TEKA
Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych XII_1_/2016.
Commission of Architecture, Urban Planning and Landscape Studies



Czwórka tytułowapełny artykuł (full article) - plik PDF



Spis treści- pełny artykuł (full article) - plik PDF




Joanna Kania
e-mail: joanna.kania@pwr.edu.pl Zakład Konstrukcji i Budownictwa Ogólnego,
Politechnika Wrocławska


Wpływ Jednostki mieszkaniowej Le Corbusiera na powstanie „Superjednostki”1 w Katowicach- pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie: W latach międzywojennych rozpoczęto twórcze poszukiwania rozwiązania problemu mieszkaniowego. Znajdujące się w kamienicach niewielkie pomieszczenia zostały uznane przez modernistów za niewystarczająco komfortowe środowisko do zamieszkania. W 1933 roku, podczas IV Kongresu CIAM2, przy wsparciu Le Corbusiera uchwalono Kartę Ateńską, w której znalazły się postulaty dotyczące nowoczesnej zabudowy powstającej w zdrowej, miejskiej przestrzeni. Odbywając podróże studialne po Europie, Le Corbusier pogłębiał swoje doświadczenie zawodowe, które wykorzystał w projekcie tzw. „Jednostki Mieszkaniowej” (Unite d’Habitation). Na bazie jego rozwiązań zaczęły powstawać podobne budynki. W Polsce była to Superjednostka w Katowicach zaprojektowana przez Mieczysława Króla. Przeprowadzona w artykule analiza stanowi próbę odnalezienia wpływu idei Le Corbusiera na projektowanie podobnych realizacji zabudowy mieszkaniowej.

Słowa kluczowe: Le Corbusier, Superjednostka, modernizm, Jednostka Mieszkaniowa, Narkomfin


The impact of Unite d’Habitation on the formation of Superjednostka in Katowice- pełny artykuł (full article) - plik PDF

Abstract: A visionary research for solution for housing problem began in the interwar period. Small rooms in tenements were labeled by the modernists as an uncomfortable environment for living. In 1933, during the 4th CIAM Congress, with the support of Le Corbusier was proclaimed the Athens Charter which included postulates that concern contemporary housing in a healthy urban area. Le Corbusier had increased his experience during his study journeys through Europe. He used it in the project of Unité d’Habitation. On the basis of his solutions were raised similar buildings. In Poland it was Superjednostka designed by Mieczysław Król. An analysis presented in this article is being an attempt of finding Le Corbusier’s ideas in similar buildings.
Keywords: Le Corbusier, Superjednostka, modernism, Unité d’Habitation, Narkomfin



Wojciech Durlak, Margot Dudkiewicz, Mariusz Szmagara
University of Life Sciences in Lublin



Historic alleys of Podlasie region – Droblin, Leśna Podlaska commune-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Abstract: The article defines the historical value and presents the results of a detailed dendrological inventory of lime trees alley in Droblin, Leśna Podlaska commune. The alley is a part of the manor and park complex of the nineteenth century and it is a valuable object not only in historical, but also in natural terms. The manor house, around which grow inventoried trees, originally belonged to the Hińcza and Wężyk families and currently it serves as a private catering and hotel facility with a stable. The access alley after the restoration and complementary plantings is to be the main thoroughfare leading to the manor house.
Keywords: roadside alley, tree stand, Droblin, Leśna Podlaska commune



Paweł Szumigała, Piotr Urbański
email: pawelszumigala@wp.pl, pawelsz@up.poznan.pl
email: ktzpurb@up.poznan.pl, ktzpurb@wp.pl
Department of Green Space and Landscape Architecture, Poznań University of Life Sciences


Disability vs Spatial Planning and Landscaping – Selected Examples pełny artykuł (full article) - plik PDF

Abstract: The article presents issues related to designing recreational and green areas and spatial planning of public areas in the context of physical disability. It gives exemplary proposals of public space development and spatial solutions for people with disabilities. It also discusses issues related to the designing and construction of selected items of landscape architecture for physically disabled people, which were created as part of the education of landscape architects.
Keywords: physical disability, architectural barriers, public space planning, development of green areas.


Niepełnosprawność a planowanie przestrzeni i krajobrazu – wybrane przykłady-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie: W artykule przedstawiono zagadnienia związane z projektowaniem terenów rekreacji i zieleni oraz z planowaniem przestrzennym terenów publicznych w kontekście niepełnosprawności ruchowej. Zaprezentowano przykładowe propozycje zagospodarowania przestrzeni publicznych i stosowane tam rozwiązania przestrzenne służące osobom niepełnosprawnym. Omówiono również niektóre zagadnienia projektowe i realizacyjne związane z wybranymi obiektami architektury krajobrazu przeznaczonymi dla osób z niepełnosprawnością ruchową, które zastosowane w ramach edukacji architektów krajobrazu
Słowa kluczowe: niepełnosprawność ruchowa, bariery architektoniczne, planowanie przestrzeni publicznych, kształtowanie terenów zieleni



Joanna Pieczara
e-mail: jpieczara@jtp-projekt.pl
Wydział Architektury, Politechnika Warszawska



Naturalne przewietrzanie i komfort termiczny w budynkach użyteczności publicznej-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. System wentylacji ma wpływ zarówno na występującą w budynku jakość powietrza, jak i na panujący w nim komfort termiczny. Jakość powietrza i klimat wewnętrzny oddziaływają na zdrowie i samopoczucie użytkowników budynków. Użytkownicy preferują budynki przewietrzane w sposób naturalny. Koszty eksploatacji takich budynków są niższe niż budynków przewietrzanych mechanicznie, jednak ich koszty inwestycyjne mogą być większe. Budynki użyteczności publicznej mogą być przewietrzane w sposób naturalny, jednak związane jest to z wieloma ograniczeniami. Podstawową zasadą stosowaną w budynkach przewietrzanych naturalnie jest ograniczenie w nich zysków ciepła i występujących w powietrzu szkodliwych substancji oraz stosowanie materiałów i konstrukcji o dużej pojemności cieplnej i higroskopijnych. W budynkach przewietrzanych naturalnie, nie zawsze jest możliwe zachowanie stałej temperatury i innych parametrów powietrza, dlatego raczej nie jest możliwe stosowanie jej w budynkach i jego częściach, w których parametry te muszą być zachowane w sposób ciągły. Przewietrzanie naturalne wymaga zastosowania tzn. „adaptacyjnego modelu komfortu termicznego”, który uwzględnia warunki panujące na zewnątrz i adaptację użytkowników. W klimacie umiarkowanym systemy wentylacji w budynkach efektywnych energetycznie, muszą pracować, co najmniej w trzech scenariuszach: wiosenno-jesiennym, zimowym i letnim. Systemy wentylacji naturalnej najlepiej funkcjonują w okresach przejściowych. Rozwiązania stosowane zimą, muszą uwzględniać ryzyko strat ciepła powodowanych przez nawiewane zimne powietrze. Natomiast latem problemem może być zapewnienie ciągłości działania systemu wentylacji naturalnej i ochrony budynku przed przegrzewaniem się. Ze scenariuszem letnim związane są systemy nocnego chłodzenia, których skuteczność zależy od ograniczenia zysków ciepła występujących w budynku, jego pojemności cieplnej oraz temperatury nocnego powietrza. Budynek przewietrzany naturalnie wymaga zastosowania rozwiązań przestrzennych, konstrukcyjnych i funkcjonalnych, które nie mogą pozostawać jedynie w gestii projektanta jednej branży. Dlatego ich projekt wymaga projektowania zintegrowanego, w którym będą brali udział projektanci wielu branż już od fazy wstępnej koncepcji. To wymaganie wraz z innymi ograniczeniami i wyższymi kosztami inwestycyjnymi powoduje, że inwestorzy często decydują się jednak na systemy mechaniczne lub hybrydowe.
Słowa kluczowe: system wentylacji naturalnej, komfort termiczny, budynki użyteczności publicznej, efektywność energetyczna, chłodzenie nocne, scenariusze działania wentylacji, pojemność cieplna budynku.


Natural Ventilation and Thermal Comfort in Public Buildings-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Abstract: Indoor air quality and building’s thermal comfort depend very much on a ventilation system. At the same time they have an influence on health and well- being of users of buildings. The users prefer the natural ventilated spaces. The running costs of naturally ventilated buildings are smaller than the running costs of mechanically ventilated buildings. However, the construction costs of the naturally ventilated buildings could be bigger. Public buildings could be ventilated naturally, but the natural ventilation has its limits. The main rule for designing the natural ventilated spaces is to minimize the heats gains and indoor air pollution, and to expose the hygroscopic building’s components and the components with the high thermal capacity. The temperature and the other air quality components would be more variable in naturally ventilated buildings than in air conditioned buildings. This is the reason, why the natural ventilation rather cannot be used in the buildings and the buildings parts, where the indoor climate parameters have to be constant. The thermal comfort in the naturally ventilated buildings should be assessed by the adaptive comfort model. The adaptive comfort model, relates indoor climate parameters to the outdoor conditions, and take into account the adaptation capacity of the users. The ventilation systems in the buildings located in moderate climates has to work at least in three scenarios: spring-autumn, winter and summer. The natural ventilation systems the best work in spring-autumn scenario. Winter scenario has to take into account the heat losses caused by the intake air. In summer, it could be difficult to maintain the continuity of the natural ventilation and to preserve the building from overheating. The night cooling could be used in periods of the occurring of the high outside temperatures. The effectiveness of the night cooling depends on the limitation of the heat loads, the building’s thermal mass and the night air temperature. The natural ventilation systems require integrated planning. From the very beginning, architects, structure engineers, HVAC designers and the other specialists should work together on the design of the naturally ventilated building. This requirement, the limitations of the natural ventilation and the higher construction costs are the reasons why investors oft prefer the air condition or mixed mode systems.
Keywords: natural ventilation, thermal comfort, public buildings, energy efficiency, night cooling, ventilation strategies, thermal mass.



Marzena Joanna Siestrzewitowska
e-mail: mjb.lublin@onet.eu
Katedra Architektury, Urbanistyki I Planowania Przestrzennego,
Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej



Zagadnienia przystosowania rozwiązań projektowych do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz seniorów w nauczaniu projektowania urbanistycznego-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie: Artykuł przedstawia założenia programowe przedmiotu Projektowanie urbanistyczne związane z przystosowaniem rozwiązań projektowych dla osób niepełnosprawnych oraz seniorów. Omówiono w nim kolejno: cele przedmiotu, oczekiwane efekty kształcenia, a następnie treści merytoryczne zagadnienia przystosowania przestrzeni otwartych do potrzeb grup o różnych rodzajach niepełnosprawności: osób na wózkach inwalidzkich, głuchych i niedosłyszących, niewidomych, niedowidzących oraz starszych. Dla realizacji tych potrzeb duże znaczenie ma szata informacyjna zespołów urbanistycznych oraz układ socjometryczny jednostki mieszkaniowej, zaprojektowane w sposób wyzwalający w użytkownikach przestrzeni wzajemne uczucia empatii i aprobaty. W dalszej części przedstawiono wymagania formalne, które powinien zawierać każdy projekt wykonywany na przedmiocie z zakresu tej tematyki – tj. rodzaje obowiązkowych przedstawień graficznych wraz z przykładami z semestralnych projektów studenckich.
Słowa kluczowe: przystosowanie rozwiązań projektowych, osoby niepełnosprawne, seniorzy, projektowanie urbanistyczne


Issues of adapting design solutions to the needs of seniors and people with disabilities in teaching urban design-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Abstract: The paper presents the principles of Urban Design related to adapting design solutions for seniors and people with disabilities. After introducing the objectives of the topic as well as the expected results of teaching, it discusses substantive content of the issue of adapting open spaces to the needs of groups with various disabilities: wheelchair users, the deaf, people with hearing-impairement, the blind, visually impaired and the elderly. For the execution of those needs, informational outcome on urban array and sociometric pattern of individual housing unit, planned to instill reciprocal feelings of empathy and approval, are of utmost importance. The further part of the paper presents formal requirements, which should be taken into consideration in every project related to the scope of the subject matter – i.e., types of mandatory graphical representations along with examples of semester projects of the students.
Keywords: adaptation of design solutions, people with disabilities, seniors, urban design



prof. dr hab. inż. Walery Jezierski,
dr inż. arch. Maciej Kłopotowski, inż. Anna Gromadzka
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Politechnika Białostocka



Wielokryterialna analiza porównawcza – narzędzie do oceny jakości użytkowej mieszkań. Część I. Podstawa prowadzonych badań.-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie: Wybór (zakup) mieszkania to wieloetapowa, skomplikowana decyzja, na którą wpływa wiele trudno uchwytnych czynników. Metody matematyczne pozwalają na budowę narzędzia pomiarowego pozwalającego na zobiektywizowanie tych procesów. Wymaga to wyodrębnienia cech mających wpływ na podejmowanie decyzji przez określone grupy użytkowników oraz określenia ich wag w tym procesie.
Słowa kluczowe: mieszkanie, wybór mieszkania, kryteria wyboru mieszkania


Multi-criterion comparative analysis – tool for the functional quality assessment of flats. Part I. The base of conducted examinations.-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Abstract: Choosing (buying) flats is a multistage, complicated decision which many elusive factors affect. Mathematical methods allow for construction of the measuring tool letting for making these processes more objective. It requires distinguishing features affecting the decision making in this process by specific groups of users and determining their importances.
Key words: flat, choosing of the flat, criteria for the choosing of the flat



Wojciech Kocki, Bartłomiej Kwiatkowski
Politechnika Lubelska, Wydział Budownictwa i Architektury,
Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego Politechniki Lubelskiej


Ewolucja struktur miejskich na przykładzie Barcelony-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie: Unikatowy układ urbanistyczny miasta Barcelona położonego w Hiszpanii stwarza możliwości nieustannej adaptacji obecnej tkanki miejskiej w taki sposób aby sprostać oczekiwaniom mieszkańców. Ciągła ewolucja funkcjonalna przestrzeni zawartych pomiędzy modularnym układem kamienic mieszkalnych stwarza wyzwania dla projektantów. Na przykładzie jednego z powtarzających się skrzyżowań przeanalizowano przeznaczenie funkcjonalne oraz obecne jego zagospodarowanie włącznie z przestrzenią publiczną, ruchem samochodowym, pieszym oraz rowerowym. Pierwotny plan Ildefons’a Cerda’y jest systematycznie przekształcany w celu jeszcze lepszego zagospodarowania przestrzeni miejskich.
Słowa kluczowe: Barcelona, przestrzeń publiczna, układ komunikacyjny, struktura miejska.


Complexity of city structure in reference to Barcelona-pełny artykuł (full article) - plik PDF
Abstract: Unique urban plan of Barcelona’s city located in Spain generates capabilities unceasing adaptation of present urban structure in way to manage expectations of citizens. he continuing evolution of functional space contained between the modular system of tenement housing creates challenges for designers. For example, one of the recurring intersections analyzed the functional purpose and its current management, including public space, car traffic, pedestrian and cycling. The original plan Ildefons Cerda is systematically converted to an even better management of urban spaces.
Key words: Barcelona, public space, communication plan, urban structure.



Mariusz Dąbrowski, Agnieszka Chęć-Małyszek
e-mail: a.chec-malyszek@pollub.pl
Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego,
Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska


Rola wyobraźni w procesie twórczym a zagrożenia współczesnego świata-pełny artykuł (full article) - plik PDF Streszczenie: We wszystkich obszarach aktywności twórczej wyobraźnia, jest niezbędnym elementem w życiu i funkcjonowaniu człowieka. W wielu sytuacjach życiowych jest ona nieodłącznym elementem wykorzystywanym w sposób mniej lub bardziej świadomy. Pozwala tworzyć wyobrażenia, które nie mają odpowiedników w żadnym z wrażeń, stanowiąc podstawę twórczości wszelkiej aktywności człowieka. Wyobraźnia jest naturalnym przedłużeniem wzroku, specyficzną zdolnością do wywoływania obrazów, pobudzającą do twórczego myślenia i działania. W dzisiejszych czasach człowiek nieustannie bombardowany jest coraz większą ilością dźwięków i obrazów, które „zagłuszają” naturalny rozwój wyobraźni. Szybki postęp technologiczny, którego jesteśmy świadkami, nie pozostaje bez wpływu na rozwój twórczego myślenia, tworzy bariery ograniczające człowieka.
Słowa kluczowe: wyobraźnia, twórcze myślenie, bariery, proces twórczy


Role of imagination in a creativity process and a threats of the modern world-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Abstract: In all areas of creative activities imagination is an essential element of life and man’s functioning. In many situations in our life it is an inherent element used in many cases more or less consciously. It allows you to create images that have no equivalents in any impressions presenting the basis for creativity and all human activity. Imagination is a natural extension of sight. It is a peculiar ability to form images, encouraging creative reflection and activities of young people. Nowadays a human being is constantly bombarded with an increasing numberof sounds and images, which “choke” the natural evolution of imagination. The fast technological progress, that we witness does not remain without influence on the development of creative thinking, it creates barriers that can restrain a human being.
Keyworlds: imagination, creative thinking, barriers, the creative process

 

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych O.L. PAN

 
 
 Siedziba oddziału : Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
 Pałac Czartoryskich, Plac Litewski 2, e-mail: pan-ol@hektor.umcs.lublin.pl
webdesign emzab.pl