TEKA
Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych IXa/2014.
Commission of Political Science and International Affairs

Spis treści - plik PDF

Strona redakcyjna - editorial page - plik PDF

Michał Łuszczuk
Katedra Krajów Europy Północnej UJK w Kielcach
e-mail: mluszczuk@gmail.com


UNIA EUROPEJSKA WOBEC NASTĘPSTW ZMIAN KLIMATU W ARKTYCE. MIĘDZY ZAANGAŻOWANIEM A ODRZUCENIEM- pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie: Arktyka staje się regionem o coraz większym ogólnoświatowym znaczeniu, co sprawia, iż Unia Europejska od 2008 roku stara się rozwinąć swoje zaangażowanie w tej części świata. Nasilające się wielowymiarowe następstwa zmian klimatu w połączeniu z nowymi możliwościami rozwoju gospodarczego Arktyki stanowią główne przesłanki przemawiające na rzecz aktywnego, ale też odpowiedzialnego włączenia się Unii Europejskiej wraz z jej arktycznymi partnerami w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju regionu. W niniejszym opracowaniu rozważone zostały główne kroki podjęte przez instytucje unijne w kontekście regionu arktycznego w latach 2012–2014. Przeprowadzona analiza wskazuje, iż w obliczu stałego kwestionowania zasadności zaangażowania się Unii Europejskiej w Arktyce przez niektóre państwa (oraz niektórych przedstawicieli arktycznych ludów rdzennych) działania podejmowane przez Unię Europejską należy uznać za niewystarczające, zaś treść najnowszych inicjatyw unijnych nie wydaje się oferować szansy na wzmocnienie roli Unii w regionie Arktyki w najbliższych kilku latach.
Słowa kluczowe: Arktyka, Unia Europejska, polityka arktyczna, zmiany klimatu



Katarzyna Stachurska-Szczesiak
Zakład Stosunków Międzynarodowych, Wydział Politologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie e-mail: kstachurska9@wp.pl


ZAGROŻENIA EKOLOGICZNE MORZA ŚRÓDZIEMNEGO WYZWANIEM DLA ROZWOJU SAMOPODTRZYMUJĄCEGO SIĘ- pełny artykuł (full article) - plik PDF

AStreszczenie: Środowisko naturalne warunkowało rozwój społeczno-gospodarczy państw nadbrzeżnych Morza Śródziemnego (MŚ), które paradoksalnie ponoszą odpowiedzialność za obecny stan śródziemnomorskiej fauny i flory. Na początku XXI wieku wszystkie badania dotyczące środowiska morskiego Śródziemnomorza były zgodne w kwestii stale pogarszającej się kondycji zdrowotnej Mare Nostrum. Problemy te są coraz bardziej widoczne (w postaci unoszących się śmieci) na południowych wybrzeżach basenu Morza Śródziemnego (BMŚ). Fakt ten był przez wiele lat zaniedbywany przez rozwijające się państwa Południa, które koncentrowały się bardziej na utrzymaniu wzrostu gospodarczego niż zachowaniu i ochronie środowiska naturalnego. W ostatnim czasie, mimo niestabilnej sytuacji w regionie, wzrosła świadomość, że problemy związane ze środowiskiem naturalnym są często przekrojowe i wymagają rozwiązań opartych na współpracy międzynarodowej, tym bardziej jeśli chodzi o wspólną przestrzeń, jaką jest Morze Śródziemne. Kluczowym rozwiązaniem dla utrzymania dobrego stanu środowiska morskiego i rozwoju gospodarczo-społecznego Śródziemnomorza jest wdrażanie zasad koncepcji rozwoju samopodtrzymującego się. Celem artykułu jest analiza działań państw nadbrzeżnych oraz UE w kierunku ochrony Morza Śródziemnego, torujących drogę do ustanowienia rozwoju samopodtrzymującego się w BMŚ w przyszłości.
Słowa kluczowe: zagrożenia ekologiczne, Morze Śródziemne, rozwój samopodtrzymujący się, działania UE, współpraca w regionie śródziemnomorskim



Aleksandra Kułaga
Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Uniwersytet Warszawski
e-mail: kulaga.aleksandra@gmail.com


BEZPIECZEŃSTWO UNII EUROPEJSKIEJ W KONTEKŚCIE KRYZYSU WSCHODNIEGO-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie: Artykuł przedstawia wybrane zagadnienia związane z bezpieczeństwem Unii Europejskiej (UE) w kontekście kryzysu wschodniego. Główny nacisk położono na czynniki – ekonomiczny i militarny, które determinują zarówno wzajemne relacje pomiędzy państwami członkowskimi UE, jak i relacje UE z Rosją. W artykule opisano przyczyny wybuchu konfliktu wschodniego oraz działania UE podjęte w odpowiedzi na aktywność Rosji i lokalnych separatystów na terenie Ukrainy. Poruszono również kwestię zmiany w relacjach między państwami na forum UE. Zgodnie z tezą niniejszego artykułu w kontekście kryzysu wschodniego coraz częściej zauważalne jest odchodzenie od pogłębionej współpracy na poziomie wspólnotowym i koncentrowanie się na interesach narodowych.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo UE, kryzys wschodni, realizm, liberalizm, stosunki międzynarodowe



Tomasz Kubin
Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach
e-mail: tomasz.kubin@us.edu.pl
KONTYNUACJA PROCESU ROZSZERZENIA JAKO WYZWANIE DLA UNII EUROPEJSKIEJ-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie: Proces integracji, podjęty w Europie Zachodniej po II wojnie światowej, okazał się sukcesem. Kolejne państwa dołączały do Wspólnot Europejskich (WE), a potem do Unii Europejskiej (UE), zaś polityka rozszerzenia WE/UE stała się jednym z najistotniejszych obszarów aktywności tych organizacji międzynarodowych. Celem artykułu jest identyfikacja i krótka analiza wybranych aspektów, głównie teoretycznych, związanych z kontynuacją rozszerzania UE i stanowiących najistotniejsze czynniki wpływające na dalszy przebieg tego procesu. Główną tezą opracowania jest stwierdzenie, że kontynuacja rozszerzania UE będzie wyglądać wyraźnie inaczej niż do tej pory i będzie procesem trudnym i długotrwałym. Problemem badawczym jest identyfikacja przyczyn takiej zmiany w charakterze procesu rozszerzania UE, który przecież do tej pory generalnie oceniany jest jako jedna z najskuteczniejszych polityk WE/UE. W tym celu zostaną przywołane funkcjonujące w literaturze przedmiotu teoretyczne modele wyjaśniania rozszerzania WE/UE i wskazane czynniki o charakterze ,,praktycznym”, które na rozszerzenie mają wpływ. Aby lepiej zrozumieć obecne uwarunkowania kontynuowania rozszerzenia UE, przedstawiono także stan stosunków UE z potencjalnymi nowymi państwami członkowskimi, wybrane dane o charakterze społeczno-gospodarczym tych państw oraz nastawienie opinii publicznej w UE i w niektórych państwach kandydujących do UE. W pierwszej części wskazano formalne warunki, jakie musi spełnić państwo chcące przystąpić do Unii. Podsumowanie zawiera najistotniejsze wnioski.
Słowa kluczowe: polityka rozszerzenia Unii Europejskiej, Unia Europejska



Małgorzata Smutek
Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Uniwersytet Warszawski
e-mail: malgorzata.smutek@gmail.com


POLITYCZNA IDEOLOGIZACJA RELIGII ZAGROŻENIEM BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTW W OBSZARZE BASENU MORZA ŚRÓDZIEMNEGO-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie: Celem artykułu jest analiza wyzwań stojących przed Federicą Mogherini jako Wysoką Przedstawiciel Unii do spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa w relacji do problemów, z jakimi zmierzyła się jej poprzedniczka Catherine Ashton. Omówiono konkretne zadania w ramach WPZiB, którymi Mogherini będzie musiała się zająć, w tym problemy dotyczące sposobu sprawowania funkcji Wysokiego Przedstawiciela. Pozwoli to na określenie charakteru kadencji Mogherini oraz prawdopodobnego kierunku zmian, jakie wprowadzi.

Słowa kluczowe: Federica Mogherini, Wysoki Przedstawiciel, Wysoki Przedstawiciel do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa, Catherine Ashton



Magdalena Dobrowolska-Opała
Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Uniwersytet Warszawski
e-mail: magdalenadobrowolska89@gmail.com
ZAANGAŻOWANIE UNII EUROPEJSKIEJ W ZAPEWNIANIE BEZPIECZEŃSTWA MIĘDZYNARODOWYCH MECZÓW PIŁKI NOŻNEJ: WSPÓŁPRACA POLICYJNA I WYMIANA INFORMACJI-pełny artykuł (full article) - plik PDF

AStreszczenie: Celem artykułu są opis oraz analiza bazowych dokumentów związanych z bezpieczeństwem międzynarodowych meczów piłkarskich w ujęciu współpracy policyjnej i wymiany informacji za pośrednictwem narodowych punktów informacyjnych dla piłki nożnej (NFIP). Artykuł stanowi niepodejmowaną dotychczas próbę rozstrzygnięcia wyboru między obligatoryjnym a fakultatywnym charakterem regulacji w omawianym obszarze. Uwaga zostaje także skupiona na ewolucji podejmowanych zagadnień i rozwiązań dotyczących bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z meczami piłki nożnej.

Słowa kluczowe: bezpieczeństwo meczów piłki nożnej, podręczniki współpracy policyjnej, międzynarodowa współpraca sił policyjnych, narodowe punkty informacyjne dla piłki nożnej, Europejska konwencja w sprawie przemocy i ekscesów widzów w czasie imprez sportowych, a w szczególności meczów piłki nożnej



Hanna Dumała
Zakład Stosunków Międzynarodowych, Wydział Politologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej e-mail: hanna.dumala@poczta.umcs.lublin.pl


WPŁYW AKCESJI POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ NA „PRIORYTETY WSPÓŁPRACY ZAGRANICZNEJ WOJEWÓDZTW”-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie: „Priorytety współpracy zagranicznej województwa” to specjalna uchwała sejmiku zawierająca cele tej współpracy, jej kierunki geograficzne oraz deklaracje co do przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń regionalnych. Dokument ten jest podstawą podejmowanych przez województwo inicjatyw zagranicznych i prowadzenia współpracy z regionami innych państw. Artykuł, w oparciu o analizę porównawczą pierwszych uchwał przyjętych w latach 1999–2000 i tych uchwalonych już po 2004 roku, weryfikuje hipotezę, że przystąpienie Polski do Unii Europejskiej spowodowało przynajmniej modyfikację, a w wielu przypadkach także przeorientowanie zarówno celów, jak i kierunków współpracy, a także zamierzeń co do przystępowania do stowarzyszeń międzynarodowych.
Słowa kluczowe: współpraca zagraniczna województwa, akcesja Polski do Unii Europejskiej, uchwała sejmiku, geograficzne kierunki współpracy, międzynarodowe zrzeszenia regionalne




Liana Hurska-Kowalczyk
Instytut Politologii i Europeistyki, Uniwersytet Szczeciński e-mail: gliana@op.pl
UMOWA STOWARZYSZENIOWA MIĘDZY UNIĄ EUROPEJSKĄ A UKRAINĄ JAKO WYZWANIE DLA POLSKI-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie: W artykule podjęto kwestię zaangażowania Polski w proces integracji Ukrainy z Unią Europejską. Polska i Szwecja zainicjowały Partnerstwo Wschodnie, którego celem było przybliżyć Ukrainę do UE. Z kolei na drodze do podpisania umowy stowarzyszeniowej między Unią a Ukrainą pojawiło się wiele barier. Polska stała się krajem, który wspiera Ukraińców w ich aspiracjach europejskich i pomaga pokonywać przeszkody na drodze integracji Ukrainy z UE.
Słowa kluczowe: umowa stowarzyszeniowa, Ukraina, Unia Europejska, Polska, Partnerstwo Wschodnie



Jakub Lachert
Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Uniwersytet Warszawski e-mail: Kuba-lachert@wp.pl


MOŁDAWSKIE SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE W INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie: Artykuł przedstawia wybrane elementy sytuacji społeczeństwa obywatelskiego w Mołdawii. Podstawową tezą artykułu jest stwierdzenie, że organizacje społeczeństwa obywatelskiego w Mołdawii muszą poprawić swoją komunikację ze społeczeństwem. Uzależnienie mołdawskich NGO od pomocy finansowej od donatorów z UE może tworzyć stosunki zleceniodawca/ agent. NGO powinny uwzględniać potrzeby społeczeństwa i stymulować rząd na ścieżce proeuropejskiej. Autor dowodzi, że komunikacja między administracją publiczną i społeczeństwem obywatelskim ma kluczowe znaczenie w procesie integracji z UE.
Słowa kluczowe: społeczeństwo obywatelskie, Mołdawia, organizacje pozarządowe, Principal/ Agent Theory