|
Kongres Kultury Chrześcijańskiej
W 1997 roku, tuż po objęciu archidiecezji lubelskiej, arcybiskup Józef Życiński zapowiedział, że w 2000 roku zorganizuje w Lublinie Kongres Kultury Chrześcijańskiej. Takiej imprezy, gromadzącej luminarzy nauki i kultury, nie tylko polskiej - na pewno nie było w powojennej historii miasta.
W dniach 15-17 września i 6-7 listopada 2000 roku w KUL i innych miejscach Lublina odbył się kongres pod hasłem Sacrum i kultura. Chrześcijańskie korzenie przyszłości. Do Lublina zjechały wybitne postacie polskiej i europejskiej nauki i kultury. Byli m.in.: kardynał Paul Poupard, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Kultury z wykładem Pomiędzy barbarzyństwem i nadzieją. Kryzys współczesnej kultury i chrześcijańska odpowiedź, kardynał Miloslav Vlk z Pragi (Nie żyć w kłamstwie i nienawiści), Andrzej Wajda (Między tradycją a rozwojem: pytanie o tożsamość kulturową), Leszek Kołakowski (Czy już w po-chrześcijańskim czasie żyjemy?), Andrzej Zoll (Czy demokracja pomaga w stanowieniu prawego prawa?), abp Tadeusz Kondrusiewicz z Moskwy (Papieska wizja jedności a mentalność postkomunistyczna), Ryszard Kapuściński (Współczesne patologie władzy a banalność zła), Stanisław Rodziński (Problemy współczesnej kultury. Promieniowanie sacrum - terapia czy nadzieja?), Krzysztof Zanussi (Napięcie wartości jako źródło rozwoju kultury), ks. Michał Heller (Wpływ myśli chrześcijańskiej na powstanie nauk empirycznych), Leszek Kuźnicki, były prezes PAN (Obecność inspiracji chrześcijańskich w rozwoju ewolucjonizmu), Adam Urbanek (Rodowód intelektualny klasycznych teorii ewolucyjnych), Cezary Michalski (Sfera publiczna jako przedmiot roszczeń), ks. Tadeusz Styczeń SDS (Aksjologiczne podstawy kultury politycznej), Aleksander Smolar (Niepokój o politykę demokratyczną w czasach jej triumfu), Jarosław Gowin (Polityczna poprawność - ideologia czy instrument rynku?), Jan Skórzyński (Sześć grzechów polskiego dziennikarstwa), Stefan Wilkanowicz (Kryzys człowieka po totalizmie), Piotr Wojciechowski (Rzeczywistość przemieniająca i jej odrzucenie), Andrzej Osęka (Wszystko da się powiedzieć), Tadeusz Sobolewski (Myśli na temat kiczu nihilistycznego), Siergiej Awierincew (Przyjąć Boże przesłanie dzisiaj: ponad fundamentalizmami i liberalizmami), Konrad Kucza-Kuczyński (Modernizm, postmodernizm i sacrum w architekturze), Tadeusz Boruta (Świątynia obrazem Miasta Świętego), Renata Rogozińska (Nie ma adresata?), Wojciech Skrodzki (Sacrum i przestrzeń tego świata), Ryszard Skubisz (O potrzebie corpus iuris), ks. Stanisław Budzik (Internet i rzeczywistość wirtualna. Szanse i zagrożenia dla kultury), Stanisław Dąbek (Biblijny rockman), Jerzy Bartmiński (Czy kulawy może pomóc chromemu?), Jadwiga Puzynina (Etos akademicki a odpowiedzialność za kulturę), ks. Andrzej Szostek MIC (Etos akademicki - etosem odpowiedzialności za prawdę), Władysław Stróżewski (Etos akademicki a odpowiedzialność za kulturę), Stefan Sawicki (Wokół problemu: uniwersalizm chrześcijański a tradycja narodowa), ks. Adam Boniecki MIC (Uniwersalizm katolicki i tradycja narodowa), Grzegorz Górny (Uniwersalizm katolicki i tradycja narodowa), Grzegorz Przebinda (Fides et Ratio a Rosja), Władysław Panas (Uniwersalizm katolicki a tradycja narodowa), abp Józef Życiński (Chrześcijaństwo wobec nowych wyzwań kulturowych).
Wyżej wymienieni głosili referaty w auli uniwersyteckiej KUL. Kilkadziesiąt innych osób uczestniczyło w dyskusjach panelowych, które równocześnie odbywały się w kilku miejscach; tak więc niemożliwe było obserwowanie przebiegu całego kongresu. Współorganizator tej wielkiej imprezy ks. prof. Ryszard Rubinkiewicz z KUL wyjaśniał, że dobór prelegentów był trudny i nie można było zaprosić wszystkich, którzy na Kongresie Kultury Chrześcijańskiej powinni byli wystąpić.
Kongresowi towarzyszyły liczne imprezy kulturalne. Największy oddźwięk, także w mediach zagranicznych, wzbudził wielki plenerowy happening zorganizowany przez Ośrodek Brama Grodzka-Teatr NN i jego dyrektora Tomasza Pietrasiewicza: w sobotę, 17 września o godz. 20.15 na Starym Mieście zgasły latarnie i zamigotały tysiące świec. Rabin Michael Schudrich z Izraela napełnił naczynie ziemią wykopaną z miejsca, gdzie do 1942 roku stała Wielka Synagoga pod Zamkiem Lubelskim. W tym samym czasie abp Józef Życiński, metropolita lubelski, wziął naczynie z ziemią, na której do XIX wieku stała fara pw. św. Michała. W Bramie Grodzkiej, oddzielającej niegdyś chrześcijański i żydowski Lublin, ziemię wymieszano i zasadzono w niej krzak winorośli. W tej wielkiej imprezie zatytułowanej Jedna Ziemia - Dwie Świątynie uczestniczyli Sprawiedliwi wśród Narodów Świata, ocaleni z Holocaustu Żydzi i ok. dwóch tysięcy mieszkańców Lublina.
7 listopada, podczas drugiej części Kongresu Kultury Chrześcijańskiej, na terenie byłego obozu koncentracyjnego na Majdanku modlili się wspólnie chrześcijanie różnych wyznań, żydzi i muzułmanie. W zorganizowanie tego symbolicznego (także zauważonego przez świat) pojednania ludzi różnych religii i wyznań, również zaangażowany był Tomasz Pietrasiewicz z Ośrodka Brama Grodzka-Teatr NN.
Listopadowa, druga część kongresu miała wybitnie ekumeniczny charakter. KUL przyznał trzy doktoraty honorowe; odebrali je naczelny rabin Rzymu Elio Toaff, prawosławny patriarcha Rumunii Teoktyst i katolicki kardynał z Baltimore w Stanach Zjednoczonych William Keeler.
Zgodnie z zapowiedzią abp. Józefa Życińskiego debaty kongresowe mają swój ciąg dalszy w Internecie na stronie www.kul.lublin.pl. W grudniu głos zabrali ks. prof. Jerzy Szymik i ks. dr Alfred Wierzbicki. Określono tematy dalszej dyskusji: Jakie zjawiska w obecnej polskiej kulturze odbieram najboleśniej jako przejaw odchodzenia od etosu Ewangelii? oraz Czy widzę możliwość budowania trwałego systemu demokracji na fundamencie czysto pragmatycznych ustaleń, bez odniesienia do świata wartości, zasad moralnych, przekonań religijnych? Teksty można wysyłać na adres poczty elektronicznej j.zycinski@kuria.lublin.pl.
Metropolita lubelski abp Józef Życiński uważa, że Kongres Kultury Chrześcijańskiej, a szczególnie Dzień Pięciu Modlitw na Majdanku, były najważniejszymi wydarzeniami 2000 roku w archidiecezji lubelskiej.
Jan Pleszczyński
Oddział PAN w Lublinie
powrót do wydawnictwa 
|
