|
Tradycja margrabiego Aleksandra Wielopolskiego
 Nakładem wydawnictwa niepaństwowej uczelni: Puławskiej Szkoły Wyższej ukazała się niewielka objętościowo książka " Tradycje akademickie Puław. Autor, prof. Henryk Chołaj, jest członkiem lubelskiego oddziału PAN, emerytowanym profesorem zwyczajnym warszawskiej Szkoły Głównej Handlowej, członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk.
"Niniejszy tekst stanowi rozszerzoną wersję referatu wygłoszonego 19 czerwca 1998 roku w Puławach na wyjazdowej Sesji Lubelskiego Oddziału Polskiej Akademii Nauk pt. "Miejsce i rola IUNG w lubelsko-puławskim ośrodku naukowym". W ten sposób Sesja ta zaowocowała odrębnym studium" " pisze autor we Wstępie. W zamierzeniu autora praca jest wstępnym zarysem prehistorii Puławskiej Szkoły Wyższej".
Zapewne bardzo wielu mieszkańców Lubelszczyzny, a jeszcze więcej mieszkańców innych obszarów Polski nie zdaje sobie zupełnie sprawy z tego, iż Puławy mają naprawdę duże tradycje naukowe; w swej historii nie zawsze były traktowane jako "niezbyt duże miasto niedaleko Lublina. Prawdopodobnie niewielu także ludzi wie, że wielkie zasługi dla naukowego życia Puław położył margrabia Aleksander Wielopolski. Nasza wiedza szkolna ogranicza się zwykle do kojarzenia Puław tylko z familią Czartoryskich, może jeszcze ze świątynią Sybilli i Azotami.
Henryk Chołaj szkicuje naukowe życie miasta przede wszystkim w latach 1862-1914, kiedy to Puławy były siedzibą Politechniki Puławskiej (1862-1869) a potem Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa (1869-1914). Właśnie tym uczelniom przypisuje miastotwórczy charakter., choć legendę stworzyli niewątpliwie Czartoryscy. " Ale my jesteśmy spadkobiercami nie tylko Czartoryskich, lecz również szkół wyższych i naukowych instytutów badawczych, jakie powstały tu w 1862 r. i później". A nieco dalej: " Kult Czartoryskich uprawiany w Puławach, co jest zrozumiałe i słuszne, zaćmił nieco zasługi Wielopolskiego". Praca prof. Chołaja zasługi margrabiego dla miasta przypomina i docenia: " Do jakich tradycji wypada nawiązywać dzisiaj, utrwalając własną tożsamość Puław? Czy współczesne elity puławskie okażą się godne tradycji Czartoryskich, ale także i margrabiego Aleksandra Wielopolskiego " sprawcy powstania Politechniki Puławskiej? Czy też może zamienią się w skansen?".
Dodatkowym walorem książki, którą powinien przeczytać każdy parający się nauką człowiek związany z naszym regionem, jest przedstawienie zwięzłej historii szkolnictwa wyższego na Lubelszczyźnie; poczynając od Akademii Zamojskiej (do tradycji której nawiązują obecne niepaństwowe zamojskie uczelnie), poprzez lubelskie szkoły talmudyczne, kończąc na uczelniach powojennych Lublina.
Zdaniem autora, powstanie w 1997 roku Puławskiej Szkoły Wyższej ma znaczenie symboliczne i symptomatyczne: widzi tę uczelnię jako kontynuatorkę tradycji akademickich Puław. IUNG spełnia od lat rolę placówki badawczej; PSW zapełnia dotkliwą lukę braku wyższej uczelni w tym mieście. Być może uczelni imienia Wielopolskiego, bowiem: "Byłoby rzeczą naturalną, gdyby obecna uczelnia puławska obrała swego patrona w osobie Aleksandra margrabiego Wielopolskiego".
Jak pisze w przedmowie do książki rektor Puławskiej Szkoły Wyższej, dr hab. Grzegorz Janusz, " Ośrodek akademicki tworzy także tradycja. Książka profesora Henryka Chołaja (...) wskazuje na tradycje akademickie Puław w szerszym kontekście rozwoju szkolnictwa wyższego na Lubelszczyźnie. Stanowi jednocześnie analizę problemu napisaną nie tylko z pasją badacza, ale również puławiaka , dla którego patriotyzm lokalny nie jest tylko sloganem. Dla Puławskiej Szkoły Wyższej książka profesora Henryka Chołaja jest elementem tworzącej się naszej tożsamości akademickiej".
JP
Henryk Chołaj, Tradycje akademickie Puław, Wydawnictwo Puławskiej Szkoły Wyższej, Puławy 1999, s. 68.
Książkę można wypożyczyć w lubelskim oddziale PAN.
powrót do wydawnictwa 
|
