynacja Alpami i Tatrami, florą górską, wzrasta zainteresowanie ideą ratowania zagrożonych gatunków, a przede wszystkim ogród służy do prezentacji naturalnego piękna krajobrazu. Najczęściej te swobodne układy kamienne stanowiły wyodrębnione fragmenty tworzonych w nowym duchu, ogrodów krajobrazowych, a także przedstawiały specjalne kolekcje prezentowane głównie w ogrodach botanicznych.
Słowa kluczowe: alpinarium, ogrody krajobrazowe
Alpine garden. Part 1 - the essence of rock garden- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. The first rock gardens were created in the end of seventeenth century in Europe, but their greatest development occurred in the nineteenth century. Then increased fascination with the Alps and the Tatra Mountains, mountain flora and intensified interest in the idea of saving endangered species. Above all the garden was used for the presentation of the natural beauty of the landscape. Mostly these free of stone arrangement were extracted from the new type of gardens - landscaped gardens, but also they presented plants of special collections mainly in botanical gardens.
Key words: alpine garden, landscape gardens
Klasztor oo. Paulinów we Włodawie i jego rewitalizacja - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Andrzej Białkiewicz
Wydział Architektury, Politechnika Krakowska
Faculty of Architecture, Technical University of Krakow
ul. Podchorążych 1, 30-084 Kraków, e-mail: abialk@poczta.fm
Streszczenie. Klasztor oo. Paulinów we Włodawie został wybudowany w latach 1701-1718. Autorem jego projektu jest prawdopodobniej Józef Piola (?-1715), natomiast fundatorem Ludwik Konstanty Pociej (1664-1730). Od roku 1799 część obiektu była wynajmowana różnym świeckim użytkownikom. Po upadku powstania styczniowego na mocy carskiego ukazu likwidacyjnego nastąpiła kasata klasztoru. W 1993 r. zakonu paulinów otrzymał kościół oraz części klasztoru, a w roku 1999 cały obiekt. Jego stan techniczny był fatalny. Założeniem projektu rewaloryzacji było przywrócenie pierwotnego układu przestrzennego klasztoru oraz umieszczenie współczesnej funkcji klasztornej, nieco zmodyfikowanej oraz uwarunkowanej aktualnym prawem budowlanym. Zasadnicze funkcje jak kaplica, furta, refektarz, biblioteka, kuchnia, część mieszkalna, powróciły do tych samych pomieszczeń, w których znajdowały się przed prawie 300 laty. Został osiągnięty kompromis między historycznymi wartościami obiektu a jego współczesnymi funkcjami. Budynek w pełni odzyskał swój pierwotny charakter i służy obecnie taj samej funkcji, dla której powstał.
Słowa kluczowe: budynek, klasztor, konserwacja, rewaloryzacja
Pauline Abbey in wlodawa and its revitalization - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. Paulines' monastery in Wlodawa was built between 1701 to 1718. The author of the project was probably Joseph Piola (?-1715), the founder was Louis Konstantin Pociej (1664-1730). Since 1799 part of the facility was rented to various secular users. After the collapse of January Uprising, under the Tsar's ukase was winding up dissolution of the monastery. In 1993, Pauline got back the church and part of monastery, and in 1999 the entire facility. His condition was fatal. Idea of the restoration was to restore the original spatial arrangement of the monastery and the inclusion of contemporary monastic function, slightly modified, and contingent upon the current construction law. Essential functions as a chapel, refectory, library, kitchen, living area, returned to the same places in which they were before almost 300 years ago. Compromise was reached between the historical values of the object, and its contemporary features. Building a fully regained its original character and now serves the same function, for which it originated.
Keywords: building, monastery, conservation, restoration
Wykorzystanie systemu informacji przestrzennej (SIP) do oceny lokalizacji lotniska w aglomeracji miejskiej - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Piotr Gliński
Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie
College of Enterprise and Administration in Lublin
ul. Bursaki 12; 20-150 Lublin, e-mail: vader@autograf.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono możliwość wykorzystania Elementów Systemu Informacji Przestrzennej (SIP) nazwy mającej swoje źródło w języku angielskim - Geographic Information System - GIS do oceny lokalizacji lotniska w aglomeracji miejskiej, na przykładzie Portu Lotniczego Lublin (Świdnik).
Słowa kluczowe: SIP, lotnisko, lokalizacja
Use of spatial information system for evaluation airport localisation in urban aglomeration - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. The possibility of the use of the Spatial Information System - SIP (where source of this word is - Geographic Information System - GIS ) for evaluation of regional airport localization is presented. As an example Lublin Airport (Świdnik) was chosen.
Key words: GIS, airport, localization
Szlak architektury drewnianej jako systemowa forma ochrony zabytkowego budownictwa drewnianego - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Marek Pak
ARS NOVA
ul. Jagiellońska 51/5, 25-606 Kielce,
e-mail: marekpak@o2.pl
Streszczenie. W artykule zaprezentowany jest system kompleksowej ochrony zabytków drewnianego budownictwa w ramach szlaku architektury drewnianej. Dzięki zgrupowaniu obiektów w formie kolekcji, zapewniony jest stały monitoring i łatwiejszy dostęp do źródeł finansowania remontów i konserwacji. W artykule przedstawione zostały istniejące na terenie Polski szlaki architektury drewnianej oraz sprawozdanie z prac nad przygotowaniem szlaku architektury drewnianej w woj. świętokrzyskim.
Słowa kluczowe: budownictwo drewniane, zabytki budownictwa drewnianego
The route of wooden architecture as a system form of protection of historical wooden buildings
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. In this article we presented a system for comprehensive protection of the historical wooden buildings in the route of wooden architecture. By grouping objects in a collection is ensured constant monitoring and easier access to finance repairs and maintenance. The article presents the existing routes wooden architecture in Poland and a report on the preparation of the route of wooden architecture in the. Swietokrzyskie region.
Key words: wooden buildings, historical wooden building
Współczesna przestrzeń publiczna wyrazem potrzeb lokalnej społeczności na przykładzie skweru im. Matki Boskiej Fatimskiej na osiedlu Bronowice w Lublinie - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Elżbieta Przesmycka 1, Kamila Boguszewska 1, Natalia Przesmycka 2
1 Instytut Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Institute of Ornamental Plants and Landscape Architecture, University of Life Sciences in Lublin
e-mail: elzbieta.przesmycka@pwr.wroc.pl
2 Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Politechnika Lubelska
Department of Architecture, Urban and Spatial Planning, Technical University of Lublin
ul. Nadbystrzycka 40, 20-618 Lublin, e-mail: natalia.przesmycka@gmail.com
Streszczenie. Partycypacja społeczna staje się obecnie podstawowym elementem procesu projektowania współczesnych przestrzeni publicznych. Dotyczy to w szczególności terenów istniejących osiedli mieszkaniowych. Od chwili, gdy lokalna społeczność wystąpi z inicjatywą stworzenia nowej przestrzeni publicznej bądź rewitalizacji istniejącego terenu zieleni dla potrzeb użytkowników - mieszkańców osiedla, projektant na bieżąco konsultuje swoje pomysły z wyobrażeniami społeczności. Często jest to proces wzajemnego przekonywania obu stron co do słuszności podjętych rozwiązań projektowych, funkcjonalnych i przestrzennych. Przykładem projektu powstałego z inicjatywy mieszkańców, konsultowanego przez nich od początku powstawania jest modernizacja istniejącego skweru na osiedlu Bronowice w Lublinie. Artykuł prezentuje ów proces na przykładzie placu, dla którego lokalna społeczność wymyśliła ideę miejsca związanego z sacrum, tj. stworzenie przestrzeni publicznej związanej z postacią Matki Boskiej Fatimskiej. Artykuł porusza także problem sacrum w przestrzeni publicznej.
Słowa kluczowe: przestrzeń publiczna, urbanistyka, partycypacja społeczna, Bronowice, Lublin
Contemporary public space as the reflection of the needs of local community. An example of Our Lady of Fatima Square, Bronowice in Lublin - pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. Public participation is becoming one of the most popular methods used in the process of designing of public spaces. An example of this method in practice is the project for Bronowice Estate in Lublin. This article presents the process of designing of one of four squares initiated by local community. The text describes also the problem of the sacrum in public space.
Key words: public space, urban planning, social participation
|
|
|
Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych O.L. PAN |
|
|
|
|
|
