|
|
|
| |
|
TEKA
Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych XI_2_/2015.
Commission of Architecture, Urban Planning and Landscape Studies
Strona redakcyjna- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Spis treści- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Kamila Lucyna Boguszewska
Samodzielna Pracownia Architektoniczna, Politechnika Lubelska
Independent Architectural Design Studio, The Faculty of Civil Engineering and Architecture
E mail: kamila_boguszewska @interia.eu
ZESPÓŁ DWORSKO PARKOWY W ROMANOWIE
HISTORIA I OBECNY STAN ZACHOWANIA- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: Zespół dworsko parkowy w Romanowie jest siedzibą rodową rodziny Kraszewskich. W chwili
obecnej zabytkowy dwór wraz z trzyhektarowym parkiem pełni funkcję Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego.
Celem artykułu jest przedstawienie historii oraz stanu zachowania zespołu rezydencjonalnego, jego przekształceń
ze szczególnym uwzględnieniem obiektów małej architektury towarzyszących całości.
Do czasów obecnych na terenie parku zachowały się bowiem dwa tego typu obiekty budowlane, którymi są kaplica
parkowa fundacji Konstancji Mochorowskiej z 1810 roku oraz eklektyczna brama wjazdowa datowana na pierwszą
połowę XIX wieku. W artykule przytoczone zostaną także opisy nieistniejących już obiektów parkowych między
innymi neogotyckiej cieplarni oraz samotnej chaty stanowiącej niegdyś element romantycznego założenia.
Słowa kluczowe: Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie, zespół dworsko parkowy, klasycyzm,
środki unijne, restauracja
THE MANOR HOUSE PARK COMPLEX IN ROMANOW
THE HISTORY AND CURRENT STATE OF PRESERVATION- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Summary: The Romanów complex is home of Kraszewski family. At the moment, the historic mansion works as
the Museum of Józef Ignacy Kraszewski. The purpose of this article is to present the history and state of
preservation of the residential complex, its transformation with special emphasis on objects of landscape
architecture.
To the present day two objects of small architecture exist in this residential complex. There are park chapel founded
by Constance Mochorowska and eclectic gate dating from the first half of the nineteenth century.
The article will present state of preservation of this objects and descriptions of park buildings that no longer exist:
the neo-gothic greenhouse and lonely hut once constituting as an element of the romantic park.
Keywords: Józef Ignacy Kraszewski Museum in Romanov, manor - park, classicism, the EU funds, restauration
Michał Dmitruk
Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska
Department of Architecture, Urban and Spatial Planning, Faculty of Civil Engineering and Architecture, University of Lublin
e mail: m.dmitruk@pollub.pl
OGRODY LECZNICZE JAKO FORMA WSPOMAGANIA TERAPII-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie. Bliskość natury zawsze wywierała pozytywny wpływ na zdrowie człowieka i jego dobre
samopoczucie. Od czasów rewolucji neolitycznej, zapoczątkowanej 10000 lat przed naszą erą i rozpoczęcia procesu
przechodzenia z łowiectwa i zbieractwa do osiadłego trybu życia, świętym ogrodom, gajom
czy formacjom skalnym zaczęto przypisywać mistyczną moc. W średniowieczu, stałymi elementami zespołów
klasztornych były ogrody. Zarówno te ziołowe o funkcji czysto pragmatycznej - leczniczej, jak i ogrody rekreacyjne
i wypoczynkowe - jako miejsce sprzyjające kontemplacji i zadumie. Wraz z rozwojem cywilizacyjnym, obecność
ogrodów w przestrzeni osadniczej człowieka stała się trwałym elementem krajobrazu. Zauważono ich dobroczynny
wpływ na psychikę i stan zdrowia człowieka, jak i doceniono walory czysto estetyczne.
Wraz z rozwojem nowoczesnych technik medycznych, uzdrawiająca rola ogrodów została zmarginalizowana,
bądź zupełnie pominięta. Skupiono się na czysto fizjologicznych efektach terapii a niezwykle istotny aspekt
psychologii w przebiegu leczenia uznano za drugorzędny. Obecnie wiemy, że stan psychiczny pacjenta ma
niejednokrotnie kluczowy wpływ proces zdrowienia. W Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, w Kanadzie,
jak i w niektórych krajach Europy Zachodniej ogród jest nieodłącznym elementem planu budynków służby zdrowia.
Służy on nie pracownikom, ale przede wszystkim pacjentom, w celach wypoczynkowych i relaksacyjnych co ma
wymierne przełożenie na proces rekonwalescencji. Zaplanowany jest w sposób pomagający wyzbyć się stresu
i obciążeń psychicznych związanych z chorobą, dający poczucie spokoju i bezpieczeństwa.
W Polsce ogrody lecznicze, towarzyszące budynkom szpitali czy przychodni nie są uważane za niezbędny
element ich architektury, a zasady kompozycyjne takiej przestrzeni nie są dla wszystkich projektantów znane, bądź
czytelne. Pojawia się więc konieczność edukacji społecznej, a wśród architektów pojawienia się trendu, skupionego
na umiejscawianiu takich przestrzeni w towarzystwie budynków opieki medycznej i traktowaniu
ich jako element nieodzowny. Korzyści zdrowotne dla pacjenta z takich udogodnień jakimi są ogrody lecznicze
są niewspółmierne do kosztów ekonomicznych. A przecież to zdrowie jest najcenniejsze.
Słowa klucze: przestrzeń publiczna, projektowanie zieleni, ogród leczniczy, stres, zdrowie rehabilitacja, leczenie
HEALING GARDENT AS A WAY OF AIDING THERAPY- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. Being close to nature always had a positive impact on human health and well-being.
From the Neolithic Revolution, which began 10,000 years before our era and the start of the transition from hunting
and gathering to sedentary life, people began to ascribe mystical powers to sacred gardens, groves
or rock formations. In the Middle Ages, gardens were often placed near monasteries. Herbal ones for purely
pragmatic, therapeutic function and recreational gardens, as places for contemplation and reverie. With the
development of civilization, the presence of gardens amongst the human settlements has become a permanent part of
the landscape. Their beneficial effect on the psyche and human health, as well as purely aesthetic qualities has been
appreciated. With the development of modern medical techniques, the role of healing gardens has been
marginalized, or entirely omitted. In Poland, medical gardens, along with hospitals and clinics are not considered an
essential element of their architecture. There is a need for public education, also among architects, to force
a trend, focusing on designing healing gardens along with hospital buildings. Health benefits for the patients
are disproportionate to the economic costs. Yet health is the most valuable.
Key words: public space, landscape design , healing gardens, stress, health rehabilitation, treatment
Halina Laskowska, Margot Dudkiewicz, Mariusz Szmagara
Katedra Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Department of Ornamental Plants and Landscape Architecture, University of Life Sciences in Lublin
DOBÓR GATUNKOWY I UPRAWA ROŚLIN WE WNĘTRZACH
POLSKICH PAŁACÓW I DWORÓW W XIX W pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: Kwiaty były uprawiane w donicach i misach już w czasach Homera. Na ilustracjach wczesnego
Egiptu widoczne są rośliny w donicach stojące w ogrodzie w symetrycznych wzorach. Na początku do wnętrz
mieszkalnych dworów i pałaców przenoszono rośliny krajowe, z czasem zaczęto sprowadzać gatunki obce,
przywożone przez botaników z całego świata. W artykule przedstawiono ważniejsze gatunki stosowane, jako
rośliny pokojowe w XIX w., oraz opisano meble i pojemniki do ekspozycji roślin używane w tamtych czasach. W
procesie aranżacji wnętrza historycznego ważne jest, aby wykonać właściwy dobór gatunkowy do stylu mieszkania.
Słowa kluczowe: pałac, dwór, rośliny doniczkowe
SELECTION OF SPECIES AND CROPS INDOORS POLISH PALACES AND
MANSIONS IN THE NINETEENTH CENTURY pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract: The flowers were planted in pots and bowls in the times of Homer. The illustrations can be seen early
Egyptian plants in pots standing in the garden in symmetrical patterns. At the beginning of the interiors of
residential mansions and palaces transferred domestic plants, over time began to bring alien species imported by
botanists from all over the world. The article presented important species used as a plant room in the nineteenth
century, and describes the furniture and containers for exposure of plants used in those days. The interior design of
the historical process, it is important to take the proper selection of species to the style of the apartment.
Keywords: palace, mansion, potted plants
Halina Laskowska, Margot Dudkiewicz, Paweł Szot
Katedra Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Department of Ornamental Plants and Landscape Architecture, University of Life Sciences in Lublin
e mail: malgorzatadudkiewicz@o2.pl
POJEMNIKI I ROŚLINY KUBŁOWE W HISTORYCZNYCH PARKACH
I OGRODACHpełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: Pojemniki są ważnym elementem wyposażenia zabytkowego ogrodu. Kwiaty były uprawiane
w donicach i misach już w czasach Homera. W ogrodach historycznych XVII, XVIII i XIX wieku pojemniki
ustawiano w punktach, które chciano podkreślić, formowano z nich rzędy i rytmiczne kompozycje. Donice
ustawiano nad brzegami zbiorników wodnych, na balustradach, tarasach i schodach.
Słowa kluczowe: pałac, dwór, pojemniki, rośliny doniczkowe
CONTAINERS AND PLANTS IN HISTORIC PARKS AND GARDENS- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract: Containers are an important part of the historic garden equipment. The flowers were planted in pots and
bowls in the times of Homer. In the gardens of the historic seventeenth, eighteenth and nineteenth centuries
containers erected at points that they wanted to emphasize one formed rows and rhythmic compositions. Pots
erected on the banks of reservoirs, the balustrades, terraces and stairs.
Keywords: palace, mansion, containers, potted plants
Kamila Lucyna Boguszewska
Samodzielna Pracownia Architektoniczna, Politechnika Lubelska
Independent Architectural Design Studio, The Faculty of Civil Engineering and Architecture
E mail: kamila_boguszewska @interia.eu
OGRODY ISLAMU
NA PRZYKŁADZIE ZAŁOŻEŃ OGRODOWYCH ANDALUZJI pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: Kultura południa Hiszpanii oparta została na zdobyczach cywilizacyjnych chrześcijan, wandalów
i imperium muzułmańskiego. Stanowi ona przykład współistnienia różnych kultur i wierzeń. Okres jej największego
rozwoju datowany jest na czas panowania kalifa Abd ar Rahmana i jego następcy Hakma II, jednak najsłynniejsze
obiekty, będące najlepiej zachowanymi przykładami architektury i sztuki ogrodowej Islamu, powstały w wieku
XIV, kiedy to następował powolny upadek emiratu ze stolicą w Grenadzie. Wówczas wzniesione zostały takie
zespoły pałacowo parkowe jak Alhambra i letni pałac Generalife.
Celem artykułu jest zaprezentowanie najważniejszych osiągnięć arabskiej sztuki ogrodowej południa Hiszpanii.
Autorka omawia wybrane założenia ogrodowe Andaluzji opisując ich historię, kompozycję i zastosowaną roślinność
ze szczególnym podkreśleniem jej symboliki
Słowa kluczowe: Alhambra, Islam, mudejar, założenie pałacowo parkowe, ogród
GARDENS OF ISLAM
ON THE EXAMPLE OF GARDEN ASSUMPTIONS IN ANDALUSIA-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Summary: Culture of southern Spain was based on the achievements of Christians, Vandals and the Muslim empire
civilization. It is an example of coexistence of different cultures and beliefs. The period of its greatest development
dates back to the time of the reign of Caliph Abd al - Rahman and his successor Hakma II, but the most famous
objects, which are the best preserved examples of architecture and garden art of Islam, originated in the fourteenth
century, when it was followed by a slow decline of the emirate, with its capital in Granada. Then the bands were
erected palace - parks as the summer palace of the Alhambra and the Generalife.
The aim of the article is to present the most important achievements of Arab art of gardening in southern Spain. The
author discusses the chosen garden assumptions Andalusia, describing their history, composition and vegetation
followed with particular emphasis on its symbolism.
Keywords: Alhambra, Islam, mudejar, residential complex, garden
Petro Rychkov , Nataliya Lushnikova
Department of Historic Building Preservation, Faculty of Civil Engineering and Architecture, Lublin University of Technology
PhD (Eng.), Associate Professor, Department of Architecture and Environmental Design, Institute of Civil Engineering and
Architecture, National University of Water and Environmental Engineering, Rivne, Ukraine
NATURAL MATERIALITY: WATER AS AN ACTIVE ELEMENT OF
THE GARDENS BY DENIS MCCLAIR AT VOLHYNIA- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. The paper gives coverage to peculiarities of water elements application in landscape compositions created
in 19th century by gardener of Dionizy Mikler (Denis McClair) at Volhynia. Being an ambassador of English
landscape garden style in this region D. Mikler seamlessly integrated picturesque natural and artificial water
components in the garden structure. There are considered the role and ways of interaction of water elements with the
landscape compositions by giving examples of Polish landowner´s residences in Gorodok, Mizoch, Mlyniv and
Shpaniv.
Keywords: Dionizy Mikler (Denis McClair), water, English landscape garden, landscape composition, Volhynia.
Krystyna Pudelska, Kamila Rojek
Department of Ornamental Plants and Landscape Architecture, University of Life Sciences in Lublin
Glęboka 28, 20-612 Lublin, Poland,
e-mail: krystyna.pudelska@up.lublin.pl
FUNCTIONAL AND SPATIAL TRANSFORMATIONS AND
CONTEMPORARY ROLE OF EDUCATIONAL GARDEN ON THE
EXAMPLE OF SCHOOL GARDEN IN SOBIESZYN- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract. An important task for present and future generations is the protection of the national cultural resources.
The most attractive architectural objects of historic value include palaces, manors, castles and monasteries. Less
attention is paid to educational areas, which apart from the main educational and didactic goal (positive influence on
the young person's mind, shaping his personality, social integration) have a great influence on his health, the quality
of his life and the shape of his environment. The example of this is the park next to the school complex in
Sobieszyn, located in Lublin Voivodeship, Ułęż County. The school complex with its surrounding park established
at the end of the 19 th century was given by a will of the Count Kajetan Kanty Kicki, Gozdawa coat of arms, a
philantropist and a contemporary owner of Sobieszyn. Localisation of the school, far away from the centre of the
village, on the slope of one of the right side tributaries of the Wieprz River Świnka, makes it an extraordinary
place, emphasising the nature values that surround it. Nowadays, the building is still a school- Kajetan Kicki
Agriculture School in Sobieszyn.
Key words: historic school garden, analysis of spatial composition, dendroflora, Sobieszyn
PRZEMIANY FUNKCJONALNO - PRZESTRZENNE I WSPÓŁCZESNA ROLA
OGRODU EDUKACYJNEGO NA PRZYKŁADZIE OGRODU SZKOLNEGO W
SOBIESZYNIE- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie. Ważnym zadaniem dla obecnych i przyszłych pokoleń jest ochrona wszelkich zasobów kultury
rodzimej. Wśród najatrakcyjniejszych obiektów architektonicznych o wartości historycznej są rezydencje pałacowe,
dworskie, zamkowe, klasztorne. Mniej uwagi poświęca się terenom edukacyjnym, które oprócz głównej funkcji
wychowawczo-dydaktycznej korzystne oddziaływanie na psychikę młodego człowieka, kształtowanie jego
osobowości, integrację społeczną mają dobroczynny wpływ na zdrowie, jakość życia człowieka, kształtują jego
otoczenie. Takim przykładem jest park przy zespole szkolnym w Sobieszynie położony w województwie
lubelskim, gminie Ułęż. Zespół szkolny z otaczającym parkiem został założony w końcu XIX wieku na mocy
testamentu hrabiego Kajetana Jana Kantego Kickiego, herbu Gozdawa, filantropa i ówczesnego właściciela wsi
Sobieszyn. Lokalizacja placówki, z dala od centrum wsi, na zboczu jednego z prawobrzeżnych dopływów rzeki
Wieprz Świnki sprawia, że do chwili obecnej jest miejscem wyjątkowym, podkreślającym walory otaczającego
krajobrazu. Obiekt nadal pełni funkcję edukacyjną, jego użytkownikiem jest Zespół Szkół Rolniczych.
Słowa kluczowe: szkolny ogród zabytkowy, analiza kompozycji przestrzennej, dendroflora, Sobieszyn
Paweł Szumigała , Piotr Urbański , Krzysztof Markowski , Sylwia Sosnowska
Paweł Szumigała, Department of Green Space and Landscape Architecture, Poznań University of Life Sciences,
ul. Trybunalska 40, 60-325 Poznań, email: pawelszumigala@wp.pl, pawelsz@up.poznan.pl
Piotr Urbański, Department of Green Space and Landscape Architecture, Poznań University of Life Sciences,
ul. Trybunalska 40, 60-325 Poznań, email: ktzpurb@up.poznan.pl, ktzpurb@wp.pl
Krzysztof Markowski, Department of Green Space and Landscape Architecture, Poznań University of Life Sciences,
ul. Trybunalska 40, 60-325 Poznań, email: bmarko@tlen.pl
Sylwia Sosnowska, Department of Green Space and Landscape Architecture, Poznań University of Life Sciences,
ul. Trybunalska 40, 60-325 Poznań, email: s-sosnowska @wp.pl
GROUND FORTIFICATIONS IN THE DEVELOPMENT OF THE PARK
BEHIND THE MARINE SCHOOL IN DARŁOWO- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Streszczenie: W artykule przedstawiono zagadnienia związane z projektowaniem przestrzeni publicznych tj. trenów
rekreacji i zieleni parkowej w kontekście istniejących fortyfikacji na przykładzie miasta Darłowa. Zaprezentowano
przykładowe propozycje zagospodarowania obszarów historycznych fortyfikacji ziemnych w ramach opracowania
realizacyjnego pt. Projekt zagospodarowania Parku za Szkołą Morską w Darłowie. Omówiono również wybrane
zagadnienia kompozycyjne, funkcjonalno-przestrzenne, krajobrazowe i realizacyjne zawarte w dokumentacji
projektowej parku. Przedstawiono wyniki prac projektowych, na postawie których przygotowano kompleksową
dokumentacje techniczną. W opracowaniu zawarto ustalenia, na podstawie których istnieje możliwość
zrealizowania parku miejskiego o zbliżonych, do naturalnych walorach krajobrazowych.
Słowa kluczowe: fortyfikacje ziemne, zagospodarowanie terenów, park, Darłowo
THE FUTURE OF LOWER SILESIAN HEALTH RESORT ARCHITECTURE- pełny artykuł (full article) - plik PDF
Summary. The term health resort architecture refers to the facilities and green areas strictly connected to the activities
relating to spa treatment [1]. The form of those objects follows the function that it fulfils in the whole process. In the
Sudeten Mountains and Sudetian Foothills, the lower part of the Lower Silesian vovoidship, there are rich deposits of
mineral waters. These sources and climate conditions were the basis for the creation and development of numerous
health resorts in the area. Characteristic elements of the Lower Silesian health resort architecture, such as pedestrian
halls and mineral water pump rooms, are essential to the preservation of identity and cultural heritage of these spas.
Although it is difficult to see the uniformity in their style.
Key words: architecture, object, health resort, future
|
|
|
Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych O.L. PAN |
|
|
|
|
|
