TEKA
Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych III/2008.
Commission of Polish-Ukrainian Cultural Ties

Strona redakcyjna - editorial page - plik PDF

Wstęp - plik PDF

Introduction - plik PDF

MORPHOLOGICAL EFFECTS OF INTERFERENCE IN THE PROCESS OF UKRAINIAN LANGUAGE ACQUISITION BY POLES - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Bożena Zinkiewicz-Tomanek
Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego

Summary. The article discusses the phenomenon of Polish-Ukrainian interference concerning grammatical forms of nouns, adjectives and verbs. Potential interferences are the source of numerous errors in the texts produced by Polish students, not only at an early stage of teaching Ukrainian as a foreign language. Cross-linguistic contrasts can also be the reason for "form blocking" e.g. if a certain grammatical meaning is expressed by two synonymous forms in Ukrainian, while there is only one such grammatical form in Polish.

Key words: Ukrainian as a foreign language, grammatical interference, linguistic errors

Streszczenie. W artykule omówiono zjawisko interferencji polsko-ukraińskiej w zakresie form gramatycznych rzeczownika, przymiotnika oraz czasownika. Potencjalne interferemy są źródłem licznych błędów w tekstach produkowanych przez polskich studentów nie tylko na etapie początkowym nauczania języka ukraińskiego jako obcego. Kontrasty językowe mogą być również przyczyną "blokowania" form, gdy np. w języku ukraińskim pewne znaczenie gramatyczne wyrażają dwie synonimiczne formy, a w języku polskim - funkcjonuje tylko jedna forma gramatyczna.

Słowa kluczowe: język ukraiński jako obcy, interferencje gramatyczne, błędy językowe




UKRAINIAN PERSONAL VERB PARADIGM AS A LINGUISTIC AND DIDACTIC PROBLEM - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The formation of Ukrainian personal verb forms is accompanied by different morphonological and accent changes, which impedes learning Ukrainian personal verb paradigms by foreign learners. In the article, the attempt is made to distinguish six major types of verb conjugation in the present and future simple tenses. The results presented in the article are aimed at helping foreign students to comprehend the formation mechanism of Ukrainian personal verb forms.

Key words: Ukrainian as a foreign language, verb, personal paradigm, conjugation type

Streszczenie. Paradygmat odmiany czasownika ukraińskiego jako problem glottodydaktyczny. Autor artykułu stwierdza fakt, że tworzeniu osobowych form czasownikowych towarzyszą różnego rodzaju zmiany fonologiczne i prozodyczne, co utrudnia przyswojenie tych form przez studentów obcokrajowców. W artykule przedstawiono próbę wyodrębnienia sześciu typów odmiany czasowników w czasie teraźniejszym i przyszłym prostym. Rezultaty przedstawione w artykule mają na celu pomóc studentom obcokrajowcom w zrozumieniu mechanizmu tworzenia ukraińskich czasownikowych form osobowych.

Słowa kluczowe: język ukraiński jako obcy, czasownik, paradygmat odmiany, typy odmiany




PECULIARITIES OF TEACHING COMMUNICATIVE BEHAVIOUR OF UKRAINIANS (THE ASPECT OF APPELLATION) TO CZECH AND POLISH STUDENTS WHOSE MAJOR IS UKRAINIAN LANGUAGE, LITERATURE AND CULTURE - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The article deals with peculiarities of teaching communicative behaviour of Ukrainians (the aspect of appellation) to Czech and Polish students whose major is Ukrainian language, literature and culture, taking into account the most important national features (peculiarities of the use of the so-called ways of appellation, morphological expression of the means of appellation in Ukrainian, peculiarities of nomination of the speech addressee), and overcoming the interferent expressions of students' native language and other languages they know.

Key words: ways of appellation, nominations of the speech addressee, morphological expression of the means of appellation

Streszczenie. W artykule omówiono osobliwości werbalizacji zachowań komunikacyjnych w języku ukraińskim (aspekt apelacji) w nauczaniu polskich i czeskich studentów ukrainistyki. Autor zwraca uwagę na istotne cechy kulturowe (osobliwości użycia tzw. sposobów apelacji, morfologicznego wyrażenia apelacji w języku ukraińskim, osobliwości zwracania się do adresata wypowiedzi) oraz na interferencje, których źródłem jest język ojczysty studentów, a także inne języki, które znają.

Słowa kluczowe: sposoby apelacji, zwracanie się do adresata wypowiedzi, morfologiczne wyrażanie środków apelacji




UKRAINIAN STRUCTURES FOR TELLING ONE'S AGE - LINGUISTIC AND GEOGRAPHICAL ASPECTS - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The issue discussed in the article refers to the equivalency of grammatical structures in two languages - native and foreign. What was emphasized was the necessity of comparative research in which grammatical structures of both languages would be examined according to their linguistic and didactic peculiarities. Special attention was paid to the system of Ukrainian language means of verbal expression of universal concepts, which is frequently expressed in a unique, national way in natural languages. The example of Ukrainian structures for telling one's age indicated the possibility of acquiring not only the pairs of equivalents, but also the entire system of measures taken to express given concepts.

Key words: Ukrainian as a foreign language, didactics, Ukrainian language syntax, structures for telling one's age

Streszczenie. W artykule rozpatrywany jest problem ekwiwalencji konstrukcji gramatycznych w dwóch językach - ojczystym i w języku nauczania. Podkreślona została konieczność przeprowadzenia badań porównawczych konstrukcji gramatycznych dwóch języków pod względem ich osobliwości lingwodydaktycznych. Szczególna uwagę zwrócono na system środków języka ukraińskiego, za pomocą których werbalizowane są uniwersalne koncepty, co często w językach naturalnych wyrażane jest w specyficzny, narodowy sposób. Na przykładzie ukraińskich konstrukcji na określenie wieku człowieka pokazano możliwość nie tylko przyswojenia przez studentów pary ekwiwalentów, ale także całego systemu środków wyrażenia pewnego pojęcia.

Słowa kluczowe: język ukraiński jako obcy, dydaktyka, składnia języka ukraińskiego, konstrukcje na określenie wieku człowieka




SPECYFIKA NAUCZANIA UKRAIŃSKIEGO JĘZYKA LITERACKIEGO WŚRÓD STUDENTÓW NOSICIELI GWAR UKRAIŃSKICH - pełny artykuł (full article) - plik PDF

SPECIAL APPROACH TO TEACHING LITERARY UKRAINIAN LANGUAGE TO UKRAINIAN DIALECT SPEAKING STUDENTS - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Maria Borciuch
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Streszczenie. Artykuł poświęcony jest trudnościom, jakie w procesie uczenia się ukraińskiego języka literackiego napotykają studenci - nosiciele gwar ukraińskich. Autorka zwraca uwagę, że dla studentów posługujących się w rodzinie i w najbliższym otoczeniu gwarą ukraińską, literacki język ukraiński pod wieloma względami jest odbierany jako "swój". Jednak ze względu na odmienne cechy języka prymarnego - gwary naddniestrzańskiej, pewne elementy ukraińskiego języka literackiego odczuwane są jako "obce". Stąd wynikają pojawiające się w ich wypowiedziach cechy ojczystej gwary, nawet gdy bardzo dobrze opanowali język literacki.

Słowa kluczowe: język ukraiński - ojczysty i obcy, gwara naddniestrzańska, cecha gwarowa, wpływy językowe

Summary. The article deals with the difficulties faced by Ukrainian dialect speaking students in the process of learning the literary Ukrainian language. The author indicates that students using a Ukrainian dialect in their families and communities treat the literary Ukrainian language as their own, in many respects. However, due to some distinct features of their primary language, Dniestrian dialect, certain elements of the literary Ukrainian language are perceived as 'foreign'. Therefore, their speech tends to contain the features of their native dialects, even if their fluency in the literary language is very good.

Key words: Ukrainian language - native or foreign, Dniestrian dialect, dialect feature, linguistic influence




FICTION AND NON-FICTION TEXTS IN TEACHING UKRAINIAN AS A FOREIGN LANGUAGE - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The article is concerned with didactic issues - the role of fiction and non-fiction texts in teaching Ukrainian as a foreign language. The method appears to be one of the most efficient as regards the acquisition of linguistic competence, which stimulates linguistic communication and, at the same time, allows to learn and understand the culture and social reality of the country and nation whose language is being acquired by students. Fiction and non-fiction texts develop grammatical, orthographical, stylistic and lexical skills (the article suggests a range of exercises), as well as help learners to broaden their minds.

Key words: Ukrainian as a foreign language, didactics, role of texts in language teaching

Streszczenie. Artykuł został poświęcony zagadnieniom dydaktycznym - roli tekstów literackich i publicystycznych w nauczaniu języka ukraińskiego jako obcego. Metoda ta zdaje się być jedną z najbardziej skutecznych, jeśli chodzi o opanowanie kompetencji lingwistycznej, która umożliwia komunikację językową i jednocześnie pozwala poznać i zrozumieć kulturę i realia państwa oraz narodu, którego języka uczą się studenci. Teksty literackie i publicystyczne rozwijają umiejętności gramatyczne, ortograficzne, stylistyczne i leksykalne (w artykule zaproponowano szereg ćwiczeń), również poszerzają horyzonty poznawcze uczących się.

Słowa kluczowe: język ukraiński jako obcy, dydaktyka, rola tekstu w nauczaniu języka




BŁĘDY JĘZYKOWE STUDENTÓW W ODMIANIE CZASOWNIKA: Z PRAKTYKI NAUCZANIA JĘZYKA UKRAIŃSKIEGO NA I ROKU FILOLOGII UKRAIŃSKIEJ - pełny artykuł (full article) - plik PDF

VERB CONJUGATION ERRORS OF STUDENTS: ACCOUNT OF TEACHING PRACTICAL UKRAINIAN LANGUAGE IST YEAR STUDENTS OF UKRAINIAN PHILOLOGY - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Mateusz Jastrzębski
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Streszczenie. W artykule autor omawia swoje doświadczenia, związane z prowadzeniem zajęć z praktycznej nauki języka ukraińskiego na I roku filologii ukraińskiej UMCS. Wskazuje na duże zróżnicowanie grupy studentów pod względem znajomości języków wschodniosłowiańskich (ukraińskiego i rosyjskiego). Wymienia on najczęściej popełniane błędy językowe przy odmianie czasownika w czasie teraźniejszym, przeszłym i przyszłym. Autor analizuje także zależność popełnianych błędów od posiadanych wcześniej przez studentów kompetencji językowych w zakresie języka ukraińskiego i rosyjskiego.

Słowa kluczowe: praktyczna nauka języka ukraińskiego, odmiana czasownika, błąd językowy, kompetencje językowe

Summary. The author of the article presents his experiences connected with teaching Practical Ukrainian Language at the 1st year of Ukrainian Philology at Maria Curie Skłodowska University. What is underlined is a huge diversity of the students' levels of knowledge of East Slavic languages (Ukrainian and Russian). The example of teaching verb conjugation is used in order to determine the errors most frequently committed while modifying verb forms. The author analyses the dependence between the errors and the linguistic competence in Russian and Ukrainian languages previously acquired by the students.

Key words: Practical Ukrainian Language teaching, verb conjugation, linguistic error, linguistic competence




DISTANCE LEARNING OF UKRAINIAN AS A FOREIGN LANGUAGE (TEST AS A METHOD OF EVALUATING LEXICAL COMPETENCE) - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The author of the article classifies a test as one of the forms of checking students' knowledge in distance language learning. It is emphasized that an appropriate selection of lexical items will allow to enhance vocabulary of foreign students. A range of exercises aimed at forming communicative competence have been suggested in the paper. What is also underlined is the necessity of using lexical exercises selected in accordance with a particular stage of learning.

Key words: distance language learning, test, communicative competence

Streszczenie. W artykule autor wyróżnia test jako jedną z form kontroli w nauczaniu języka on-line. Podkreśla, że właściwy dobór materiału leksykalnego pozwoli wzbogacić zasób słownikowy studentów obcokrajowców i proponuje szereg ćwiczeń formujących kompetencję komunikacyjną. Zwraca uwagę na konieczność przeprowadzania ćwiczeń leksykalnych dobranych odpowiednio do poszczególnych etapów nauczania.

Słowa kluczowe: nauczanie języka, on-line, test, kompetencja komunikacyjna




PRAKTYKA NAUCZANIA JĘZYKA UKRAIŃSKIEGO JAKO OBCEGO W DYDAKTYCE UNIWERSYTECKIEJ - pełny artykuł (full article) - plik PDF

THE PRACTICE OF TEACHING UKRAINIAN AS A FOREIGN LANGUAGE IN UNIVERSITY EDUCATION - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Tatiana Kołodyńska
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Streszczenie. Artykuł omawia kwestie nauczania języka ukraińskiego na poziomie uniwersyteckim, w grupach początkujących i zaawansowanych. Zwrócono uwagę na kształtowanie właściwych postaw i motywacji w przyswajaniu języka ukraińskiego przez studentów - Polaków. Autor m.in. rozpatruje problem traktowania przez autochtonów ukraińskiego języka literackiego i gwar ukraińskich, stereotypów uwarunkowanych historycznie bądź kulturowo. Proponuje pewne rozwiązania podejmowanych problemów, oparte na własnym doświadczeniu dydaktycznym.

Słowa kluczowe: język ukraiński, dydaktyka, motywacja w nauczaniu, indywidualne podejście w nauczaniu języka

Summary. The article deals with the issue of teaching Ukrainian at the university level, both in elementary and advanced groups. What was underlined was the activation of appropriate attitudes and motivation in the acquisition of Ukrainian language by Polish students. The author also discusses the issue of the approaches of Ukrainian native speakers to the literary Ukrainian language and Ukrainian dialects as well as historically or culturally based stereotypes. Relying on her own didactic experience, the author suggests certain solutions of the problems under discussion.

Key words: Ukrainian language, didactics, motivation in teaching, individual approach in language teaching




WHAT UKRAINIAN LANGUAGE COURSE BOOKS SHOULD BE LIKE - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Igor Brewka
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Summary. The article presents the problems concerning the use of course books at Practical Ukrainian Language classes. The most frequent obstacles impeding course book-based teaching were discussed and the ideas for the improvement of course books were put forward in order to make them more useful and attractive. The emphasis was placed upon the necessity of creating a common Ukrainian language learning curriculum based on the Common European Framework of Reference for Languages: Learning, teaching, assessment, which would turn the Bologna Declaration into reality.

Key words: Ukrainian as a foreign language, Ukrainian language course book, Ukrainian language teaching curriculum

Streszczenie. W artykule przedstawiono problemy dotyczące wykorzystywania podręczników na zajęciach praktycznej nauki języka ukraińskiego. Wskazane są najczęstsze przyczyny uniemożliwiające realizację nauczania na podstawie danego podręcznika oraz pomysłów, jak uczynić podręczniki bardziej przydatnymi i atrakcyjnymi. Wiele uwagi poświęcono potrzebie stworzenia wspólnego programu nauki języka ukraińskiego na podstawie Europejskiego systemu opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie, co przyczyni się do lepszego tworzenia podręczników, jednocześnie podnosząc poziom edukacji przyszłych ukrainistów, a także będzie rzeczywistą realizacją Deklaracji Bolońskiej.

Słowa kluczowe: Europejski system opisu kształcenia językowego, język ukraiński, podręcznik do nauki języka ukraińskiego




METODA E-LEARNING W NAUCZANIU JĘZYKA UKRAIŃSKIEGO JAKO OBCEGO (NA PRZYKŁADZIE KURSU JĘZYKOWEGO ON-LINE W KATOLICKIM UNIWERSYTECIE LUBELSKIM JANA PAWŁA II) - pełny artykuł (full article) - plik PDF

E-LEARNING METHOD IN TEACHING UKRAINIAN AS A FOREIGN LANGUAGE (BASED ON THE EXAMPLE OF THE ONLINE LANGUAGE COURSE AT JOHN PAUL II CATHOLIC UNIVERSITY OF LUBLIN) - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Alina Burysz
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Streszczenie. Artykuł jest poświęcony jednej z metod nauczania języka obcego - metodzie e-learning. Na przykładzie kursu językowego on-line autor przybliża doświadczenia osób uczących się języka ukraińskiego, które to doświadczenia wyraźnie wskazują na pragmatyczny charakter zainteresowania tym językiem na Lubelszczyźnie - regionie o charakterze pogranicznym. Zwrócono uwagę na rozwój nowych metod nauczania języków obcych, co wynika z ogromnego zainteresowania tą dziedziną wiedzy w dobie globalizacji i Internetu.

Słowa kluczowe: język ukraiński jako obcy, kurs językowy on-line, metoda e-learning

Summary. The article deals with one of the methods of foreign language teaching called e-learning. On the basis of the online language course, the author describes the experiences of Ukrainian language learners from the area of Lublin, which clearly indicate the practical character of the interest in the Ukrainian language in this frontier-region. The attention was paid to the development of new methods of foreign language teaching, which results from a considerable interest in this field of knowledge in the times of globalization and the Internet.

Key words: Ukrainian as a foreign language, online language course, e-learning method




APPLICATION OF INTERNET FOR STUDENTS OF UKRAINIAN LANGUAGE - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. In the article, the author reviews a selection of web portals, including online dictionaries, with regard to their usefulness in learning Ukrainian as a foreign language. Considering the lack of good Ukrainian language course books for Polish students, especially at intermediate and advanced levels, the Internet has become a significant source of a variety of didactic materials for both schoolwork and individual work. The author analyses the benefits and drawbacks of the web portals under discussion.

Key words: Ukrainian as a foreign language, Internet in Ukrainian language learning, online dictionary, didactics

Streszczenie. W artykule Autorka dokonuje przeglądu wybranych portali internetowych, w tym słowników on-line z punktu widzenia ich przydatności do nauki języka ukraińskiego jako obcego. W sytuacji, gdy brakuje dobrych podręczników do nauki tego języka dla studentów Polaków, zwłaszcza na poziomie średnio zaawansowanym i zaawansowanym, Internet staje się ważnym źródłem różnego rodzaju materiałów dydaktycznych do wykorzystania zarówno na zajęciach, jak i do pracy indywidualnej. Autorka zwraca uwagę na "słabe" i "mocne" strony omawianych portali internetowych.

Słowa kluczowe: język ukraiński jako obcy, internet w nauczaniu języka ukraińskiego, słownik on-line, dydaktyka




HISTORY OF UKRAINIAN LANGUAGE TEACHING IN SZCZECIN - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The article presents an outline of the history of Ukrainian language teaching in Szczecin: Ukrainian Philology at the Teachers College (1957-1963): Ukrainian as the second Slavic language at Russian Philology at the University of Szczecin (since the early 1990s). The author focuses upon the curriculum, characterizes the number and the social background of the Teachers College students, emphasizes the significance of educating Ukrainian language teachers at the Teachers College for the preservation of linguistic and national identity of the Ukrainian community as well as presents the organization of teaching Ukrainian as the second Slavic language.

Key words: Ukrainian philology, Ukrainian language in Poland, history of Ukrainian language teaching

Streszczenie. W artykule przedstawiony został zarys historii nauczania języka ukraińskiego w Szczecinie: filologia ukraińska w Studium Nauczycielskim (1957-1963): język ukraiński jako drugi jezyk słowiański na filologii rosyjskiej na Uniwersytecie Szczecińskim (od początku lat 90.). Autor skupia uwagę na programach nauczania, podaje charakterystykę ilościową i społeczną słuchaczy SN, podkreśla znaczenie kształcenia nauczycieli języka ukraińskiego w SN w zachowaniu tożsamości językowej i narodowej społeczności ukraińskiej oraz przybliża specyfikę organizacji nauczania języka ukraińskiego jako drugiego języka słowiańskiego.

Słowa kluczowe: ukrainistyka, język ukraiński w Polsce, historia nauczania języka ukraińskiego