TEKA
Komisji Prawniczej VI/2013.
Commission of Legal

Spis treści/ Contents - plik PDF

Redakcja/Editorial Board - plik PDF

Wiesław Bar(Polska)
Katedra Nauk o Polityce, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
prawo@kul.pl

Z dziejów najstarszego uniwersytetu Ameryki Północnej - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. W 2013 r. przypada 460. rocznica rozpoczęcia działalności pierwszego w Nowej Hiszpanii uniwersytetu – Królewskiego i Papieskiego Uniwersytetu Meksyku (Real y Pontificia Universidad de México). W 2010 r. obchodzono setną rocznicę utworzenia Universidad Nacional Autónoma de México, zaś w 2012 trzydziestą wznowienia działalności przez Universidad Pontificia de México, które uważają się za kontynuatorów pierwszego uniwersytetu ufundowanego na kontynencie północnoamerykańskim. Wydarzenia rocznicowe oraz korzystanie przez autora z dorobku pierwszego (w chronologii powstania) uniwersytetu w Ameryce Północnej, zwróciły uwagę na jego dzieje oraz stan aktualny. W części pierwszej przedstawia się okoliczności powstania i organizację Królewskiego i Papieskiego Uniwersytetu Meksyku (w latach 1553–1821), po uzyskaniu niepodległości Papieskiego i Narodowego Uniwersytetu Meksyku (1821–1865) oraz burzliwe jego dzieje związane z walką polityczną w kraju, aż po zamknięcie w 1865 r. Inicjatywy odrodzenia uniwersytetu doprowadziły do ukształtowania się niezależnych ośrodków – państwowego (1910– ) i kościelnego (1896–1931), aczkolwiek o losach tego drugiego znowu zdecydowała polityka i wojna domowa. Status kościelny i państwowy odrodzonego w 1982 r. Uniwersytetu Papieskiego został przedstawiony w ostatniej części opracowania. Studiom i badaniom w zakresie prawa na prezentowanych uniwersytetach poświęcony będzie odrębny artykuł.
Słowa kluczowe: Meksyk, studia, uniwersytet królewski, uniwersytet papieski, status prawny, Juan de Zumárraga

The history of the oldest university in North America - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. In 2013 is celebrated 460th anniversary of the establishment of the first university in New Spain – Royal and Pontifical University of Mexico (Real y Pontificia Universidad de México). In 2010 was celebrated the hundredth anniversary of the establishment of Universidad Nacional Autónoma de México, while in 2012 was celebrated the thirtieth anniversary of regeneration of Universidad Pontificia de México, which are considered to be continuators of the first university funded in North American continent and the third in Latin America. The anniversary events indicated in the Introduction and using by the Author the achievements of the first (chronologically) university in North America, drew attention to its history and present-day status. In the first part, the Author presented the circumstances in which Royal and Pontifical University of Mexico (in the years 1553–1821) came into being and its organization, after declaring independence of the Pontifical and National University of Mexico (1821–1865), and eventful history connected with political struggle in the country, up to closure in 1865. Initiatives of the regeneration of the university led to the formation of independent institutions – state (1910– ) and church (1896–1931), however policy and civil war decided church institution’s fate. In the last part of the article church and state status of the Pontifical University revived in 1982 was presented. A separate article will be devoted to work and research within the scope of law at the presented universities.
Key words: Mexico, studies, royal university, pontifical university, legal status, Juan de Zumárraga



Waldemar Bednaruk (Polska)
Katedra Historii Ustroju Polski na tle Powszechnym, Wydział Zamiejscowy Nauk Prawnych i Ekonomicznych,
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Tomaszowie Lubelskim
22-600 Tomaszów Lubelski, ul. Lwowska 80
tomaszow@kul.pl

Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu sejmikowania na przykładzie wybranych przypadków z epoki stanisławowskiej - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. Bezpieczeństwo obrad sejmikowych, szczególnie pod kątem swobody wyrażania poglądów i nieskrępowanego decydowania o własnych sprawach, było dla szlachty kwestią nader istotną ze względu na znaczenie samorządu szlacheckiego dla sprawnego funkcjonowania państwa. Nie mniej istotne w tej mierze było też szlacheckie zamiłowanie do swych przywilejów i wolności, których najpełniejszy wyraz znajdował ówczesny obywatel w możliwości współdecydowania o żywotnych interesach kraju na forum sejmikowym. Jednak pomimo drobiazgowego uregulowania zasad rządzących przebiegiem obrad sejmikowych oraz surowych kar grożących sprawcom naruszania bezpieczeństwa sejmikujących przypadki tego typu przestępstw nie były bynajmniej incydentalne i zdarzały się dość często w analizowanym okresie.
Słowa kluczowe: szlachta, Rzeczpospolita Obojga Narodów, Stanisław August Poniatowski, prawo

Offences against security of regional councils sessions on the example of selected cases from stanisławowska age - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The security of regional councils sessions, especially with regard to freedom of expression and free making of the decisions, was significant for a gentry because of the meaning of local gentry for an efficient performance of the state. A noble passion for their privileges and freedoms was also very important. The citizen had a possibility to decide about interests of the country during regional council session. However, despite the meticulous regulations of the rules of the regional councils sessions and harsh punishments for those who violated security during these sessions, such cases were not incidental and occurred very often during that period of history.
Key words: gentry, the Polish-Lithuanian Commonwealth, Stanisław August Poniatowski, law



Marzena Dyjakowska (Polska)
Katedra Historii Państwa i Prawa, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
prawo@kul.pl

Realizacja zasady trójpodziału władzy w konstytucji marcowej - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. Przedmiotem artykułu jest analiza przepisów konstytucji z 17 marca 1921 r. dotyczących organów władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowej, a celem tej analizy jest ocena realizacji przypisywanej Monteskiuszowi zasady trójpodziału władzy we wspomnianej konstytucji. Autorka analizuje kolejno artykuły określające strukturę i funkcjonowanie poszczególnych organów, a następnie skupia się na systemie parlamentarno-gabinetowym, przyjętym jako model stosunków pomiędzy organami władzy ustawodawczej i wykonawczej. Wskazywane są także uprawnienia organów władzy wykonawczej wobec władzy ustawodawczej oraz uprawnienia organów obu kategorii wobec władzy sądowej. Analiza przepisów zmierza do wykazania, czy omawiana zasada została w Konstytucji marcowej przeprowadzona konsekwentnie, skutkując pełnym oddzieleniem poszczególnych władz od siebie.
Słowa kluczowe: konstytucja marcowa, zasada trójpodziału władzy, system parlamentarno-gabinetowy

Implementation of the principle of the separation of powers in march constitution of Poland - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The article presents analysis of regulations in constitution from 17th March 1921 applying to the supreme bodies exercised legislative, executive, and judicial power. The aim of this analysis is to consider, how the principle of triple division of powers, regarded to be constructed by Montesquieu, was realized in mentioned constitution. The author puts through consideration the articles governing the structure and work of each power, then focuses her attention to the parliamentary system assumed in constitution as a pattern of relations between legislative and executive powers. The dominance of the executive power towards the legislative power, as well as the dominance of both those powers towards the court power are also named. The analysis of those regulations is to demonstrate, whether the principle in discuss was applied consequently to bring about the full separation of each power from the others.
Key words: March constitution, triple division of powers, parliamentary system



Lidia Fiejdasz (Polska)
Katedra Historii Państwa i Prawa, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
prawo@kul.pl

Wzory odpowiedzialności społecznej w polityce- pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. „Chrześcijanie - mają obowiązek wnosić właściwy sobie wkład w budowę Europy, który będzie tym cenniejszy i skuteczniejszy, im bardziej oni sami będą zdolni do odnowy w świetle Ewangelii. Staną się w ten sposób kontynuatorami długiej historii świętości, która objęła różne regiony Europy w ciągu minionych dwóch tysiącleci i której najwybitniejsi tylko przedstawiciele zostali oficjalnie uznani za świętych i postawieni na wzór wszystkim” – napisał Jan Paweł II w liście apostolskim ogłaszającym św. Brygidę Szwedzką, św. Katarzynę ze Sieny i św. Teresę Benedyktę od Krzyża Współpatronkami Europy. W artykule na podstawie wybranych postaci ze świata polityki (w tym: Karol – cesarz Austrii, cesarz pokoju, Hildegard Burjan – posłanka do Parlamentu Republiki Austrii, Robert Schuman – premier Francji i minister spraw zagranicznych oraz Giorgio La Pira – członek Zgromadzenia Konstytucyjnego) zostaną przeanalizowane ich starania na rzecz pokoju, tworzenia praw konstytucyjnych, kształtowaniu myśli katolickiej, interesu społeczeństwa, bezpieczeństwa, praw kobiet, edukacji i innych.
Słowa kluczowe: Kościół, chrześcijanie, beatyfikacja, kanonizacja

Examples of corporate social responsibility in politics- pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. „Christians [...] have a duty to make a specific contribution in the building up of Europe, one which will be all the more valid and effective to the extent that they themselves are renewed in the light of the Gospel. In this way they will carry forward that long history of holiness which has traversed the various regions of Europe in the course of these two millennia, in which the officially recognized Saints are but the towering peaks held up as a model for all” – John Paul II wrote in his apostolic letter issued proclaiming saint Bridged of Sweden saint Catherine of Siena and saint Teresa Benedicta of the Cross co-patronesses of Europe. In this article, based on selected characters from the world of politics (including Charles of Austria – Emperor of peace, Hildegard Burjan – a Member of the Parliament of the Republic of Austria and Robert Schuman – French Prime Minister and Minister of Foreign Affairs, Giorgio La Pira – a member of the Constituent Assembly, and other people) will discuss their efforts to peace, creation of constitutional rights, shaping Catholic thought, welfare, safety, women's rights, education, and more.
Key words: Church, Christians, beatification, canonization



Luis Mauricio Figueroa Gutierrez* (Meksyk), Wiesław Bar (Polska)**
*Universidad Insurgentes (Mexico, D.F.)
Revolución 1836, San Angel, Álvaro Obregón, 01000 Ciudad de México, D.F., Meksyk
**Universidad Catolica de Lublin Juan Pablo II
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
prawo@kul.pl Derecho de familia desde la óptica del derecho natural - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Resumen. El matrimonio es la fuente principal de la familia. La familia es y debe ser, de acuerdo con el Derecho natural y la recta razón, producto de la cultura del amor. De acuerdo con la tradición religiosa de la Iglesia católica la familia y su fuente que es el matrimonio, son instituciones naturales. Pero la familia actual se ve amenazada por una cultura de la violencia. En los últimos anos, sin embargo, ha predominado en el mundo un sentido pragmático y permisivo. Lo que es posible se estima lo correcto, lo permitido. Frente a la concepción del matrimonio del Derecho natural, se va imponiendo paulatinamente una defectuosa interpretación del matrimonio por un Derecho civil de corte utilitario y relativista. Es necesario insistir en recuperar los principios establecidos por el Derecho natural para interpretar adecuadamente las instituciones de la familia y del matrimonio.
Palabras claves: Matrimonio, familia, institución, derecho natural, derecho de familia, antropología

Prawo rodzinne z punktu widzenia prawa naturalnego - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. W kontekście istniejących zagrożeń w traktowaniu rodziny także przy stanowieniu prawa, co ilustrują przykłady z legislacji Meksyku, autorzy prezentują koncepcję małżeństwa i rodziny jako instytucji, z punktu widzenia antropologicznego i teologicznego. Zgodnie z tradycją religijną Kościoła katolickiego rodzina oraz jej Ÿródło – małżeństwo, są instytucjami naturalnymi. Ujęcie to znajduje też swe oparcie w antropologii (1); podobnie cechy małżeństwa według prawa naturalnego, wyrażone są m.in. w przepisach prawa kanonicznego (2) oraz jego cele – cywilne i religijne (3). Małżeństwo oraz rodzina są instytucjami (4), osadzonymi na antropologicznym „principium”, do którego odnosił się w swoim nauczaniu również Chrystus (5) – osoby w jedności ciała i ducha dwojga osób, połączonych miłością (6). Istnieje potrzeba powrotu do zasad prawa naturalnego, by adekwatnie interpretować instytucje małżeństwa i rodziny, także w procesie stanowienia i stosowania przepisów prawa.
Słowa kluczowe: małżeństwo, rodzina, instytucja, antropologia

FAMILY LAW FROM THE VIEWPOINT OF NATURAL LAW - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. Within the context of endangerment of family’s treatment during the process of legislation, on the example of Mexico’s legislation, the Authors present the conception of marriage and family as an institution from anthropological and theological perspectives. According to the religious tradition of the Catholic Church, family and its source – marriage, are natural institutions. This aspect has its basis in anthropology (1); and, likewise, characteristics of marriage according to the natural law, in i.a. provisions of canon law (2) and its aims – civil and religious (3). Marriage and family are institutions (4), based on anthropological „principium”, to which referred Christ in His preaching (5) – person in the unity of body and spirit of two people, connected with love (6). It is necessary to use the principles of natural law to interpret the institutions of marriage and family adequately, also in a process of law-making and applying provisions of law.
Key words: marriage, family, institution, anthropology



Marcin Konarski (Polska)
Katedra Prawa Cywilnego, Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie
ul. Kawęczyńska 36. 03-772 Warszawa
rektorat@wsm.warszawa.pl

Kazus ograniczenia ustawą zupełności k.p.c. i k.c. w sprawach rozgraniczenia Nieruchomości -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. Zupełność kodeksu jest postulatem polityki legislacyjnej. Doskonalenie systemu prawa może odbywać się za pomocą różnych metod przewidzianych przez ustawodawcę. Kodeks jest najwyżej cenioną przez naukę prawa formą systematyzacji norm prawnych w danej gałęzi prawa. Przestrzeganie postulatu zupełności kodeksowej gwarantuje pewność obrotu prawnego bez odwoływania się do skomplikowanych metod interpretacji tekstu prawnego. Postępowanie w sprawach rozgraniczenia nieruchomości ogranicza zupełność kodeksu poprzez powiązanie w jednym modelu postępowania dwóch wywodzących się z odrębnych gałęzi prawa i kierujących się odrębnymi zasadami postępowań.
Słowa kluczowe: prawo cywilne, prawo administracyjne, zupełność kodeksowa systemu norm, rozgraniczenie nieruchomości

Limitation case as a completeness act of the code of civil procedure and civil code in the cases of demarcation of the real property -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. Completeness of the Code is a postulate of legislative policy. Improving the legal system can be done using various methods provided by the legislature. The Code is most valued by the systematic teaching of law form of legal norms in a given branch of law. Adherence to postulate completely dipped guarantee of legal certainty without resorting to complicated methods of interpretation of the legal text. Proceedings relating to the delimitation of property limits the completeness of the code by linking in a model of good practice drawn from two separate branches of law and guided by their own rules of proceedings.
Key words: civil law, administrative law, code-based completeness of the standard system, the demarcation of property



Józef Krukowski (Polska)
emerytowany profesor Katolockiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
prawo@kul.pl

The European Union Law of and christian values -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The Author explained the term of the law and the term of the values, especially Christian values. In the article, the Author distinguished two categories of the Christian values: 1) peculiar Christian values based on the theological grounds singling out religion and Christian ethic. The Church regulates the means of the achievement of these values with the assistance of the canon law; 2) universal ethical principles, which are basic human values, such as respect for the hierarchy of values, recognition that human being is in the first place in that hierarchy and recognition that the natural human dignity is a source of the fundamental rights and freedoms. The law of the European Union refers to the values. Politicians of the European Union have made the project of building the community called „European civil society”. Christians as the citizens of the European Union, should not be just passive observers while basic universal Christian values are disregarded. They should demand from politicians to respect the principle of the common good.
Key words: European Union, Christian values, law, human dignity, common good

Prawo Unii Europejskiej a wartości chrześcijańskie pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. Autor wyjaśnił pojęcie prawa i wartości, zwłaszcza wartości chrześcijańskich. Rozróżnił dwie kategorie wartości chrześcijańskich: 1) wartości specyficzne chrześcijańskie oparte na przesłankach teologicznych, wyróżniających religię i etykę chrześcijańską; 2) uniwersalne zasady etyczne, które są podstawowymi wartościami ludzkimi, takimi jak poszanowanie hierarchii wartości, uznanie, że człowiek w tej hierarchii zajmuje pierwsze miejsce oraz uznanie, że przyrodzona godność ludzka jest Ÿródłem podstawowych praw i wolności. Prawo Unii Europejskiej odnosi się do tych wartości. Politycy Unii Europejskiej podjęli projekt budowania wspólnoty zwanej „europejskim społeczeństwem obywatelskim”. Chrześcijanie, jako obywatele UE, nie mogą być biernymi obserwatorami, gdy nie są przestrzegane podstawowe zasady uniwersalne. Powinni domagać się od polityków poszanowania zasady dobra wspólnego.
Słowa kluczowe: Unia Europejska, wartości chrześcijańskie, prawo, godność człowieka, dobro wspólne



Marzena Lipska-Tuomi (Polska)
Katedra Historii Państwa i Prawa, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
prawo@kul.pl

Wpływ rozwiązań ustrojowych dotyczących urzędu prezydenta zawartych w polskiej ustawie zasadniczej z 1935 roku na regulacje konstytucyjne V Republiki we Francji -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. Analiza dwóch ustaw konstytucyjnych – polskiej z 1935 r. i francuskiej z 1958 r. – pokazuje znaczne podobieństwo w przyjętych w tych aktach rozwiązaniach ustrojowych dotyczących głowy państwa. Rozważania w powyższym artykule nie ograniczyły się jedynie do analizy kompetencji prezydenta, ale wiele uwagi poświecono również roli ustrojowej prezydenta w omawianych aktach oraz jego stosunkowi do innych organów, nie zapominając o przedstawieniu genezy i ogólnych założeń obydwu konstytucji.
Słowa kluczowe: Ustawa konstytucyjna, konstytucja, prezydent, urząd prezydenta, głowa państwa, kompetencje prezydenta, władza wykonawcza

The impact of structural solutions concerning presidency in polish basic law of 1935 on the constitutional regulations of the French Fifth Republic -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The analysis of two constitutional laws – Polish (1935) and French (1958) – shows significant similarity of structural solutions concerning the head of state. The considerations in this article does not strictly pertain to the analysis of the President’s competences but concerns also structural role of President in these acts, its attitude towards other bodies, as well as origin and general assumptions of these two Constitutions.
Key words: constitutional law, Constitution, president, presidency, powers of the president, executive power



Artur Grzegorz Miziński (Polska)
Katedra Kościelnego Prawa Karnego, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
prawo@kul.pl

Problematiche circa la difesa della vita e la ricerca scientifica -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. Human life is sacred and inviolable because God is its Creator and only He has the right to decide about the moment of its beginning and end. The right to life is fundamental human right, in which all other rights are justified. Human life and dignity that is inseparably linked with it are the basis of other goods inherent to man. That is why both The Holy Scripture and the documents of Magisterium of the Church indicate that the value of human life is incomparable to other goods and values. The Church feels obliged to defend the right to life from its beginning until its end and to maintain the requirements of Divine law as well as natural law in this aspect. Natural right to life is entirely protected by canon law, which states that homicide and any damage to human health is always a delict. A separate provision says that a person who procures a completed abortion incurs a latae sententiae excommunication (can. 1398). People have the right to do scientific research in order to develop their knowledge about the human organism and find solutions to problems that have troubled humankind for many years. However, it has to be said that some experiments can endanger a man and violate his right to life. That is why people should be able to distinguish between experiments carried to cure somebody or to save human life from the ones whose purpose is only scientific development. Nowadays in question are research and practices requiring use of human genome and also those which carry high risk for human life. In this context we should consider whether experiments connected to in vitro fertilisation, preimplantation genetic diagnosis and stem cells are morally accepted or should be prohibited because of the danger they cause, especially death of many human embryos. It has to be stated that the Church is not against all experiments but encourages and supports only those which in no way threaten life and the integrity of a person.
Key words: right to life, prenatal diagnosis, stem cells, in vitro, eugenics

Problematyka dotycząca ochrony życia i badań naukowych-pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. Życie ludzkie jest święte i nienaruszalne, ponieważ Bóg jest jego Stwórcą i tylko On ma prawo decydować o jego początku i końcu. Prawo do życia jest podstawowym prawem, w którym uzasadnione są wszystkie inne prawa. Życie ludzkie i godność osoby ludzkiej, która nierozerwalnie jest z nim związana, są podstawą wszystkich dóbr właściwych człowiekowi. Dlatego też Pismo Œwięte i dokumenty Magisterium Kościoła wskazują, że wartość ludzkiego życia jest nieporównywalna do innych dóbr i wartości. Kościół czuje się zobowiązany do obrony prawa do życia od jego początku do końca i zachowania zarówno wymogów prawa Bożego, jak i prawa naturalnego w tej kwestii. Naturalne prawo do życia jest w pełni chronione przez prawo kanoniczne, zgodnie z którym zabójstwo i jakakolwiek szkoda dla zdrowia ludzkiego jest zawsze przestępstwem. Odrębne przepisy stanowią, że osoba, która powoduje przerwanie ciąży podlega ekskomunice latae sententiae (kan. 1398). Ludzie mają prawo do przeprowadzania badań naukowych w celu poszerzania swojej wiedzy na temat ludzkiego organizmu oraz poszukiwania rozwiązań dotyczących problemów, które niepokoiły ludzkość przez wiele lat. Jakkolwiek należy stwierdzić, że niektóre eksperymenty mogą zagrażać człowiekowi i naruszać jego prawo do życia. Dlatego też ludzie powinni odróżnić eksperymenty, które prowadzą do wyleczenia lub ocalenia ludzkiego życia, od tych, których jedynym celem jest rozwój naukowy. W dzisiejszych czasach wątpliwymi są badania i praktyki wymagające użycia ludzkiego genomu, a także te, które niosą duże zagrożenie dla ludzkiego życia. W związku z tym należy rozważyć, czy eksperymenty związane z zapłodnieniem in vitro, preimplantacyjna diagnostyka genetyczna i komórki macierzyste są moralnie akceptowalne, czy też powinny zostać zakazane z uwagi na niebezpieczeństwo, które powodują, zwłaszcza śmierć wielu ludzkich zarodków. Należy stwierdzić, że Kościół nie jest przeciwko wszystkim eksperymentom, ale zachęca do tych i wspiera tylko te, które w żaden sposób nie zagrażają życiu i integralności osoby.
Słowa kluczowe: prawo do życia, badania prenatalne, komórki macierzyste, in vitro, eugenika



Marek Saj (Polska)
Katedra Kościelnego Prawa Karnego, Wydział Prawa Kanonicznego, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
ul. Dewajtis 5
01-815 Warszawa
prawokan@uksw.edu.pl

Funkcja adwokata kościelnego w procesie karnym -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. Adwokat bierze udział w kanonicznym procesie karnym. Jego głównym zadaniem jest pomoc oskarżonemu w procesie. Adwokat jest bezwzględnie zobowiązany do poszukiwania prawdy obiektywnej przy analizowaniu całego materiału zebranego we wstępnym postępowaniu dotyczącym obrony oskarżonego w procesie sądowym. Przypadkowa osoba nie może być adwokatem, ale musi zostać wyznaczona przez stronę bądŸ przez sędziego. Prokurator lub adwokat, zanim podejmie się zadania, zobowiązany jest złożyć w trybunale autentyczne zlecenie. Publikacja ta zmierza do ukazania charakteru i zadań adwokata w kanonicznym procesie karnym. W sposób ogólny zostało przedstawione zagadnienie przestępstwa, ponieważ jest podstawą wymierzania kar w Kościele, następnie – droga wymierzania kar w sądzie karnym albo administracyjnym, a także udział adwokata kościelnego i jego dokładne obowiązki w procesie karnym i wreszcie sposób wymierzania kar w Kościele, dotyczące osoby adwokata. Refleksja ta ma na uwadze przede wszystkim procesy prowadzone w Kościołach partykularnych i w instytutach życia konsekrowanego, uregulowane w Kodeksie Prawa Kanonicznego, nie na najwyższym szczeblu kościelnym, ponieważ oprócz regulacji zawartych w Kodeksie Prawa Kanonicznego, mają one swoje własne unormowania.
Słowa kluczowe: Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r., przestępstwa, kary kościelne, prawda obiektywna

The function of the ecclesiastical advocate in a penal process -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. An advocate is involved in a canonical penal process. His main task is to assist the accused during the process. He is absolutely obliged to search for objective truth, when analyzing all the material collected in the preliminary proceedings for the defense of the accused in a lawsuit. A coincidental person cannot be the advocate, but he must be formally appointed by the party or by the judge. Before the procurator and advocate undertake their function, they must present an authentic mandate to the tribunal. This publication is intended to draw the character and tasks of the advocate in a canonical penal process. The issue of crimes has been outlined in a general way, as it is the basis for punishments in the Church, then - the way of application of punishments in a penal or administrative court, and the participation of an ecclesiastical advocate, then his exact duties in a penal process, and finally the way of applying punishments in the Church, regarding the person of the advocate. This reflection aims above all at the processes carried out in particular Churches and institutes of consecrated life, governed by the Code of Canon Law, not at the highest level of the Church hierarchy, because besides the regulations contained in the Code of Canon Law of the Church, they also have their own norms.
Key words: Code of Canon Low of 1983, delicts, church punishments, objective truth



Mirosław Sitarz (Polska)
Department of Public and Constitutional Church Law, The John Paul II Cathololic University of Lublin
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
mpsitarz@kul.lublin.pl>

The obligation of the faithful to remain in obedience to the Roman Pontiff and the bishops in communion with him (cann. 204 & 205). An outline -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The Author presents the third element of the full communion with the Church – ecclesiastical governance – namely the obligation of the faithful to remain in obedience to the Roman Pontiff and the bishops in communion with him. First, the definition of obedience, its theological and legal foundations and subject (recipient) of obedience were explained in the article. The Author, with regard to its subject, specified the following kinds of obedience: 1) all the faithful, 2) clerical persons, and 3) consecrated religious. With regard to the scope of obedience, it is required of: 1) absolute (that is bound with authentic and definitive teaching on faith and morality), 2) religious (that is bound with authentic but not definitive teaching), and 3) canonical (that is bound with maintaining ecclesiastical discipline).
Key words: Christian faithful, Church, full communion with the Church, clerical persons

Obowiązek wiernych do zachowania posłuszeństwa Biskupowi Rzymu i biskupom, będącym w łączności z nim (kan. 204; 205). Zarys problematyki -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. Autor przedstawia trzeci element pełnej przynależności do Kościoła – zwierzchnictwo kościelne – czyli obowiązek wiernych do zachowania posłuszeństwa Biskupowi Rzymu i biskupom będącym w łączności z nim. W artykule została wyjaśniona definicja posłuszeństwa, podstawy teologiczne i prawne, a także podmiot (adresat) posłuszeństwa. Autor, ze względu na zakres podmiotowy, wyróżnił następujące rodzaje posłuszeństwa: 1) wszystkich wiernych, 2) osób duchownych oraz 3) osób konsekrowanych zakonnych. Ze względu na zakres posłuszeństwa zostało wyszczególnione posłuszeństwo: 1) absolutne (odnoszące się do autentycznego i definitywnego nauczania w zakresie wiary i moralności), 2) religijne (odnoszące się do nauczania autentycznego, ale nie definitywnego) oraz 3) kanoniczne (odnoszące się do zachowywaniu dyscypliny kościelnej).
Słowa kluczowe: pełna przynależność do Kościoła, wierni chrześcijanie, Kościół, osoby duchowne



Anna Słowikowska (Polska)
Department of Sacramental Law and Law of Institutes of Consecrated Life, Faculty of Law, Canon Law and Administration,
The John Paul II Cathololic University of Lublin
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
prawo@kul.pl

Origin of rule of cooperation between the catholic Church and the state in preparatory documents for the Second Vatican Council. An outline -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The Second Vatican Council recognised the principle of cooperation between the two communities as one of the foundations to develop relations between the Church and the State. Before its final proclamation under the number 76 of the Pastoral Constitution on the Church in the Modern World Gaudium et spes, the Council Fathers had thoroughly analysed the existing models and foundations of the relationship of the Church and the State. In this article one attempted to present the Council's path to a deeper understanding of the Catholic ecclesiology in mutual relations of the community of the Church and of the State, the postulate of which is the principle of cooperation. The proposals that were subject to discussion at the general congregations during the preparatory period of the particular document schemes were not always approved. The participants of the Council once again read the Church's mission in the world, that is why they referred so critically to the so-called „unfortunate separation” (infausta separatio) of Church and State. They decided that those relations should be dictated by sincere cooperation of the two communities and their authorities, as the same people belong both to the Church and the State; only the reasons for their affiliations vary.
Key words: principle of cooperation, Church-State relations, the Second Vatican Council, the Church public law

Geneza zasady współdziałania Kościoła i państwa w dokumentach przygotowawczych Soboru Watykańskiego II. Zarys problematyki -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. Sobór Watykański II za jedną z podstaw układania stosunków między Kościołem i państwem uznał zasadę współdziałania obu społeczności. Przed jej ostateczną proklamacją w numerze 76. Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, Ojcowie Soboru poddali gruntownej analizie dotychczasowe modele i podstawy wzajemnych relacji Kościoła i państwa. Przedmiotem artykułu jest próba ukazania drogi soborowej do głębszego zrozumienia eklezjologii katolickiej w dziedzinie układania wzajemnych stosunków społeczności kościelnej i państwowej, której aksjomatem jest zasada współdziałania. Propozycje, jakie podlegały dyskusjom podczas kongregacji generalnych w okresie przygotowawczym poszczególnych schematów dokumentów, nie zawsze były akceptowane. Uczestnicy Soboru na nowo odczytali posłannictwo Kościoła w świecie, dlatego też krytycznie odnieśli się do tzw. „nieszczęsnego rozdziału” (infausta separatio) państwa i Kościoła. Uznali, że relacje te powinny być podyktowane szczerym współdziałaniem obu społeczności i ich władz, ponieważ zarówno w Kościele, jak i w państwie są ci sami ludzie, a jedynie racje ich przynależności do nich są inne.
Słowa kluczowe: zasada współdziałania, relacje Kościół-państwo, Sobór Watykański II, kościelne prawo publiczne



Joanna Studzińska (Polska)
Katedra Postępowania Cywilnego, Wydział Prawo, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolocki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
asian5@vp.pl

Praktyczne aspekty regulacji postępowania dotyczącego przymusowego leczenia alkoholików w świetle proponowanych zmian -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. Według Ministerstwa Sprawiedliwości obecne przepisy stwarzające sądowi możliwość orzekania przymusowego leczenia alkoholików nie spełniają należycie swej roli ze względu na brak efektywności wykonywania orzeczeń wydanych przez sądy. Niewątpliwie jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest brak dobrowolności odbycia takiego leczenia przez osobę, której dotyczy postępowanie oraz brak konsekwencji w prowadzonym postępowaniu. Istotne jest zatem zbadanie obowiązującej procedury i kierunków proponowanych zmian ustawy z dnia 26 paŸdziernika 1982 r. o wychowaniu w trzeŸwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, a zwłaszcza problemów faktycznych w zakresie postępowania sądowego i efektywności postępowania, a także dalszej celowości jego utrzymania w wyżej wskazanej ustawie.
Słowa kluczowe: alkoholizm, przymusowe leczenie, postępowanie nieprocesowe

Practical aspects of the regulation of proceeding of compulsory treatment of alcoholics in the light of proposed changes -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. According to the Ministry of Justice the current provisions on compulsory treatment of alcoholics do not fulfill thier role properly because of the lack of effectiveness of the enforcement of judgements rendered by court. Undoubtedly one of the reasons for this is the lack of voluntary of the person concerned and the lack of results of the proceedings. It is therefore important to examine the existing procedures and regulations of the Act of 26 October 1982 on Upbringing in Sobriety and Counteracting Alcoholism, particularly the effectiveness of the procedure, the directions of changes, ant the need to maintain this procedure.
Key words: alcoholism, compulsory treatment of alcoholic, non-litigious proceedings



Krzysztof Wiak (Polska)
Professor of the Catholic University of Lublin, Chair of the Department of Criminal Law at the Catholic University of Lublin
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
prawo@kul.pl

Measure of penalty on juvenile delinquents held liable under the penal code -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. Characteristic traits of the juvenile delinquents – persons who do not have a fully shaped personality or much life experience, and are susceptible to negative influences – are viewed as a sufficient reason for adopting separate principle of liability towards this category of offenders. The Author underlines that among basic principles of the Penal Law a significant place is taken by the determination of the offender’s minimum age at which a young person stops to be a juvenile and can incur criminal liability on general terms (when an offender turned 17). According to art. 10, par. 2 of the Penal Code, it is allowed to treat a juvenile as an adult offender and punish him for an offence, when juvenile turned 15 and committed one of the acts prohibited under the regulations of the Penal Code (an attempt on the President’s life, plain and felony murder, inflicting grievous bodily injury, causing a commonly dangerous situation, hijacking of a ship or an aircraft, causing disaster, aggravated sexual assault, qualified active assault on a public functionary, taking hostage or armed robbery) and the circumstances of the case, juvenile offender’s stage of development, his traits and personal conditions warrant this, and when the previously applied didactic and corrective measures proved ineffective.
Key words: juvenile delinquent, penal code, penalty, criminal liability

Wymiar kary nieletnim pociągniętym do odpowiedzialności na mocy kodeksu karnego -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. Charakterystyczne cechy nieletnich – osób, które nie mają w pełni ukształtowanej osobowości bądŸ doświadczenia życiowego, a także podatnych na negatywne wpływy – postrzegane są jako wystarczający powód dla przyjęcia odrębnych zasad odpowiedzialności wobec tej kategorii przestępców. Autor podkreśla, że wśród podstawowych zasad prawa karnego znaczące jest określenie minimalnego wieku sprawcy, gdy młody człowiek przestaje być nieletni i może ponosić odpowiedzialność karną na zasadach ogólnych (gdy sprawca skończył 17 lat). Zgodnie z art. 10 par. 2 kodeksu karnego, nieletni może być traktowany jak dorosły sprawca i ukarany za przestępstwo, gdy ukończył 15 lat i popełnił jeden z czynów zabronionych na podstawie przepisów kodeksu karnego (zamach na życie prezydenta, zabójstwo i zabójstwo kwalifikowane, spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, spowodowanie zagrożenia powszechnego, piractwo w komunikacji wodnej lub powietrznej, spowodowanie katastrofy, zgwałcenie kwalifikowane, kwalifikowana napaść na funkcjonariusza publicznego, wzięcie zakładnika bądŸ rozbój) oraz okoliczności sprawy i stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne.
Słowa kluczowe: nieletni, kodeks karny, kara, odpowiedzialność karna