TEKA Komisji Budowy i Eksploatacji Maszyn, Elektrotechniki, Budownictwa II/2008. Commission of Architecture, Urban Planning and Landscape Studies
Strona redakcyjna - editorial page - plik PDF
Spis treści- pełny artykuł (full article) - plik PDF
WTRYSKIWANIE PRECYZYJNE
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
PRECISE INJECTION MOULDING
Elżbieta Bociąga, Tomasz Jaruga
Instytut Przetwórstwa Polimerów i Zarządzania Produkcją, Politechnika Częstochowska
ul. Armii Krajowej 19c, 42-200 Częstochowa, bociaga@kpts.pcz.czest.pl
Streszczenie. W artykule scharakteryzowano proces wytwarzania wyprasek precyzyjnych z tworzyw polimerowych. Przedstawiono charakterystyczne różnice pomiędzy procesem wtryskiwania konwencjonalnego oraz precyzyjnego, a także cechy tworzyw stosowanych w obydwu przypadkach. Omówiono wpływ różnych czynników na efektywność wtryskiwania precyzyjnego, takich jak działania człowieka, forma wtryskowa, wtryskarka, tworzywo przetwarzane, warunki wtryskiwania oraz metoda wtryskiwania.
Słowa kluczowe: wypraski precyzyjne, efektywność wtryskiwania precyzyjnego
Summary. The process of precise injection moulded polymeric parts production was generally characterized. Main differences between conventional and precise injection moulding processes and also properties of polymers applicable in both cases were pointed. The influence of different factors on precise injection moulding efficiency, such as: man activities, mould, injection moulding machine, processed material, injection moulding conditions and method of injection moulding was described.
Key words: precise moulded parts, efficiency of precise injection moulding
OPRZYRZĄDOWANIE DO WYTŁACZANIA PVC
POCHODZĄCEGO Z RECYKLINGU
pełny artykuł (full article) - plik PDF
EQUIPMENT FOR EXTRUSION OF PVC COMING FROM RECYCLING
OF POST-CONSUMER
Łukasz Dacyl
Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników
ul. M. Skłodowskiej-Curie 55, 87-100 Toruń, l.dacyl@ impib.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono badania wpływu stosowania strefowego doprowadzenia ciepła do głowicy wytłaczarskiej w przypadku wytłaczania profilu PVC z recyklingu.
Słowa kluczowe: wytłaczanie, głowica wytłaczarska, układ kalibrująco-chłodzący, recykling, PVC
Summary. The investigation of influence of zonal heat supply application to extrusion head in case of extrusion of PVC profile coming from recycling of post-consumer plastics wastes on extrusion performance has been presented in this paper.
Key words: extrusion, die-head, calibration-cooling system extrusion, recycling, PVC
EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA
SPECJALNEGO SYSTEMU ROZDRABNIANIA
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
ENERGY EFFECTIVENESS OF GRINDING IN SPECIAL PURPOSE SYSTEM
Józef Flizikowski, Wojciech Kamyk
Katedra Maszyn Specjalnych i Ochrony Środowiska,
Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy,
al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-796 Bydgoszcz, fliz@utp.edu.pl
Streszczenie. W pracy zaprezentowano procedurę optymalizacji konstrukcji rozdrabniaczy do materiałów o zmiennych właściwościach wsadu i przejścia przez zespół roboczy, tj. modelowania i rozwoju rozdrabniania w recyklingu. Użyto standardowych metod badawczych: wskaźnikowej optymalizacji procesu i konstrukcji kruszarki.
Słowa kluczowe: efektywność, rozwój, rozdrabnianie
Summary. In the work are presented the effectively procedure, research and development of special purpose grinding, in recycling processes, it is: sciences aiding of brittle, bio- polymer and fibre materials new processes. Standards methods of research and optimisations of materials grinding and design machines-grinders was used.
Key words: development, effectiveness, grinding, crushing
Praca naukowa finansowana ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2006-2008 jako projekt badawczy
TENDENCJE ROZWOJOWE NAPĘDÓW WYTŁACZAREK - pełny artykuł (full article) - plik PDF
DEVELOPMENT TENDENCES IN EXTRUDER DRIVES
Zbigniew Frąszczak, Jerzy Przytuła
Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników
ul. M. Skłodowskiej-Curie 55, 87-100 Toruń, z.fraszczak@impib.pl
Streszczenie. Konieczność ciągłej poprawy ekonomiczności procesu wytłaczania tworzyw polimerowych wymusza rozwój napędów wytłaczarek ślimakowych. Ekonomika jest ściśle powiązana z ciągłym podwyższaniem wydajności wytłaczania przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiej jakości uplastycznionego tworzywa. Stan ten można osiągnąć poprzez stosowanie nowych rozwiązań konstrukcyjnych napędów wytłaczarek, uwzględniających rozwiązania bezprzekładniowe, oraz inne zmiany konstrukcyjne układów uplastyczniających poprzez wprowadzenie nowych elementów.
Słowa kluczowe: silnik momentowy, napęd kompaktowy, napęd bezpośredni
Summary. The need of permanent improvement of extrusion process forces the steady progress in construction of single-screw extruders. The extrusion economics is strictly connected with enhancing the output capacity as well as high quality of plasticized polymer. Such state may be achieved by using new conceptions of extruder drives and other constructional alterations by applying new elements, e.g. gearless drives.
Key words: torque motor, compact drive, gearless drive
WYBRANE ASPEKTY WYTWARZANIA POWŁOK
W PROCESIE PORUJĄCEGO WSPÓŁWYTŁACZANIA
POWLEKAJĄCEGO
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
SELECTED ASPECTS OF COATINGS PRODUCING IN CELLULAR COATING CO-EXTRUSION PROCESS
Tomasz Garbacz
Katedra Procesów Polimerowych, Politechnika Lubelska
ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin, t.garbacz@pollub.pl
Streszczenie. Odpowiednie właściwości wytrzymałościowe oraz eksploatacyjne kabli zapewnia ich powłoka zewnętrzna, wykonana najczęściej z polichlorku winylu (PVC). Modyfikacja prowadzona w Katedrze Procesów Polimerowych Politechniki Lubelskiej dotyczy wytworzenia powłoki z tworzywa porowatego, która ma mniejszą gęstość, a przez to koszy jego zakupu i transportu są niższe. Próbuje się jednocześnie zastąpić konwencjonalne procesy wytwarzania powłoki kabla procesem wytłaczania porującego. W artykule przedstawiono specyfikę procesu wytłaczania porującego tworzyw termoplastycznych. W badaniach tego procesu zastosowano nowoczesne środki porujące o endotermicznym procesie rozkładu, dozowane w ilości do 1% mas. w stosunku do masy tworzywa. Przeprowadzono obszerne badania procesu wytłaczania oraz wybranych właściwości użytkowych otrzymanych kabli.
Słowa kluczowe: tworzywa termoplastyczne, wytłaczanie porujące, środek porujący, powłoki kabli
Summary. In dependence on the type and later application, the layers of cables are made from many different kinds of polymers. However, most often, because of good mechanical properties and many other advantages, they are first of all made from polyvinyl chlorine (PVC).
The Department of Polymer Processing at the Lublin University of Technology conducts the research into cable coat modification. The main purpose of the research is to produce a coat made of cellular plastics and the effects of the research are as follows: the decreased of polymer density, purchase cost and transport cost. Simultaneously it causes that the cellular extrusion process replaces the standard coating extrusion process.
In the article specification of cellular extrusion process of thermoplastics was presented. In the research, the endothermal chemical blowing agents in amount 1.0% by mass were used. The quantity of used blowing agent has direct influence on density and structure of the received extrusion product of modified polymers.
Key words: thermoplastics polymers, coating extrusion, blowing agents, cables coatings
PRACE BADAWCZO-WDROŻENIOWE NAD POLSKIMI
NANOBENTONITAMI DO NAPEŁNIANIA POLIMERÓW
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
STUDIES ON THE POLISH NANOBENTONITES FOR FILLING OF POLYMERS
Maciej Heneczkowski*, Mariusz Oleksy*, Grzegorz Budzik**
*Zakład Technologii Tworzyw Sztucznych, Politechnika Rzeszowska
ul. W. Pola 2, 35-959 Rzeszów, mhen@prz.rzeszow.pl, molek@prz.rzeszow.pl
**Katedra Konstrukcji Maszyn, gbudzik@prz.rzeszow.pl
Streszczenie. Przedstawiono aktualny stan prac nad wdrożeniem do produkcji bentonitów modyfikowanych do napełniania tworzyw polimerowych i wstępne wyniki efektów ich stosowania w otrzymywaniu kompozytów tworzyw termoplastycznych i chemoutwardzalnych.
Słowa kluczowe: nanobentonity, nanokompozyty, termoplasty, tworzywa chemoutwardzalne, wytrzymałość mechaniczna
Summary. In the paper has been presented state of studies on introduction into technical practise of modified bentonites as polymers materials fillers and initial results of their application to produce thermoplastic and chemoset polymeric composites.
Key words: nanobentonites, nanocomposites, thermoplastics, chemosets, mechanical strength
BADANIA REOLOGICZNE WYSOKO NAPEŁNIONYCH
KOMPOZYTÓW POLIOLEFIN
Z UWZGLĘDNIENIEM CHARAKTERYSTYK pvT
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
RHEOLOGICAL PROPERTIES OF HIGHLY FILLED COMPOSITES
OF POLYOLFINS REGARDING THE pvT RELATIONSHIP
Paulina Jakubowska*, Tomasz Sterzyński*, Bronisław Samujło**
*Instytut Technologii i Inżynierii Chemicznej, Politechnika Poznańska
pl. M. Skłodowskiej-Curie 2, 60-965 Poznań, paulina.jakubowska@doctorate.put.poznan.pl
**Katedra Procesów Polimerowych, Politechnika Lubelska
ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin, b.samujlo@pollub.pl
Streszczenie: W artykule przedstawiono charakterystykę reologiczną kompozytów PE-HD/iPP/ /CaCO3. Zaobserwowano, że w przypadku tych kompozytów dominujący wpływ na właściwości reologiczne ma sposób modyfikacji napełniacza oraz zjawisko poślizgu na ściankach urządzeń przetwórczych.
Słowa kluczowe: kompozyty, węglan wapnia, reologia, pvT
Summary. In this paper rheological properties of PE-HD/iPP/CaCO3 composites are presented. It was observed that the modification manner and the slip effect caused by this modification has a decisive influence on the rheological properties of highly filled composites.
Key words: composites, calcium carbonate, rheological properties, pvT
CHARAKTERYSTYKA
WTRYSKAREK ELEKTRYCZNYCH - pełny artykuł (full article) - plik PDF
ALL-ELECTRIC INJECTION MOLDING MACHINES
ADVANTAGES AND DISADVANTAGES
Tomasz Jachowicz*, Marcin Iwanicki**
*Katedra Procesów Polimerowych, t.jachowicz@pollub.pl
**Katedra Procesów Polimerowych, iwanicki_marcin@interia.pl
Politechnika Lubelska, ul. Nadbystrzycka 36, 20-533 Lublin,
Streszczenie. W artykule przedstawiono ogólne informacje o budowie wtryskarek elektrycznych oraz scharakteryzowano główne wady i zalety tej grupy maszyn przetwórczych w porównaniu z wtryskarkami klasycznymi z napędem hydraulicznym lub hydrauliczno-mechanicznym.
Słowa kluczowe: wtryskiwanie, wtryskarki elektryczne, parametry procesu, wady, zalety, innowacyjność konstrukcji
Summary. This article presents general information about the construction of all-electric injection molding machines. Main advantages and disadvantages of all-electric molding machines have been characterized and compared with the classical injection molding machines with hydraulic and electro-hydraulic drive.
Key words: injection molding, all-electric molding machines, parameters of processing, advantages, disadvantages, innovation of construction
WŁAŚCIWOŚCI WYPRASEK WYTWARZANYCH W FORMIE WTRYSKOWEJ WIELOGNIAZDOWEJ - pełny artykuł (full article) - plik PDF
PROPERTIES OF PARTS MANUFACTURED IN MULTICAVITY INJECTION MOULD
Tomasz Jaruga
Katedra Tworzyw Sztucznych i Zarządzania Produkcją, Politechnika Częstochowska
ul. Armii Krajowej 19c, 42-200 Częstochowa, jaruga@kpts.pcz.czest.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono badania wypełniania wielogniazdowej formy wtryskowej z układem kanałów doprowadzających zrównoważonych naturalnie oraz analizę wpływu różnic wypełniania gniazd oraz temperatury formy na właściwości wyprasek z poszczególnych gniazd.
Słowa kluczowe: wtryskiwanie, forma wtryskowa wielogniazdowa
Summary. The examination of polymer flow in multicavity injection mould with geometrically balanced runner was presented. The influence of differences in filling particular cavities and mould temperature distribution on the properties of parts coming from these cavities was also presented.
Key words: injection moulding, multicavity injection mould
WSPOMAGANIE PLANOWANIA PROCESÓW OBRÓBKI
ELEKTROEROZYJNEJ FORM WTRYSKOWYCH
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
THE AIDED PLANNING OF ELECTRICAL DISCHARGE MACHINING PROCESS IN INJECTION MOULDS MANUFACTURING
Tomasz Jaruga, Przemysław Postawa
Towarzystwo Przetwórców Tworzyw Polimerowych SIMP
Instytut Przetwórstwa Polimerów i Zarządzania Produkcją, Politechnika Częstochowska
Al. Armii Krajowej 19c, 42-200 Częstochowa, jaruga@kpts.pcz.czest.pl
Streszczenie. W artykule przedstawiono problemy pojawiające podczas planowania obróbki elektroerozyjnej form wtryskowych oraz założenia projektu europejskiego KnowEDM, którego celem jest rozwiązanie tych problemów poprzez opracowanie systemu wspomagającego projektowanie obróbki. Do kluczowych problemów w kwestii planowania obróbki form należą: 1) odpowiednia analiza kształtu gniazda formy i na tej podstawie zaplanowanie, które obszary mogą być obrabiane frezowaniem szybkoobrotowym, a które elektrodrążeniem; 2) konstrukcja oraz wytwarzanie elektrod do elektrodrążenia; 3) oszacowanie czasu obróbki elektroerozyjnej z odpowiednio małym błędem.
Słowa kluczowe: EDM - obróbka elektroerozyjna (Electrical Discharge Machining), HSM - obróbka szybkoobrotowa (High-Speed Machining), formy wtryskowe, MŚP - małe i średnie przedsiębiorstwa
Summary. The problems occurring by planning of injection mould manufacturing process as well as the aims of European Project Know EDM: "Automated knowledge-based EDM technology for integrated tool making and high precision components" were presented in this article.
There are several crucial problems concerning the planning of injection mould cavity machining process: 1) Proper decision, which areas of the cavity should be machined by HSM (High-Speed Machining) and which by EDM (Electrical Discharge Machining), 2) The design and manufacturing of EDM electrodes 3) Accurate EDM time estimation.
Key words: EDM - Electrical Discharge Machining, HSM - High-Speed Machining, injection moulds, SME - Small and Medium Enterprises
ANALIZA PROCESU WYTŁACZANIA REAKTYWNEGO
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
ANALYSIS OF REACTIVE EXTRUSION
Regina Jeziórska
Zakład Polimerów Konstrukcyjnych i Specjalnych, Instytut Chemii Przemysłowej
ul. Rydygiera 8, 01-793 Warszawa, regina.jeziorska@ichp.pl
Streszczenie. Na podstawie literatury i prac własnych omówiono wybrane problemy dotyczące procesu wytłaczania reaktywnego, a także jego zalety i cechy szczególne. Przedstawiono możliwość zastosowania wspomnianego procesu do otrzymywania nowych materiałów polimerowych.
Słowa kluczowe: wytłaczanie reaktywne, funkcjonalizacja, sprzęganie
Summary. Selected problems related to the reactive extrusion, its advantages as well as specific features, were discussed. The possibility to use this technique in the processing of new polymeric materials, has been presented.
Key words: reactive extrusion, functionalization, coupling
KOMPOZYTY NA OSNOWIE POLIPROPYLENU WZMACNIANE MIKROKULKAMI SZKLANYMI - pełny artykuł (full article) - plik PDF
POLYPROPYLENE BASED COMPOSITE MATERIALS STRENGTHENED
WITH GLASS BEADS
Jacek W. Kaczmar, Andrzej Bielański
Laboratorium Tworzyw Sztucznych
Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji, Politechnika Wrocławska
ul. Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław, jacek.kaczmar@pwr.wroc.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono badania wpływu zawartości 10, 20, 30 i 40 obj. % mikrokulek szklanych o średnim wymiarze 5 ľm na własności mechaniczne materiału kompozytowego na osnowie polipropylenu. Mikrokulki szklane wprowadzano w osnowę polipropylenu metodą walcowania, a próbki do badań wytwarzano metodą wtryskiwania. Badania mikroskopowe z zastosowaniem skanningowego mikroskopu elektronowego wykazały dobrą adhezję na granicach fazowych szkło-polipropylen. Stwierdzono wpływ mikrokulek szklanych na wzrost naprężenia przy zerwaniu przy zawartości mikrokulek 10 obj. %, przy czym większe zawartości mikrokulek w osnowie (20-40 obj. %) wpływały na zmniejszenie naprężenia przy zerwaniu. Wzrost zawartości mikrokulek szklanych spowodował wyraźne obniżenie granicy plastyczności i wydłużenia względnego, lecz z drugiej strony zaobserwowano zwiększenie modułu Younga.
Słowa kluczowe: kompozyty, polipropylen, mikrokulki szklane
Summary. Investigations of the effect of 5 ľm diameter glass beads of 10-40% volume content in polypropylene matrix on the mechanical properties and structure of such composite materials are discussed. The glass beads were introduced into polypropylene matrix by rolling and samples for the investigations were manufactured by injection moulding. On the base of the microscopic investigations by means of SEM it was ascertained the good adhesion at the interface glass surfaces -polypropylene transferring stresses from the polypropylene matrix to the glass beads. There was ascertained the increase of tensile strength for materials containing 10 vol. % of and further decrease of tensile strength for composite materials containing larger amounts of glass beads. Significant increase of Young modulus and decrease of elongation was ascertained.
Key words: composite materials, polypropylene, glass beads, mechanical properties
BADANIA CECH KONSTRUKCYJNYCH WYTWORÓW
Z TWORZYW POLIMEROWYCH
METODĄ ULTRADŹWIĘKÓW - pełny artykuł (full article) - plik PDF
RESEARCH OF CONSTRUCTIONAL ELEMENTS OF POLYMER EXTRUDATES BY USING ULTRASONIC METHOD
Tomasz Klepka
Katedra Procesów Polimerowych, Politechnika Lubelska
ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin, t.klepka@pollub.pl
Streszczenie. W artykule zamieszczono informacje o możliwościach wykorzystania metody ultradźwiękowej do pomiaru cech elementów konstrukcyjnych z tworzyw polimerowych. Przedstawiono wyniki badań grubości ścianki wytłoczyny walcowej z wykorzystaniem różnych środków sprzęgających. Przeprowadzono analizę możliwości zastosowania metod ultradźwiękowych do pomiarów wytłoczyny podczas jej wytwarzania na linii technologicznej.
Słowa kluczowe: badania ultradźwiękowe, grubość ścianki, wytłaczanie
Summary. Information of the possibility of using the ultrasonic methods for measuring the features and properties of polymer constructional element were placed in the article. The results of wall thickness research of cylindrical extrudate by using different agents were presented. The analysis of the possibility of applying this method to make measurements of extrudate wall thickness during its producing in the technological line were made.
Key words: ultrasonic research, wall thickness, extrusion process
MODELOWANIE ELEMENTÓW GŁOWICY WYTŁACZARSKIEJ
Z WYKORZYSTANIEM OPROGRAMOWANIA CAD/CAM - pełny artykuł (full article) - plik PDF
MODELING OF THE ELEMENTS OF EXTRUDER HEAD
WITH USING CAD/CAM SOFTWARE
Tomasz Klepka*, Mirosław Ferdynus **
*Katedra Procesów Polimerowych, t.klepka@pollub.pl
**Katedra Podstaw Konstrukcji Maszyn, Politechnika Lubelska,
ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin, m.ferdynus@pollub.pl
Streszczenie. W pracy omówiono przykłady modelowania rdzeni kształtujących powierzchnię wewnętrzną wytłoczyny, będących elementami głowicy wytłaczarskiej. Prace prowadzono z wykorzystanie oprogramowania Catia v5r16. Przeanalizowano możliwości parametryzacji wybranych elementów składowych modelu rdzenia w celu otrzymania zarysu powierzchni roboczej narzędzia o różnorodnej makrostrukturze geometrycznej.
Słowa kluczowe: projektowanie CAD/CAM, rdzeń kształtujący, makrostruktura geometryczna
Summary. The modeling examples of cores forming internal surface of extrudate that are the elements of the extruder head were discussed in the article. The research was made by using Catia v5r16 software. The parameterization possibilities of selected component elements of core model in order to obtain an outline of a tool working surface of different geometrical macrostructure.
Key words: CAD/CAM modeling, shape core, geometrical macrostructure
WYZNACZANIE LICZBY REYNOLDSA
W POMIARACH REOMETRYCZNYCH
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
EVOLUATION OF THE REYNOLDS NUMBER
IN RHEOLOGICAL MEASUREMENTS
Arkadiusz Kloziński, Tomasz Sterzyński
Zakład Polimerów, Politechnika Poznańska
pl. M. Skłodowskiej-Curie 2, 60-965 Poznań, arkadiusz.klozinski@put.poznan.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono badania i ocenę wartości liczby Reynoldsa wyznaczonej w rzeczywistych warunkach przetwórczych, przy użyciu reometru wytłaczarkowego. Urządzenie pomiarowe stanowiła głowica wytłaczarska z wymiennymi dyszami. Badania przeprowadzono przy użyciu PE-LD, mieszaniny PE-LD/PE-MD oraz PE-MD.
Słowa kluczowe: pomiary reometryczne, liczba Reynoldsa, lepkość, polietylen
Summary. This paper present the investigation of Reynold's number determined in an extrusion process. The measurements were realized by use of an extrusion head with exchangeable dies. The polymer used in this study is a commercial PE-LD, blend of PE-LD with PE-MD (ratio 1:1) and PE-MD.
Key words: rheological measurements, Reynolds number, viscosity, polyethylene
WYKORZYSTANIE ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY CIŚNIENIEM,
OBJĘTOŚCIĄ WŁAŚCIWĄ I TEMPERATURĄ
DO STEROWANIA PROCESEM WTRYSKIWANIA - pełny artykuł (full article) - plik PDF
THE APPLICATION OF THE PRESSURE-SPECIFIC VOLUME-TEMPERATURE RELATION TO CONTROL OF THE INJECTION MOLDING PROCESS
Beata Kowalska*, Bronisław Samujło**
*Instytut Inżynierii Ochrony Środowiska, Politechnika Lubelska
ul. Nadbystrzycka 40b, 20-618 Lublin, b.kowalska@pollub.pl
**Katedra Procesów Polimerowych, Politechnika Lubelska
ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin, b.samujlo@pollub.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono badania zmierzające do wykorzystania zależności pomiędzy ciśnieniem, objętością właściwą a temperaturą do sterowania ciśnieniem docisku podczas wtryskiwania tworzyw termoplastycznych na przykładzie polipropylenu izotaktycznego.
Słowa kluczowe: zależność p-v-T, sterowanie ciśnieniem docisku, proces wtryskiwania
Summary. There are presented investigations of the application of the pressure-specific volume-
-temperature relation to holding pressure control during injection of thermoplastics by the use as an example of isotactic polypropylene.
Key words: p-v-T relation, holding pressure control, injection molding process
WŁAŚCIWOŚCI CIEPLNE I STRUKTURALNE
WYBRANYCH MIESZANIN POLIMEROWYCH - pełny artykuł (full article) - plik PDF
THERMAL AND STRUCTURAL PROPERTIES OF POLYMER BLENDS
INFLUENCE OF SIZE-REDUCTION OF PE AND PS ON SELECTED PARAMETERS
Bogusław Królikowski
Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników
ul. M. Skłodowskiej-Curie 55, 87-100 Toruń, b.krolikowski@impib.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono wpływ rozdrabniania precyzyjnego tworzyw polimerowych PE i PS na zmiany ich właściwości cieplnych i strukturalnych. Pod uwagę wzięto takie parametry, jak TM i TG, oznaczone metodą DSC, oraz zmiany struktury rejestrowane za pomocą widm FTIR.
Słowa kluczowe: rozdrabnianie tworzyw, polietylen, polistyren, właściwości cieplne i strukturalne
Summary. The present work concerns influence of size reduction of polymers like PE and PS on changes of their parameter values of structural and thermal properties. The TM and TG from DSC thermograms have been taken into consideration as well as FTIR spectra.
Key words: size reduction of polymers, polyethylene, polystyrene, structural and thermal properties
METODY WYZNACZANIA WŁAŚCIWOŚCI PRZETWÓRCZYCH TWORZYW UTWARDZALNYCH - pełny artykuł (full article) - plik PDF
DETERMINING METHODS OF THERMOSETS PROCESSING PROPERTIES
Aneta Krzyżak, Tomasz Jachowicz
Katedra Procesów Polimerowych, Politechnika Lubelska
ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin, a.krzyzak@pollub.pl
Streszczenie. Tworzywa utwardzalne, po znacznym spadku produkcji w Polsce, pod koniec ubiegłego wieku, ponownie mają coraz większy udział w rynku tworzyw, w tradycyjnych oraz nowych zastosowaniach. Określenie zachowania się tworzywa podczas przetwórstwa, szczególnie podczas przepływu przez różnego rodzaju kanały, jest ciągle konieczne. Do tego celu wykorzystuje się w większości wiele znanych od dawna metod, takich jak metoda Krahla, Kanawca, Brabendera, BIP, Meysenbuga-Zwicka oraz nowszych, których przykładem jest metoda Kima.
Słowa kluczowe: przetwarzalność, tworzywa utwardzalne, plastometria
Summary. Thermosets again are becoming more and more participate in the polymers market in the traditional and new applications in comparison with the production decline in Poland at the end of last century. It is still necessary to determine the polymer behavior during processing, especially during the flow by different kinds of canals. In order to do this, many methods well-known for years such as the method of Krahl, Kanawec, Brabender, BIP, Meysenbug-Zwick and some new methods such as Kim's method are used.
Key words: processability, thermosets, plastometry
WPŁYW TEMPERATURY FORMY NA ODPORNOŚĆ NA PĘKANIE KOMPOZYTU PP Z WŁÓKNEM SZKLANYM - pełny artykuł (full article) - plik PDF
EFFECT OF MOULD TEMPAERATURE ON CRACK RESISTANCE
OF COMPOSITE PP WITH GLASS FIBRE
Dariusz Kwiatkowski
Instytut Przetwórstwa Polimerów i Zarządzania Produkcją, Politechnika Częstochowska
Al. Armii Krajowej 19c, 42-200 Częstochowa, kwiatkowski@kpts.pcz.czest.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu temperatury formy na wartość całki Rice'a dla kompozytu PP z włóknem szklanym. Kompozyt PP z 30% zawartością włókna szklanego wytworzono na przemysłowej linii produkcyjnej w firmie Polimarky w Rzeszowie. Próbki do badań z kompozytu PP o zawartości wagowo 30% włókna szklanego wytworzono metodą wtryskiwania na wtryskarce Krauss-Maffei o symbolu KM65-160 C1. Badania odporności na pękanie przeprowadzono na urządzeniu umożliwiającym pomiar podstawowych miar odporności na pękanie, takich jak: współczynniki intensywności naprężeń, rozwarcie szczeliny oraz całka Rice'a. Jako miarę odporności na pękanie przyjęto całkę Rice'a. Wyniki wpływu temperatury formy na wartość całki Rice'a dla badanego kompozytu przedstawiono graficznie. Dokonano analizy i sformułowano wnioski.
Słowa kluczowe: kompozyt, temperatura formy, odporność na pękanie, całka Rice'a J
Summary. For the cracking tests, polypropylene with the commercial name Reslen PPH 30GF manufactured by Polimarky has been used. Samples for tests from composite PP with 30% glass fibre content produced by method of injection on injection machine Krauss-Maffei with symbol KM65-160. Crack resistance examination were carried out using a special device allowing measurements of basic parameters of crack mechanics, such as: coefficients of stress intensity, gap divergence and Rice'a integral. The influence of mould temperature on the Rice'a integral value for examination composite has been graphically presented. Some comparisons and conclusions have been presented.
Key words: composites, mould temperature, crack resistance, Rice'a integral J
POLIMERY BIODEGRADOWALNE - pełny artykuł (full article) - plik PDF
BIODEGRADABLE POLYMERS
Rafał Malinowski
Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników,
ul. M.Skłodowskiej-Curie 55, 87-100 Toruń, malinowskirafal@gmail.com
Streszczenie. W artykule omówiono problemy ochrony środowiska, ze względu na które podejmuje się próby otrzymywania nowych, alternatywnych polimerów zdolnych do biodegradacji w środowisku naturalnym. Przedstawiono główne polimery należące do tej grupy, otrzymywane zarówno z surowców odnawialnych, jak i z surowców petrochemicznych. Omówiono również właściwości mechaniczne, termiczne i przetwórcze wytypowanych polimerów, ich zastosowania oraz zdolność do degradacji.
Słowa kluczowe: polimery biodegradowalne, biodegradacja, polilaktyd
Summary. The problems of environment protection regarding attempts of prodactins of new, alternative biodegradable polymers has been revealed in this paper. Main polymers belonging to this group to be produced from renewable row materials as well petrochemicals have been presented. The discussion of mechanical, thermal and processing properties of those polymers as well as their applications and degradation pathways has been carried on.
Key words: biodegradable polymers, biodegradation. polylactic acid
BARIEROWOŚĆ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH
METODY I TECHNIKI BADAŃ - pełny artykuł (full article) - plik PDF
THE BARRIER PROPERTIES OF POLYMER MATERIALS
THE METHOD AND TECHNIQUE INVESTIGATIONS
Iwona Michalska-Pożoga
Katedra Inżynierii Spożywczej i Tworzyw Sztucznych, Politechnika Koszalińska
ul. Racławicka 15-17, 75-620 Koszalin, iwona.michalska-pozoga@tu.koszalin.pl
Streszczenie. W artykule przedstawiono jedną z charakterystycznych właściwości materiałów polimerowych: współczynnik przepuszczalności gazów i pary wodnej. Opisano go na przykładzie najpopularniejszych i najczęściej stosowanych materiałów. Następnie dokonano porównania materiałów między sobą. Scharakteryzowano również metody oznaczania przepuszczalności materiałów polimerowych.
Słowa kluczowe: materiały polimerowe, barierowość, przepuszczalność gazów, przepuszczalność pary wodnej
Summary. In the paper we present one from the characteristic proprieties of polymer materials, and namely the coefficient of the penetrability of gases and water steam. This coefficient description on the example of the most the most popular and applied the most often materials. Then was executed the comparison of materials between oneself. Describe also the methods of marking the penetrability of polymer materials.
Key words: polymer materials, the barrier properties, penetrability of gases, penetrability of water steam
WPŁYW BIOSKŁADNIKÓW NA PRZYŚPIESZONE STARZENIE CIEPLNE WULKANIZATÓW - pełny artykuł (full article) - plik PDF
INFLUENCE OF BIOCOMPONENTS ON ACCELERATED THERMAL AGEING
OF VULCANISATES
Karol Niciński, Jan Mężyński, Marek Tulik
Instytut Inżynierii Matriałów Polimerowych i Barwników
Oddział Elastomerów i Technologii Gumy w Piastowie
ul. Harcerska 30, 05-820 Piastów, k.nicinski@ipgum.pl
Streszczenie. Przedstawiono wyniki wstępnych badań, mających umożliwić oszacowanie wpływu olejów roślinnych (rzepakowego, słonecznikowego i sojowego) na właściwości przetwórcze mieszanek i właściwości fizykochemiczne wulkanizatów, w których skład wchodzą kauczuki: izoprenowy (IR), butadienowo-styrenowy (SBR) i chloroprenowy (CR). Scharakteryzowano właściwości reologiczne mieszanek kauczukowych, określono wpływ poszczególnych olejów na właściwości wytrzymałościowe wulkanizatów, odporność na starzenie w podwyższonej temperaturze w porównaniu z mieszankami z tradycyjnymi zmiękczaczami otrzymywanymi z ropy naftowej oraz zmiękczaczami estrowymi. Pozytywne wyniki, jakie uzyskano wskazują na celowość prowadzenia dalszych, rozszerzonych prac związanych ze stosowaniem olejów roślinnych w konkretnych rozwiązaniach technicznych (biorąc pod uwagę coraz korzystniejsze relacje cenowe ropy naftowej i surowców odnawialnych).
Słowa kluczowe: olej roślinny, zmiękczacz, bioskładnik, guma
Summary. There are presented results of preliminary investigations on the influence of vegetable oils (rapeseed, sunflower and linseed oil) on physical properties of rubber compounds and vulcanisates. Isoprene (IR), butadiene-styrene (SBR) and chloroprene (CR) rubber compounds were investigated. Rheological properties of the compounds obtained were characterized and the influence of individual oils on the strength properties of vulcanisates and accelerated ageing were determined in comparison to the compounds with traditionally used softeners (ester and obtained from crude oil).
Key words: vegetable oil, plasticizer, bio-component, rubber
OCENA WYBRANYCH WŁAŚCIWOŚCI PRZETWÓRCZYCH
I UŻYTKOWYCH WYTWORÓW WYTŁACZANYCH
Z ROZDMUCHIWANIEM - pełny artykuł (full article) - plik PDF
ASSESSMENT OF MECHANICAL AND GEOMETRICAL PROPERTIES
IN BLOW MOLDING PRODUCTS
Karol Pepliński, Marek Bieliński
Katedra Techniki Tworzyw, Uniwersytet Techniczno-Przyrodniczy
al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-796 Bydgoszcz, karolpep@utp.edu.pl
Streszczenie. W procesie wytłaczania z rozdmuchiwaniem nastawne wartości parametrów technologicznych, m.in. temperatura wytłaczanego węża i ciśnienie rozdmuchiwania, mają wpływ na kształtowanie właściwości mechanicznych i geometrycznych wytworów. Ocenę przeprowadzono na podstawie badań statycznego i udarowego rozciągania próbek oraz skurczu przetwórczego wtórnego wytworów, badań symulacyjnych i oceny rozkładu grubości ścianki w programie Polyflow.
Słowa kluczowe: wytłaczanie z rozdmuchiwaniem, statyczne rozciąganie, udarowe rozciąganie, skurcz przetwórczy, Polyflow
Summary. In blow molding process technological parameters like temperature of extruded parison and blow molding pressure have impact on developing mechanical and geometrical properties blowing products. Assessment was carried out on the basis on sample examinations of tensile and impact strength, and also processing shrinkage. At the end, simulation in Polyflow and experimental examination of container thickness was shown.
Key words: extrusion blow molding, tensile strength, tensile impact test, processing shrinkage, Polyflow
ZASTOSOWANIE WYTŁACZARKI PLANETARNEJ
DO ŻELOWANIA POLI(CHLORKU WINYLU) - pełny artykuł (full article) - plik PDF
PLANETARY EXTRUDER FOR POLY(VINYL CHLORIDE) GELATION
Kazimierz Piszczek
Zakład Technologii Polimerów, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy
ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcz, kazimierz.piszczek@utp.edu.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono badania wpływu warunków wytłaczania mieszaniny nieplastyfikowanego PVC przy pomocy przemysłowej wytłaczarki planetarnej na jego właściwości reologiczne (MFR) i termogramy DSC oraz podjęto próbę określenia stopnia żelowania PVC na podstawie zmian endotermy topnienia krystalitów pierwotnych.
Słowa kluczowe: poli(chlorek winylu), wytłaczarka planetarna, stopień zżelowania
Summary. The studies of influence of PVC extrusion by means of planetary roller extruder with its impact on gelation level is presented in this work. The gelation effect of PVC was estimated by MFR measurements and by DSC analysis of the endotherm of melting of primary crystallites.
Key words: poly(vinyl chloride), planetary roller extruder, gelation level
PRÓBA OCENY TARCIA ADHEZYJNEGO
PODCZAS PRZEPŁYWU TWORZYWA PRZY WYKORZYSTANIU KAPILARNEGO REOMETRU TŁOKOWEGO - pełny artykuł (full article) - plik PDF
THE ESTIMATION OF ADHESIVE FRICTION DURING FLOW
OF POLYMERIC MATERIAL BY USE CAPILLARY PISTON RHEOMETER
Kazimierz Piszczek, Katarzyna Skórczewska, Tomasz Sterzyński
Zakład Technologii Polimerów, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy
ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcz, kazimierz.piszczek@utp.edu.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono próbę oceny tarcia adhezyjnego podczas przepływu tworzywa przy wykorzystaniu kapilarnego reometru tłokowego. Stwierdzono, że istnieje liniowa zależność pomiędzy składową adhezyjną tarcia a zmianą wysokości słupa tworzywa w reometrze kapilarnym, co umożliwia wyznaczenie współczynnika tarcia adhezyjnego.
Słowa kluczowe: tarcie adhezyjne, kapilarny reometr tłokowy
Summary. In this work was described the possibility to assign adhesive friction during material flow in the capillary piston rheometer. The existence of linear relationship between adhesive friction and the height of the polymeric material level in the rheometer was confirmed.
Key words: adhesive friction, capillary rheometer piston
CHŁODZENIE KONFORMALNE FORM WTRYSKOWYCH - pełny artykuł (full article) - plik PDF
CONFORMAL COOLING IN INJECTION MOULDING TOOLS
Przemysław Postawa
Instytut Przetwórstwa Polimerów i Zarządzania Produkcją, Politechnika Częstochowska
al. Armii Krajowej 19c, 42-200 Częstochowa, postawa@kpts.pcz.czest.pl
Streszczenie. Całkowity czas procesu wtryskiwania jest zależny od długości fazy chłodzenia wypraski w formie, która ochładzana jest poprzez kanały znajdujące się w formie wtryskowej. Efektywne chłodzenie formy wtryskowej jest bardzo ważne, ponieważ nie tylko wpływa na czas cyklu, ale również na jakość produkowanych wyprasek wtryskowych. Tradycyjne kanały chłodzące są zwykle wykonywane jako proste otwory wiercone w bloku formy, co powoduje ograniczenia geometryczne w ich kształcie i przebiegu, a tym samym w przepływie cieczy chłodzącej i odbiorze ciepła z poszczególnych powierzchni. W artykule przedstawiono kilka przemysłowych zastosowań chłodzenia konformalnego form wtryskowych.
Słowa kluczowe: wtryskiwanie, chłodzenie konformalne, technologie SLM, właściwości struktury
Summary. The process cycle time in injection moulding process depends greatly on the cooling time of the plastic part, which is facilitated by the cooling channels in the injection mould. Effective cooling channel design in the mould is important because it not only affects cycle time but also the part quality. Traditional cooling channels are normally made of straight drilled holes in the mould, which have limitations in geometric complexity as well as cooling fluid mobility within the injection mould. Some of industrial application of conformal cooling in injection moulding tools were presented in the article.
Key words: injection moulding, conformal cooling, SLM technology, structure properties
WPŁYW NIEKTÓRYCH NANONAPEŁNIACZY
I KOMPATYBILIZATORÓW NA PRZENIKALNOŚĆ TLENU
PRZEZ FOLIĘ Z POLILAKTYDU - pełny artykuł (full article) - plik PDF
INFLUENCE SOME NANOFILLERS AND COMPATYBILIZERS
ON PERMEABILITY OF POLYLACTIDE FILM FOR OXYGEN
Józef Richert*, Marian Żenkiewicz**
*Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników
ul. Skłodowskiej Curie 55, 87 100 Toruń, j.richert@ipts.pl
**Katedra Inżynierii Materiałowej, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
ul. Chodkiewicza 30 85 064 Bydgoszcz, marzenk@ukw.edu.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono wpływ dwóch rodzajów nanonapełniaczy mineralnych (montmorillonity: Cloisite 30B i Nanofil 2), dwóch rodzajów kompatybilizatorów i modyfikatorów organicznych (poli(?-kaprolakton), poli(glikol etylenowy), poli(metakrylan metylu) i kopolimer(etylen/alkohol winylowy) na przenikalność tlenu przez folię polilaktydową.
Słowa kluczowe: polilaktyd, nanokompozyty, kompatybilizatory, przenikalność tlenu
Summary. Influence of two types of mineral nanofillers (montmorillonites Cloisite 30B and Nanofil 2), two kinds of organic compatybilizers (poly(? caprolactone) and poly(ethylene glycol)) and modifiers (poly(methyl methacrylate) and ethylene/vinyl alcohol copolymer) on permeability of oxygen throught a polylactide film has been discussed.
Key words: polylactid, nanocomposites, compatybilizers, permeability of oxygen
CHARAKTERYSTYKA BADAŃ
ZBIORNIKÓW WYSOKOCIŚNIENIOWYCH
Z TWORZYW UTWARDZALNYCH - pełny artykuł (full article) - plik PDF
RESEARCH INTO HIGH-PRESSURE TANKS MADE
OF HARDENING PLASTICS
Henryk Rydarowski
Główny Instytut Górnictwa,
Pl. Gwarków 1, 40-166 Katowice, h.rydarowski@gig.katowice.pl
Streszczenie. W artykule przedstawiono wybrane metody badań zbiorników wysokociśnieniowych z tworzyw utwardzalnych: metodę niszczącą i nieniszczącą. Metoda niszcząca polega na rozrywaniu zbiorników w umownych warunkach, natomiast metoda nieniszcząca na nieograniczonym czasie ich eksploatacji. W pracy zamieszczono opis metodyki przeprowadzenia badań zbiorników zgodnie z obowiązującymi wymaganiami technicznymi.
Słowa kluczowe: zbiorniki kompozytowe, metody badań, analiza badań
Summary. The article presents the characteristics of producing tanks by means of winding. As well as this some methods of experimental research were described, especially the ones concerning carrier coating. In the summary some methods were critically assessed and changes into the existing methods were suggested. Offers of introducing extra research methods were presented.
Key words: composite tanks, research methods, research analysis
BADANIA STRUKTURY POLIMERÓW.
STOPIEŃ KRYSTALICZNOŚCI - pełny artykuł (full article) - plik PDF
METODS OF RESEARCH ON POLYMERS STURKTURE. CRYSTALLINITY
Tomasz Rydzkowski
Katedra Inżynierii Spożywczej i Tworzyw Sztucznych, Politechnika Koszalińska
ul. Racławicka 15-17, 75-620 Koszalin, tomasz.rydzkowski@tu.koszalin.pl
Streszczenie. W artykule omówiono zagadnienia badania struktury tworzyw polimerowych, zależności pomiędzy strukturą, zwłaszcza stopniem krystaliczności a właściwościami fizycznymi. Przedstawiono wybrane metody badania zawartości fazy krystalicznej, pokazano ich zalety i ograniczenia. W przeglądzie opisano metody określania zawartości fazy krystalicznej (badania gęstości, badania przechodzącym światłem spolaryzowanym), badania termiczne (DSC) oraz badania widma uzyskanego po prześwietleniu promieniami podczerwonymi i rentgenowskimi (WASX, SAXS).
Słowa kluczowe: polimer, struktura, badania fazy krystalicznej, stopień krystaliczności
Summary. The paper is presenting some chosen methods of polymers structure testing. There is mentioned the basis of polimer structure and relation between structure and polymer properties. The main subject of structure is crystallinity. Some methods of crystallinity examination are described and estimated. Under consideration have been chosen some classical and new methods like SAXS.
Key words: polymer, structure, research of crystallinity share
REAKTYWNE PRZETWÓRSTWO
W TECHNOLOGII ELASTOMERÓW - pełny artykuł (full article) - plik PDF
RECTIVE PROCESSING IN ELASTOMER TECHNOLOGY
Władysław M. Rzymski, Aleksandra Smejda-Krzewicka
Instytut Technologii Polimerów i Barwników, Politechnika Łódzka
ul. Stefanowskiego 12/16, 90-924 Łódź, polbarw@p.lodz.pl
Streszczenie. Określenie "reaktywne przetwórstwo" oznacza procesy przetwórcze stosowane w technologii elastomerów (np. mastykację, mieszanie, wytłaczanie, wtryskiwanie), którym towarzyszą reakcje chemiczne pomiędzy składnikami mieszanki kauczukowej, niezależnie od tego czy takie reakcje zachodzą wyłącznie w makrocząsteczce lub między makrocząsteczkami, czy też między odmiennymi składnikami mieszanki. W naszych badaniach stwierdziliśmy, że reaktywne mieszanie nasyconego lub nienasyconego elastomeru etylenowo-propylenowego (EPM, EPDM) w podwyższonej temperaturze (>390 K) z nienasyconymi monomerami zawierającymi grupy karboksylowe (nienasycone kwasy mono- i dikarboksylowe) w obecności inicjatorów wolnorodnikowych prowadzi do funkcjonalizacji makrocząsteczek EP(D)M resztami modyfikatora zawierającymi boczne grupy karboksylowe, tj. do syntezy nowych karboksylowanych elastomerów etylenowo-propylenowych (XEPM, XEPDM).
Słowa kluczowe: reaktywne przetwórstwo, karboksylowane elastomery etylenowo-propylenowe, sieciowanie, adhezja do włókien chemicznych
Summary. The term "reactive processing" means processes used in the elastomer technology (e.g.: mixing, compounding, extrusion, injection moulding) accompanied by the chemical reactions occurring between the components of rubber compounds, including reactions on the and in the elastomer macromolecules. The well known examples of such reactive processing are cold and hot mastication of natural and synthetic rubbers, used to tailored modification of rubber molecular weight and rubber viscosity, to the synthesis of graft-copolymers and in the manufac-turing of thermoplastic vulcanisates (TPE-V).
In our studies it has been found that reactive mixing of saturated and/or unsaturated ethylene--propylene elastomers [EPM, EPDM] at elevated temperature with the unsaturated monomers (R=) containing carboxyl groups [mono- and dicarboxylic acids: (R=)-CO-OH; HO-CO-(R=)-CO-OH, alkylmonomaleamides R-NH-CO-CH=CH-CO-OH] in the presence of radical initiators leads to functionalization of elastomer macromolecules with moieties containing carboxyl groups, e.g. to new carboxylated ethylene-propylene-(diene)-elastomers [XEPM, XEPDM]. The extent of such functionalization and the properties of carboxylated elastomers obtained depend on the reaction conditions, the concentration and kind of modifying monomer incorporated and kind and amount of peroxide used as radical initiator.
The new carboxylated elastomers can (XEPM, XEPDM) be cured both with the peroxide and metal oxide (MeO), or sulphur (XEPDM) or using hybride crosslinking agents (peroxide + metal oxide) or even with sulphur + accelerator + MeO (XEPDM). In that case the network contains both organic sulphide (C-Sx?1-C) and inorganic, ionic [R-CO-O(-)(+)Me(+)(-)O-OC-R'] crosslinks. The XEPM and XEPDM and their cured products obtained are characterized be enhanced stress-strain properties and higher adhesion to chemical polyamide (PA) and polyester (PET) fibres comparing to EPM and EPDM.
Key words: reactive processing, carboxylated ethylene-propylene-elastomers, curing, adhesion to chemical fibres
WPŁYW MODYFIKACJI POLIETYLENU
WODOROTLENKIEM GLINU
NA WARTOŚĆ SWOBODNEJ ENERGII POWIERZCHNIOWEJ - pełny artykuł (full article) - plik PDF
INFLUENCE OF POLYETHYLENE MODIFFICATION BY ALUMINIUM
TRIHYDRATE ON THE SURFACE FREE ENERGY VALUE
Bronisław Samujło*, Anna Rudawska**
*Katedra Procesów Polimerowych, b.samujlo@pollub.pl
**Katedra Podstaw Inżynierii Produkcji, a.rudawska@pollub.pl
Politechnika Lubelska, ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin
Streszczenie. Elementy konstrukcyjne i instalacyjne wykonywane z polietylenu (PE) uniepalnionego coraz częściej łączy się za pomocą klejenia oraz nanosi na nie różnego rodzaju powłoki. W pracy przedstawiono badania wpływu wprowadzenia wodorotlenku glinu ATH i innych środków pomocniczych do polietylenu na jego właściwości adhezyjne, określone przez wartość swobodnej energii powierzchniowej (SEP). Ustalono, że wprowadzenie ATH do PE nie wpływa znacząco na właściwości adhezyjne, natomiast następuje ich pogorszenie po wprowadzeniu środków pomocniczych.
Słowa kluczowe: polietylen, wodorotlenek glinu, właściwości adhezyjne, swobodna energia powierzchniowa
Summary. Structural and installation elements performed from the unflammable polythene (PE) more and more often joint by gluing and drift on it the different kind of the coat. This article presents research of the influence of the aluminum hydroxide ATH and other aids introduction to the polythene on his adhesive propriety, definite by the value of the surface free energy (SFE). One fixed that the introduction ATH to PE did not influence significantly on the adhesive propriety, instead follows their worsening after the introduction of aids.
Key words: polythene, aluminum hydroxide, adhesive properties, surface free energy
UJEDNORODNIANIE TWORZYWA W PROCESIE WYTŁACZANIA - pełny artykuł (full article) - plik PDF
HOMOGENIZATION OF POLYMER IN THE EXTRUSION PROCESS
Emil Sasimowski
Katedra Procesów Polimerowych, Politechnika Lubelska,
ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin, e.sasimowski@pollub.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono badania wpływu długości układu uplastyczniającego wytłaczarki jednoślimakowej oraz warunków wytłaczania na ujednorodnianie przetwarzanego tworzywa. Badania doświadczalne przeprowadzono na specjalnym stanowisku badawczym z zastosowaniem trzech układów uplastyczniających wytłaczarki o stosunku długości L części roboczej ślimaka do jego średnicy D wynoszącym 20, 25 oraz 30, przy prędkości obrotowej ślimaka zmienianej w zakresie od 1,67 do 3,0 s-1. Ocenę ujednorodnienia tworzywa przeprowadzono metodą polegającą na wprowadzeniu znacznika koloryzującego i określeniu masy zabarwionej części wytłoczyny.
Słowa kluczowe: ujednorodnianie, homogenizacja, wytłaczanie, wytłaczarka jednoślimakowa, znacznik koloryzujący
Summary. There are presented investigations on the effect of the length of plasticizing unit of the single screw extruder and extrusion parameters on the homogenization of processing polymer. The experimental research was conducted on the special research stand with the use of the three plasticizing units of the extruder in the relationship of the length L of the operating part to the diameter D of the screw equaling 20, 25 and 30. The speed of the screw was changed in the scope from 1.67 to 3.0-1. The assessment of the polymer homogenization was conducted on the method based on the insert of the coloring marker into the processing polymer and the determination of the weight of the colored part of extrudate.
Key words: homogenization, extrusion, single-screw extruder, coloring marker
GŁOWICE DO WYTŁACZANIA
Z ROZDMUCHIWANIEM POJEMNIKÓW
- pełny artykuł (full article) - plik PDF
EXTRUSION HEADS
Janusz Wojciech Sikora
Katedra Procesów Polimerowych, Politechnika Lubelska
ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin, Poland, janusz.sikora@pollub.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono klasyfikację głowic wytłaczarskich w zależności od rodzaju otrzymywanego wytworu oraz od położenia dyszy głowicy względem układu uplastyczniającego. Wyszczególniono też zespoły funkcjonalne występujące w każdej głowicy. Omówiono budowę i działanie głowic wytłaczarskich do rozdmuchiwania pojemników, w szczególności głowic akumulacyjnych z różnymi rozwiązaniami regulacji szerokości szczeliny dyszy pierścieniowej głowicy wytłaczarskiej kątowej do pojemników.
Słowa kluczowe: głowica akumulacyjna, głowica wytłaczarska, wytłaczanie, wytłaczanie z rozdmuchiwaniem
Summary. In the paper, the classification of extruder heads in regard to the type of the received extrudate and the position of ectruder head with respect to the plasticating system was presented, also, function sets contained in every head were described. The construction and operating of extruder heads for container blowing was discussed, with special attention to accumulation heads with different solutions of controlling the die gap width of the ring angle extruder head for containers.
Key words: accumulator head, extrusion head, extrusion, blow moulding extrusion
WPŁYW CECH KONSTRUKCYJNYCH ŚLIMAKÓW
NA DEGRADACJĘ TWORZYWA
W PROCESIE WYTŁACZANIA DWUŚLIMAKOWEGO - pełny artykuł (full article) - plik PDF
INFLUENCE OF THE GEOMETRY OF SCREWS ON THE DEGRADATION
OF POLYMER DURING TWIN SCREW EXTRUSION
Andrzej Stasiek
Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników
ul. M . Skłodowskiej-Curie 55, 87-100 Toruń, a.stasiek@ipts.pl
Streszczenie. Zbadano wpływ różnych cech konstrukcyjnych segmentów ślimaków układów uplastyczniających na właściwości fizykomechaniczne polipropylenu przetwarzanego w procesie wytłaczania dwuślimakowego. Stwierdzono, że zastosowanie segmentu ugniatającego o przeciwnym kierunku transportowania uplastycznionego tworzywa powoduje uzyskanie polipropylenu o niższych właściwościach mechanicznych.
Słowa kluczowe: wytłaczanie, wytłaczarka dwuślimakowa współbieżna, segment ugniatający, degradacja
Summary. Influence of geometry of screws on physical and mechanical parameters of PP has been described. Higher values of tensile strength and elasticity moduls for PP extruded , using kneading element K1 have been obtained. Kneading element K2 has lower conveying capacity than kneading element K1. Using kneading element K2 lower values of mechanical properties of PP have been obtained.
Key words: composite, kneading element, co-rotating twin screw extruder, degradation
WŁAŚCIWOŚCI I STRUKTURA POWŁOK TRÓJWARSTWOWYCH Z PVC MODYFIKOWANEGO ŚRODKIEM PORUJĄCYM - pełny artykuł (full article) - plik PDF
PROPERTIES AND STRUCTURE OF THREE-LAYERED COATINGS OF PVC MODIFIED BY BLOWING AGENT
Aneta Tor
Katedra Procesów Polimerowych, Politechnika Lubelska
ul. Nadbystrzycka 36, 20-618 Lublin, a.tor@pollub.pl
Streszczenie. Technologia wytłaczania porującego tworzyw termoplastycznych jest w ostatnich latach jedną z szybciej rozwijających się metod przetwórstwa tych materiałów. Ma ona na celu otrzymanie kształtowników, kabli i powłok porowatych o zmniejszonej gęstości oraz pozbawionych zapadnięć na powierzchni wytłoczyny i wykazujących minimalny skurcz przy jednoczesnym zachowaniu zbliżonych właściwości wytworów wytłaczanych metodą konwencjonalną. W celu uzyskania struktury porowatej modyfikuje się właściwości wytłoczyny poprzez zastosowanie odpowiedniego tworzywa lub wprowadzenie do niego środków pomocniczych. W artykule scharakteryzowano proces wytwarzania powłok trójwarstwowych kabli i przewodów metodą współwytłaczania porującego, przedstawiono specyfikację środka porującego zastosowanego w procesie wytłaczania oraz warunki przetwórstwa. Omówiono wybrane wyniki badań właściwości wytłoczyny porowatej, które zostały wykonane w ramach projektu badawczego realizowanego w Katedrze Procesów Polimerowych Politechniki Lubelskiej.
Słowa kluczowe: wytłaczania porujące, środek porujący, powłoka kabla
Summary. Technology of cellular extrusion of thermoplastic materials has been one of the fastest developing methods of their processing in the recent years. The process is aimed at obtaining cellular shapes and coats with reduced density, presenting no hollows on the surface of extruder product, and displaying minimal contraction under concurrent maintenance of properties similar to properties of products extruded by means of conventional method. In order to obtain cellular structure, the properties of extruder product are modified by applying suitable plastic or inserting auxiliary agents. The paper describes the manufacturing process of cable and conduit three-layered coatings by cellular co-extrusion method, presents specifications of blowing agents used in the extrusion process and process conditions. The paper demonstrates selected results of cellular product examination, which was made within the framework of a large research project.
Key words: cellular co-extrusion process, blowing agent, cable coating
KOMPOZYTY POLIMEROWO-DRZEWNE - pełny artykuł (full article) - plik PDF
WOOD POLYMER COMPOSITES STATE-OF-ART
Stanisław Zajchowski, Jolanta Tomaszewska
Zakład Technologii Polimerów, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy
ul. Seminaryjna 3, 85-326 Bydgoszcz, jolanta.tomaszewska@utp.edu.pl
Streszczenie. W pracy przedstawiono problemy nazewnictwa kompozytów polimerowo-drzewŹnych oraz rys historyczny i kierunki ich rozwoju. Scharakteryzowano najważniejsze składniki stosowane do wytwarzania WPC.
Słowa kluczowe: kompozyty polimerowo-drzewne, terminologia, napełniacze, środki pomocnicze
Summary. In this paper the aspects of terminology of wood-polymer composites and history and progress in WPC technology is presented. The most significant components of WPC production are characterized.
Key words: wood-plastic composites, terminology, fillers, additives

|