TEKA
Komisji Prawniczej V/2012.
Commission of Legal

Spis treści - plik PDF

Redakcja - plik PDF

Laudacja wygłoszona dla ks. prof. Józefa Krukowskiegopełny artykuł (full article) - plik PDF


Publikacje Ks. prof. Józefa Krukowskiego - pełny artykuł (full article) - plik PDF


Doktorzy wypromowani przez Ks. prof.dr. hab. Józefa Krukowskiego - pełny artykuł (full article) - plik PDF


POMIĘDZY DWIEMA NAGRODAMI IM. KS. IDZIEGO RADZISZEWSKIEGO: OD PROFESORA ANDRZEJA STELMACHOWSKIEGO DO KS. PROFESORA JÓZEFA KRUKOWSKIEGO - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Mieczysław Sawczuk
emerytowany profesor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

PROBLEMATYKA KLAUZULI SUMIENIA W POLITYCE I PRAWIE MEKSYKAŃSKICH STANÓW ZJEDNOCZONYCH - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Wiesław Bar
Katedra Nauk o Polityce, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Streszczenie. Generalnie prawo Meksykańskich Stanów Zjednoczonych nie gwarantuje możliwości kierowania się własnym sumieniem w wielu sprawach, które z natury rzeczy mogą wywołać jego sprzeciw; zobo-wiązuje zaś często pod groźbą sankcji, pozbawienia pewnych uprawnień. Podstawą do restrykcyjnego nurtu są: art. 130 Konstytucji oraz art. 1 i 29 par. 2 Ustawy o stowarzyszeniach religijnych i kulcie publicznym (Ley de Asociaciones Religiosas y Culto Público), w których stwierdzono, że przekonania religijne w żadnym przypadku nie zwalniają od wypełnienia ustaw krajowych oraz że nikt nie będzie mógł wskazywać motywów religijnych, aby uwolnić się od odpowiedzialności i obowiązków przewidzianych w ustawach. Problem klauzuli sumienia pozostaje nierozwiązany. Zmiany, które nastąpiły w ostatnich latach w tej materii mają bardzo ograniczony zakres. Problema-tyka klauzuli sumienia jest częściej obecna w porządku praktyki prawniczej.

Słowa kluczowe: : klauzula sumienia, Meksykańskie Stany Zjednoczone, sankcje, wierzenia religijne

ISSUE OF THE CONSCIENCE CLAUSE IN POLICY AND LAW OF THE MEXICAN UNITED STATES - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. In general, law of the Mexican United States does not guarantee the possibility of going by own conscience in many cases, which from nature can cause the objection; often obligates under threat of sanctions, deprivation of some rights. Basic for the restrictive trend are: art. 130 of the Constitution and art. 1 and 29 § 2 of Law of the religious associations and public worship (Ley de Asociaciones Religiosas y Culto Público) in which it is said, that religious beliefs do not release from applying domestic law under no circumstances and nobody will be competent to show religious reasons to evasion from responsibility and duties prescribed by law. Issue of the conscience clause has not been solved. Changes which took place in recent years in that topic, have very limited range. Issue of the conscience clause is more often present in a court practice.

Key words: conscience clause, Mexican United States, sanctions, religious beliefs



SUBSYDIARNE STOSOWANIE PRAWA RZYMSKIEGO W POLSCE PRZEDROZBIOROWEJ NA PRZYKŁADZIE ZBRODNI OBRAZY MAJESTATU - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Marzena Dyjakowska
Katedra Historii Państwa i Prawa, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Streszczenie. Artykuł ma na celu zbadanie wpływu prawa rzymskiego na praktykę sądową w procesach crimen maiestatis w dawnej Polsce. W ostatnich latach można zaobserwować w Polsce rosnące zainteresowanie rzymskim prawem karnym, które jako część spuścizny prawa rzymskiego, znalazło zastosowanie w porządku prawnym w Polsce przedrozbiorowej. Ponadto, wśród wielu przykładów zastosowania rzymskiego prawa karnego, crimen maiestatis, zasługuje na szczególną uwagę. Instytucja ta została włączona do średniowiecznego systemu prawnego w krajach europej-skich, włączając Polskę. Pomimo rosnącej liczby regulacji prawa ustawowego, zbrodnia obrazy majestatu nie była przedmiotem jakiejkolwiek całościowej regulacji, która często była podkreślana przez doktrynę tych czasów i uczestników w procesach crimen maiestatis od XVI do XVIII w. Warunki do uzupełnienia luk w prawie zostały recypowane z prawa rzymskiego, a dokładniej z prawa powszechnego, które było rozumiane jako prawo starożytne zebrane w Corpus Iuris Civilis, uzupełnione przez zasady i case law z praw zagranicznych i opinii prawników. Autor rozważa wpływ tego prawa na kwalifikacje pewnych aktów i ich etapy jako crimen laesae maiestatis, ocenę dowodów i okoliczności wyłączających bezprawność lub winę. Próba określenia znaczenia prawa rzymskiego dla praktyki prawnej powinna pozwolić autorowi zająć stanowisko w sprawie tezy, że istnieje subsydiarne stosowanie tego prawa w postępowaniu laesae maiestatis.
Słowa kluczowe: crimen maiestatis, prawo rzymskie, procesy sądowe, Polska przedrozbiorowa

SUBSIDIARY APPLICATION OF THE ROMAN LAW IN PRE-PARTITION POLAND ON THE EXAMPLE OF THE CRIME OF LESE-MAJESTY - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The article aims to investigate the influence of Roman law on the court practice in the crimen maies-tatis processes in old Poland. Recent years have seen a mounting interest of the studies in Poland in Roman criminal law, which, as a portion of the Roman legal legacy, made its way into the legal system of pre-partition Poland. In addition to numerous examples of the use of the Roman criminal law standards, lese-majesty deserves particular attention. This institution was accommodated to the legal systems of the Middle Ages in European countries, including Poland. Despite the growing number of regulations of statutory law, the crime of lese-majesty was not subject to any comprehen-sive regulation, which was often underlined by the representatives of the doctrine of the time and participants in lese-majesty processes from the 16th to the 18th century. Given such circumstances, the material to fill the gaps in the legislation was borrowed from Roman law, to be precise, common law, which was understood as the ancient law compiled in the Corpus Iuris Civilis, complemented by the principles and case law taken from foreign laws and lawyers' opinions. The author takes into consideration, among others, the impact of this law on the qualification of certain acts and their stag-es as crimen laesae maiestatis, the assessment of evidence and circumstances excluding unlawful-ness or guilt. The attempt to assess the significance of Roman law to the legal practice should allow the author to take a stand on the thesis that exists the subsidiary application of this law in lese-majesty proceedings.

Key words: crimen maiestatis, Roman law, court proceedings, pre-partition Poland



SKARGA O STWIERDZENIE NIEZGODNOŒCI Z PRAWEM PRAWOMOCNEGO WYROKU - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Grażyna Hamerla
Prokuratura Okręgowa w Lublinie

Streszczenie. Przedmiotem artykułu jest analiza wybranych przepisów regulujących skargę o stwierdzenie nie-zgodności z prawem prawomocnego wyroku, wprowadzonych do postępowania cywilnego w związku z nowelizacją kodeksu cywilnego dotyczącą odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną działaniem niezgodnym z prawem przy wykonywaniu władzy publicznej. Autorka prezentuje poglądy dominujące w doktrynie i orzecznictwie określające cechę prawną skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku, jej elementy konstrukcyjne, wykładnię zawartego w art. 4241 § 1 k.p.c. pojęcia „niezgodności z prawem”. Wskazuje także instytucje przy-bliżające w porządku krajowym, instytucje wspólnotowe.

Słowa kluczowe: skarga, niezgodność z prawem, prawomocny wyrok, Skarb Państwa

COMPLAINT ABOUT FINDING ILLEGALITY OF THE VALID JUDGMENT - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary.The article presents analysis of selected regulations applying to the complaint about finding illegality of the valid judgment introducing into civil proceedings in connection with amendment of the civil code concerning liability of the State Treasury for causing damage of illegality action in exercising public authorities. The Author presents views dominating in the doctrine and judicial decisions defin-ing legal characteristics of the complaint about finding illegality of the valid judgment, its construc-tive elements, interpretation of the „illegality” definition included in the article 4241 § 1 of the code of civil proceedings. The Author shows also the approximating institutions in domestic order, commu-nity institutions.

Key words: complaint, illegality, valid judgment, the State Treasury



AKTYWNOŒĆ KOŒCIOŁA W OBSZARZE OBRONY PRAW CZŁOWIEKA - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Abp Celestino Migliore
Nuncjusz Apostolski w Polsce

Streszczenie. Autor opisuje aktywność Kościoła w obszarze obrony praw człowieka, rozpoczynając od wyjaśnie-nia podstawowych pojęć. Pierwsze skodyfikowane deklaracje dotyczące praw człowieka w czasach współczesnych ukazały się w Stanach Zjednoczonych Ameryki w 1776 r. Autor opisuje historię kształtowania się praw człowieka. Teksty prawne, narodowe lub międzynarodowe, były impulsem do formułowania ustaw nowoczesnych państw. Jakkolwiek prawa człowieka istniały dużo wcze-śniej. Wkład Kościoła w prawa człowieka był znaczący. Prawa człowieka są niezbywalne, po-wszechne i nie mogą być modyfikowane przez system prawny. Autor zwraca uwagę na ważny wpływ Kościoła katolickiego w wypracowaniu teorii i praktyki dotyczącej praw człowieka. Jan Paweł II był przekonany, że prawo nie może być odłączone od moralności. Podstawą praw człowie-ka jest godność osoby ludzkiej. Benedykt XVI zauważa niebezpieczne tendencje, które zaprzeczają, że prawa podstawowe są powszechne ze względu na kontekst kulturowy, polityczny, społeczny czy religijny.

Słowa kluczowe: prawa człowieka, ochrona praw człowieka, aktywność Kościoła, godność człowieka

CHURCH ACTIVITY IN THE AREA OF THE PROTECTION OF HUMAN RIGHTS- pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The Author describes Church activity in the area of the protection of human rights beginning with explanation of basic definitions. First codified declarations concerning human rights in the present days came out in the United States of America in 1776. The Author describes history of human rights formation. Legal texts, national or international, became an impulse to formulate law of mod-ern countries. However, human rights have been existing much more earlier. Church’s contribution to human rights was significant. Human rights are inalienable, universal and can not be modified by a legal system. The Author pays attention to the important influence of the catholic Church on work-ing out theory and practice concerning human rights. John Paul II was convinced that law can not be separated from morality. A basis for human rights is human dignity. Benedict XVI notices danger-ous tendencies which deny that basic rights are universal because of culture, political, social or reli-gious context.

Key words: : human rights, protection of human rights, Church activity, human dignity



ADWOKAT KOŒCIELNY W AKTUALNYCH PRZEPISACH PRAWA KANONICZNEGO - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Bp Artur Grzegorz Miziński
Katedra Kościelnego Prawa Procesowego WPPKiA KUL
a.mizinski@diecezja.lublin.pl

Streszczenie. Prawo do obrony stanowi jedno z najważniejszych uprawnień wiernych w kanonicznym procesie sądowym. Instytucją gwarantującą jego realizację jest instytucja adwokata kościelnego. Jest to znaw-ca prawa, służący stronie radą i pouczeniem oraz występujący z jej obroną przed sądem pisemnie lub ustnie przez naprowadzanie faktów i przytaczanie przepisów prawnych. Szczególny wpływ na ukształtowanie się współczesnej definicji adwokata miało prawo rzymskie oraz instytucje powstałe w ramach jego funkcjonowania. Biorąc pod uwagę charakter relacji łączącej adwokata z trybunałem, można mówić o adwokatach stałych i prywatnych. W zależności zaś od rodzaju trybunału, wyróżnia się adwokatów w trybunałach niższej instancji, jak również adwokatów Stolicy Apostolskiej, czyli adwokatów Roty Rzymskiej, adwokatów w postępowaniu kanonizacyjnym oraz adwokatów Kurii Rzymskiej. Adwokaci Stolicy Œwiętej, jako odrębna grupa, zapewniają jej obronę zarówno na forum cywilnym, jak i kościelnym. Nowością w relacji do wcześniej obowiązującego kodeksu jest urząd adwokata stałego, funkcjonującego na mocy CIC/1983, can. 1490. Prawo powszechne (CIC/83, can. 1483) wymaga od kandydatów na stanowisko adwokata kościelnego: pełnoletniości, dobrego imie-nia, posiadania doktoratu lub wykazywania się skądinąd biegłością w prawie oraz zatwierdzenia biskupa, przy czym prawo partykularne może ustanowić wymagania dodatkowe. Rola adwokata kościelnego w procesie kanonicznym uwidacznia się wówczas, gdy wskaże się możliwości jego działań począwszy od etapu przedprocesowego, poprzez poszczególne fazy procesu – od chwili zawiązania sporu, aż do działań odwoławczych od wyroku sędziego, a także w nietypowym przebie-gu instancji i sprawach wpadkowych. Podejmowane od 1949 r. próby regulacji kwestii współpracy adwokatów z trybunałami kościelnymi w Polsce wciąż czekają na swoje ostateczne prawne rozstrzy-gnięcie, które określiłoby zasady ich działalności, w sposób w miarę jednolity dla terenu podległego Konferencji Biskupów Polskich.
Słowa kluczowe: adwokat kościelny, prawo kanoniczne, proces, Rota Rzymska

ECCLESIASTICAL ADVOCATE IN A CURRENT CANON LAW - pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. The right to defense is one of the most important rights of the Christian faithful in a ca-nonical trail. The institution which guarantees the realization of this right is the institution of the eccle-siastical advocate. The ecclesiastical advocate is an expert on law, who gives a party advise and in-structions and appears before a court with party’s defense in writing or orally, by suggesting facts and citing the legal rules. Particular impact on the formation of the current advocate’s definition had Ro-man law and the institutions which came into being within its functioning. Taking into consideration the character of the relations between advocate and tribunal, we can say about a permanent and a private advocate; depending on kind of tribunal there are distinguished advocates in lower instance, and also advocates of the Apostolic See who are advocates of the Tribunal of the Roman Rota, advo-cates in canonization proceedings and advocates of the Roman Curia. Advocates of the Holy See, as a separate group, guarantee the defense of the Holy See both on civil and church forum. The office of a permanent advocate (CIC/1983, can. 1490) was not known in the Code of Canon Law of 1917. Uni-versal law (CIC/83, can. 1483) requires from a candidate for the ecclesiastical advocate: the age of majority, good reputation, a doctor or otherwise truly expert in law and approval of the bishop, how-ever particular law can establish additional requirements. The role of the ecclesiastical advocate in a canonical trail is visible when possibilities of his actions are indicated, beginning with pre-trail stage, through each phase of the trail – from the moment of the joinder of the issue, to the appealing actions against the sentence of the judge and also in untypical course of the instance and incidental cases. Attempts – from 1949 – of the regulation the issue of the cooperation between advocates and church tribunals in Poland, are still waiting for the final legal solution, in a way fairly uniform for the area of the Conference of Polish Bishops.
Key words: : ecclesiastical advocate, canon law, trail, Tribunal of the Roman Rota



STOSUNKI OBLIGACYJNE ZE ZWIELOKROTNIONYM ELEMENTEM PODMIOTU -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Juliusz Petraniuk

Streszczenie. Stosunki zobowiązaniowe charakteryzujące się zwielokrotnieniami poszczególnych elementów znalazły swoje uregulowanie w polskim kodeksie cywilnym. Do najbardziej reprezentatywnych oprócz zobowiązań wzajemnych należą zobowiązania solidarne. Fakt występowania w ich strukturze zwielokrotnień zarówno w elemencie podmiotu, jak i treści jest dowodem na to, że zobowiązanie solidarne od samego początku należy traktować jako jeden stosunek obligacyjny, co wyklucza wielość zobowiązań. Za słusznością takiego podejścia do zobowiązań solidarnych przemawiają wyniki wykładni art. 554 k.c. wyłączające ten przepis z grupy Ÿródeł solidarności z ustawy.
Słowa kluczowe: odpowiedzialność, dług, wierzytelność, świadczenie, zobowiązanie ze zwielokrotnionymi elementa-mi, odpowiedzialność solidarna, kumulatywne przystąpienie do długu

RELATIONS OF OBLIGATION WITH MULTIPLE ENTITY ELEMENT -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. Relations of obligation marked by multiple individual elements are regulated in polish civil code. The most representative, except for mutual obligations, are joint and several obligations. The fact, that in the structure of joint and several obligations there are multiplication both in entity element and in contents is an evidence that right from the beginning joint and several obligation should be treated as one relation of obligation what excludes multiplicity of obligations. This kind of approach to the joint and several obligations seems to be right because of the interpretation of the art. 554 of the civil code excluding this regulation from the group of the sources of joint and several obligations by law.
Key words: liability, debt, credibility, benefit, obligation with multiple elements, joint and several liability, cumu-lative debt accession



RELIGIOUS FREEDOM IN THE PAPACY OF POPE BENE-DICT XVI. SEVEN YEARS OF INTERVENTIONS BEFORE THE UN -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Alfonso Riobó
Universidad Complutense, Madrid, alfonsoriobo@gmail.com

Summary. The article presents the most important aspects of the interventions made by the repre-sentatives of the Holy See before the United Nations dealing with the question of religious freedom, in the seven years since Benedict XVI was called to the Papal throne. In many parts of the World, difficulties with regard to religious freedom have increased or acquired new forms. The interventions are related to those questions under debate in each case and in the circumstances of that given mo-ment. Nevertheless, they denote a remarkable coherency and help to understand how the pontifical diplomacy has promoted the right to religious freedom between 2005 and 2012, and express at the level of international relations the thoughts and priorities of Benedict XVI as head of the Catholic Church.
Key words: Religious freedom, Holy See, United Nations, Human rights, Freedom of religion, Benedict XVI, Christians, Freedom of conscience, Culture of peace, discrimination

WOLNOŒĆ RELIGIJNA ZA PONTYFIKATU BENEDYKTA XVI. 7 LAT INTERWENCJI PRZED NARODAMI ZJEDNOCZONYMI pełny artykuł (full article) - plik PDF

Streszczenie. Artykuł przedstawia najważniejsze aspekty interwencji dokonanej przez przedstawicieli Stolicy Apostolskiej przed Narodami Zjednoczonymi zmagającymi się z zagadnieniem wolności religijnej, w siedem lat po tym jak Benedykt XVI został wybrany papieżem. W wielu częściach świata, trudności związane z wolnością religijną wzrosły lub nabrały nowych form. Interwencje odnoszą się do tych zagadnień podczas debaty w każdej sprawie i w konkretnym momencie. Niemniej jednak, oznaczają niezwykłą spójność i pomagają zrozumieć jak dyplomacja papieska promuje prawo do wolności religijnej między 2005 a 2012 rokiem i wyraża myśli i priorytety Benedykta XVI jako Gło-wy Kościoła Katolickiego na poziomie międzynarodowych relacji.

Słowa kluczowe: wolność religijna, Narody Zjednoczone, prawa człowieka, Benedykt XVI, wolność wyznania, dyskryminacja



ZASADY PROCEDURY ADMINISTRACYJNEJ OGÓLNEJ W KODEKSIE PRAWA KANONICZNEGO Z 1983 ROKU -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Mirosław Sitarz
Katedra Kościelnego Prawa Publicznego i Konstytucyjnego, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Streszczenie.Artykuł zawiera zasady procedury administracyjnej ogólnej w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. Autor wyjaśnia podstawowe pojęcie: procedura administracyjna, postępowanie administra-cyjne, ogólne postępowanie administracyjne i ogólne zasady postępowania administracyjnego. Autor zwraca uwagę na zasady ogólnej procedury administracyjnej, które odnoszą się do wszystkich aktów administracyjnych konkretnych. Autor wymienia i opisuje 17 następujących zasad procedury admi-nistracyjnej ogólnej: zasadę praworządności, zasadę dyskrecjonalności, zasadę kompetencji, zasadę interpretacji, zasadę terytorialności, zasadę zebrania odpowiednich dowodów i informacji, zasadę konsultacji, zasadę notyfikacji, zasadę pisemności postępowania, zasadę motywacji, zasadę termino-wości, zasadę milczenia administracyjnego, zasadę prawdy obiektywnej, zasadę właściwej osoby na właściwym miejscu, zasadę dwuinstancyjności postępowania, zasadę sądowej kontroli decyzji admi-nistracyjnych i zasadę trwałości aktu administracyjnego.
Słowa kluczowe: Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983, procedura administracyjna ogólna, zasada praworządności, konkretny akt administracyjny

THE PRINCIPLES OF GENERAL ADMINISTRATIVE PROCEDURE IN THE CODE OF CANON LAW OF 1983 -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary.The article contains the principles of general administrative procedure in the Code of Canon Law of 1983. The Author explains basic definitions: administrative procedure, administrative proceedings, general administrative proceedings and general principles of administrative proceedings. The Author pays attention to the principles of general administrative procedure which apply to all singular admin-istrative acts. The Author enumerates and describes following 17 principles of general administrative procedure: the rule of law, principle of discretion (principle of free discretion), principle of compe-tence, principle of interpretation, principle of territory, principle of collecting proper proofs and information, principle of consultation, principle of notification, principle of writing proceedings, principle of motivation, principle of time period, principle of administrative silence, principle of objective truth, principle of proper person in the proper place, principle of two stages of proceedings, principle of judicial control of administrative decisions and principle of permanence of the adminis-trative act.
Key words: Code of Canon Law of 1983, general administrative procedure, the rule of law, singular administrative act



ZAKRES PODMIOTOWY OCHRONY PRAWA DO WOLNOŒCI MYŒLI, SUMIENIA I RELIGII W EUROPEJSKIEJ KONWENCJI O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOŒCI -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Krzysztof Warchałowski
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Streszczenie. Art. 9 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności gwarantuje każdemu prawo do wolności myśli, sumienia i religii. Każdy jest podmiotem prawa do wolności religijnej. ródłem ochrony tego prawa jest godność osoby ludzkiej. Państwo jest zobowiązane zagwarantować każdemu prawo do wolności myśli, sumienia i religii. Konwencja wymienia ponadto rodziców w zakresie poszanowania religijnego i filozoficznego wychowania dzieci. Rodzice mogą wychowywać swoje dzieci zgodnie z ich przekonaniami religijnymi. Na trzecim miejscu Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności umieszcza Kościoły i inne wspólnoty religijne. Zgodnie z orzecznictwem strasburskim, Kościoły i inne wspólnoty religijne oddają sprawę do sądu w imieniu swoich członków.
Słowa kluczowe: wolność myśli, sumienia i religii, Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawo-wych Wolności, ochrona praw, godność człowieka, Europejski Trybunał Praw Człowieka

THE SUBJECTIVE RANGE OF THE PROTECTION OF THE RIGHT TO THE FREE-DOM OF THOUGHT, CONSCIENCE AND RELIGION IN THE EUROPEAN CONVENTION OF HUMAN RIGHTS AND BASIC FREEDOMS -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. Art. 9 of the European Convention of Human Rights and Basic Freedoms guarantees the right to the freedom of thought, conscience and religion for everyone. Everyone is subject to the right of reli-gious freedom. Human dignity is the source of the protection of this right. The state is obliged to guarantee the right to the freedom of thought, conscience and religion everyone. The Convention enumerates also parents with respect to the religious and philosophical education of children. Parents can bring up their children according to their religious beliefs. In the third place, the European Con-vention of the Human Rights and Basic Freedoms places Churches and other religious fellowships. According to the Strasbourg jurisdiction, Churches and other religious fellowships bringing the case to court in the name of their members.
Key words: freedom of thought, conscience and religion, the European Convention of Human Rights and Basic Freedoms, protection of the rights, human dignity, the European Court of Human Rights



STATUS PRAWNY ZAPISOBIERCY WINDYKACYJNEGO (ZAGADNIENIA WYBRANE) -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Hanna Witczak
I Katedra Prawa Cywilnego Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Streszczenie.Wprowadzenie do polskiego systemu prawnego zapisu windykacyjnego jest kolejnym etapem re-formy prawa spadkowego. Stanowiący wyjątek od zasady sukcesji uniwersalnej legatum per vindi-cationem wywołuje skutki o charakterze rzeczowym, tzn. że w chwili otwarcia spadku przeznaczone w zapisie dla uprawnionego określone prawo przechodzi na zapisobiercę. Nabycie zapisu z chwilą otwarcia spadku ma, tak jak nabycie spadku, charakter tymczasowy. Zapisobiercy windykacyjnemu przysługuje uprawnienie do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu zapisu. Treścią oświadczenia zapisobiercy windykacyjnego może być tylko przyjęcie albo odrzucenie zapisu. Od-miennie niż ma to miejsce w przypadku spadkobiercy, zapisobierca windykacyjny nie ma możliwo-ści poprzez złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku o odpowiedniej treści (przyjęcie wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza), wpłynąć na zakres swojej odpowiedzialności za długi spadkowe. Zakres odpowiedzialności zapisobiercy za długi spadkowe został ograniczony ustawowo do warto-ści przedmiotu zapisu windykacyjnego według stanu i cen z chwili otwarcia spadku – ograniczenie pro viribus patrimonii. Do chwili działu spadku zapisobiercy windykacyjni wraz ze spadkobiercami ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe, natomiast od chwili działu spadku spadko-biercy i zapisobiercy windykacyjni ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe proporcjonalnie do wartości otrzymanych przysporzeń. Mechanizm rozłożenia ciężaru długów spadkowych na te dwie kategorie podmiotów tłumaczy się tym, że – materialnie rzecz biorąc – zapis windykacyjny jest powołaniem do spadku w zakresie jednego przedmiotu, a nie zapisem.
Słowa kluczowe: zapis windykacyjny, rozrządzenie testamentowe, sukcesja uniwersalna, sukcesja singularna

LEGAL STATUS OF THE VINDICATIVE LEGATEE (SELECTED ISSUES) -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. Introduction to polish legal system a vindicative legacy is the next stage of the law of inheritance reform. An exception to the principle of the passing of the whole estate directly to the next of kin, legatum per vindicationem, causes substantive effects, what means that at the moment of the opening the inheritance, law prescribed for the entitled in legacy is transferring to the legatee. Acquisition of legacy at the moment of the opening the inheritance has, the same as acquisition of inheritance, tem-porary character. Vindicative legatee has right to make a statement on accepting or rejecting of lega-cy. The provision of the vindicative legatee statement could be only accepting or rejecting of legacy. Differently than in the case of heir, the vindicative legatee does not have possibility to change the scope of responsibility for inheritance debts through making a statement on accepting of inheritance with proper provision (accepting directly or with inventory). The scope of responsibility of the lega-tee for inheritance debts was limited statutory in the value of vindicative legacy subject according to the condition and prices at the moment of the opening the inheritance – limitation pro viribus patri-monii. Before a moment of the inheritance divide, vindicative legatees with heirs are jointly and severally liable for the heritance debts, but from the moment of the inheritance divide vindicative heirs and legatees are liable for the inheritance debts proportional to the received increment values. Mechanism of the distribution the weight of the inheritance debts for these two categories of subjects means that – from the material point of view – vindicative legacy is the appointment of the inher-itance in the range of one subject, not legacy.
Key words: vindicative legacy, testamentary disposition, passing of the whole estate directly to the next of kin, singular succession



ADMINISTRACJA PUBLICZNA JAKO PRZEDMIOT BADAŃ NAUKI ADMINISTRACJI -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Stanisław Wrzosek
Katedra Nauki Administracji, Instytut Administracji WPPKiA KUL

Streszczenie. Administracja publiczna może być analizowana z punktu widzenia wielu dziedzin prawa. Przede wszystkim administracja publiczna znajduje się w sferze nauk społecznych, zwłaszcza dwóch z nich: nauki prawa i nauk o administracji. W artykule Autor przedstawia naukę administracji jako ogólną teorię administracji. Nauka ta koncentruje się na ogólnej teorii systemów, w szczególności: misja administracji publicznej czy kontakty administracji publicznej z otoczeniem. Badania dotyczą pozycji i zachowań uczestników organizacji i w konsekwencji – systemu administracji publicznej. Następnie Autor skupia się na zastosowaniu podejścia systemowego w nauce administracji. Zastosowanie to może przyczynić się do tworzenia koncepcji badań nad rzeczywistością administracyjną i stworzenia własnego systemu pojęć badawczych. Autor przedstawia urząd z punktu widzenia nauki administracji.
Słowa kluczowe: administracja publiczna, nauka administracji, urząd

PUBLIC ADMINISTRATION AS A SUBJECT OF THE RESEARCH OF ADMINISTRATION SCIENCE -pełny artykuł (full article) - plik PDF

Summary. Public administration can be analyzed from the point of view of many fields of knowledge. First of all, public administration is in the area of social sciences, in particular in two of them: law science and sciences of administration. In the article the Author presents administration science as a general administration theory. This science focuses on general theory of systems, particularly: mission of the public administration or public administration contacts with its surroundings. Research concerns on the position and behavior the participants of the organization and in consequence – public administra-tion system. Then the Author focuses on the application of the system attitude in administration science. This application can contribute to formulate the idea of the research into the administrative reality and create own system of the research definitions. The Author presents the office from the administration science point of view.
Key words: public administration, administration science, office